Kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni. Ekonomiści wyjaśniają przyczyny tego zjawiska

Różnica w poziomie wynagrodzeń występuje również, gdy porównujemy kobiety i mężczyzn na podobnych stanowiskach, z podobnym wykształceniem itd. Jest to tzw. skorygowana luka płacowa. W 2020 r. wyniosła ona w Polsce 10,4 proc. Był to nieco niższy poziom niż ogółem w UE (11,1 proc.). Wiele badań pokazuje, że ważną przyczyną luki płacowej jest większe zaangażowanie kobiet w obowiązki domowe i opiekuńcze, co ogranicza ich możliwości zawodowe.

Kolejną możliwą przyczyną jest mniejsza skłonność kobiet do podejmowania negocjacji płacowych i ich mniejsza skuteczność w tym zakresie. Dowody naukowe wskazują, że faktycznie kobiety rzadziej niż mężczyźni podejmują negocjacje oraz że średnio ich skuteczność negocjacji jest niższa, jednak różnice te są w dużym stopniu zależne od kontekstu.

Negocjacje płacowe

Średnio mężczyźni osiągają lepsze wyniki w negocjacjach płacowych, ale w kulturach charakteryzujących się niższym poziomem indywidualizmu, wyższym poziomem kolektywizmu grupowego i niższym ogólnym poziomem asertywności ta zależność jest słabsza lub wręcz odwraca się na korzyść kobiet.

Poza aspektami kulturowymi, różnice między kobietami a mężczyznami zacierają się w konkretnych sytuacjach - gdy dana osoba (kobieta lub mężczyzna) ma już wcześniejsze doświadczenie w negocjacjach, gdy z góry otrzymuje informacje o przedziale, w zakresie którego może negocjować oraz gdy negocjuje w imieniu innej osoby.

Również w zakresie samej skłonności do inicjowania negocjacji wykazano, że różnice między kobietami istnieją, ale są niewielkie i tym mniejsze, im sytuacja jest bardziej jednoznaczna pod kątem stosowności negocjacji.

Dowody sugerują, że niwelowanie luki płacowej między kobietami a mężczyznami powinno skupiać się na modyfikacji otoczenia i warunków negocjacyjnych. Zachęcanie kobiet do częstszych negocjacji może przynieść odwrotny skutek, ponieważ kobiety słusznie rezygnują z negocjacji, które byłyby kosztowne lub nieskuteczne.

Programy szkoleniowe zwiększające poczucie pewności i sprawczości kobiet mogą być skuteczne, ale przy braku innego wsparcia niosą ze sobą zagrożenie zmniejszenia szans na zatrudnienie. Najbardziej spójne dowody naukowe wskazują, że najskuteczniejszym rozwiązaniem może być większa przejrzystość wynagrodzeń. Liczne badania potwierdzają, że różnice między płciami zmniejszają się, gdy jest jasne, czego można spodziewać się po negocjacjach.

• Zmiany w składce na ZUS dla firm. Czy to będzie realna pomoc w prowadzeniu biznesów?

PR24/IAR/PIE/mib