Tajny projekt Kremla za wyprane miliony dolarów. Tak chcieli ingerować w amerykańskie wybory

Stany Zjednoczone namierzyły i rozpracowały tajną operację, za pomocą której Rosja miała wpływać na opinię publiczną w USA, zwłaszcza wybory prezydenckie 2024 roku i stosunek Amerykanów do Ukrainy. Rosjanie chcieli uderzyć w Amerykanów, wykorzystując to, co stanowi o sile społeczeństwa: wolność słowa, wolność wymiany poglądów w debacie publicznej.

Przedsięwzięcie kontrolował Kreml, współpracowały przy nim Federalna Służba Bezpieczeństwa i pracownicy mediów państwowych, rosyjskiego nadawcy publicznego RT (dawniej: Russia Today). Chodziło przede wszystkim o pogłębianie podziałów, podsycanie sporów, polaryzowanie opinii publicznej w Stanach Zjednoczonych. Wykorzystywano różnorodne, kontrowersyjne tematy, niekoniecznie związane z Rosją, takie jak inflacja czy migracja.

W odpowiedzi na ujawnienie rosyjskiej operacji, Departament Skarbu USA nałożył sankcje na dziesięć osób i dwie organizacje, a Departament Sprawiedliwości oskarżył dwie osoby. Co istotne, oskarżeni to pracownicy koncernu medialnego RT. Ta organizacja, kierowana przez Margaritę Simonian, przekazywała miliony dolarów na finansowanie tej operacji.

W efekcie między listopadem zeszłego roku a sierpniem 2024 roku miliony Amerykanów nieświadomie oglądały treści rosyjskie, stając się celami wojny informacyjnej i psychologicznej.

REKLAMA

Prokurator generalny Merrick B. Garland nie miał wątpliwości, że celem Rosjan było tworzenie i rozprowadzenie treści zgodnych z interesem rosyjskiego rządu w amerykańskim społeczeństwie. Chodziło też o ukrycie przed odbiorcami faktu, że autorem komunikatów był Kreml. Zastępca prokuratora generalnego USA Lisa Monaco komentowała, że udało się "ujawnić ukrytą rękę przeciwnika, który pociąga za sznurki zza kurtyny". A dyrektor FBI Christopher A. Wray wskazał, że tego rodzaju potajemne sianie podziałów przez Rosję to "atak na amerykańską demokrację".

• Kto stoi za nową taktyką GRU w Europie? Z ich powodu dzieją się tu ciągle dziwne rzeczy

Departament Sprawiedliwości oświadczył stanowczo, że "nie będzie tolerował podejmowanych przez autorytarny reżim prób wykorzystania wolnej wymiany myśli (w USA) w celu tajnego promowania własnych działań propagandowych".

 

REKLAMA

Tajna firma i złożony plan

Akt oskarżenia w USA wystawiono przeciwko dwojgu obywatelom Rosji. To 31-letni Kostiantyn Kałasznikow i 27-letnia Elena Afanasjewa. Zarzuty formalnie dotyczą m.in. złamania ustawy o rejestracji agentów zagranicznych (FARA) i spisku w celu prania brudnych pieniędzy. Grozi im za to odpowiednio do pięciu i 20 lat więzienia.

Rosja zamierzała wpływać na amerykańską opinię publiczną, wykorzystując utworzoną w tajemnicy specjalną firmę, która miała tworzyć treści na terytorium USA. Działająca w Tennessee firma US Company-1 publikowała filmy w języku angielskim w mediach społecznościowych, takich jak X, TikTok, YouTube, Instagram. Od listopada 2023 roku upubliczniła 2000 materiałów wideo, które tylko na YouTube miały 16 milionów wyświetleń.

Dwoje pracowników RT, Kostiantyn Kałasznikow i Elena Afanasjewa, używało fałszywych nazwisk, by namawiać innych do współpracy. Korzystano z sieci firm wydmuszek, tworzonych dla zatarcia śladów i "wyprania" pieniędzy płynących od koncernu RT.  

REKLAMA

Ustalono, że w ciągu 10 miesięcy między październikiem a sierpniem rosyjski nadawca państwowy RT wysłał do US-Company-1 przelewy o wartości 9,7 mln dolarów. Przelewy przychodziły od fikcyjnych firm, z Turcji, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Mauritiusa, i opisywano je np. jako zapłatę za sprzęt elektroniczny - jeden z przelewów, opiewający na 318 tysięcy dolarów, był opisany jako zapłata za zakup iPhone’ów.

Sankcje USA

Oprócz Margarity Simonian, redaktor naczelnej RT, sankcjami departamentu stanu zostali objęci jej zastępcy Jelizawieta Brodskaja i Anton Anisimow. Simonian określono jako kluczową postać w procederze. Jak ustaliły amerykańskie władze, pracujący w mediach kremlowskich na wysokim stanowisku Anisimow, jest jednocześnie funkcjonariuszem FSB.

Inni, którzy wraz z nimi wpadli na czarną listę, to dyrektor ds. programów anglojęzycznych Andrej Kijaszko. Są na niej także dwie osoby objęte aktem oskarżenia: czyli szef projektów cyfrowych Kostiantyn Kałasznikow i jego pracowniczka Jelena Afanasjewa.

Jak twierdzi Christo Grozew z portalu Bellingcat, jeden z oskarżonych w sprawie, Kostiantyn Kałasznikow, był synem jednego z wicemerów Doniecka, który zdradził Ukrainę i stanął po stronie Rosjan w 2014 roku. Kałasznikow miał ukraiński paszport i wykorzystywał go do podróży po Europie.

REKLAMA

Do listy sankcji dopisano też szefa grupy hakerskiej Aleksieja Garaszczenkę, Aleksandra Nieżencewa i Anastazję Jermoszkinę.

Oprócz tego Departament Stanu uznał koncern Rossija Siegodnia oraz zależne od niego spółki RIA Novosti, RT, TV-Novosti, Ruptly i Sputnik za tzw. misje zagraniczne. Oznacza to, że będą one musiały ujawnić majątki, które posiadają na terenie Stanów Zjednoczonych.

USA wezwały także do ujawniania informacji o planach wpływania na wybory w tym kraju. W tym kontekście władze USA wskazały w szczególności organizację RaHDit - Russian Angry Hackers Did It. Za informację na temat tej grupy oferowana jest nagroda w wysokości do 10 mln dolarów, w ramach programu Reward for Justice. Grupa RaHDiT jest powiązana z FSB - i kieruje nią objęty sankcjami, wspomniany już wyżej, oficer FSB Aleksiej Garaszczenko.

REKLAMA

media.zona;home.treasury.gov; state.gov; home.justice.gov /agkm/wmkor

***

Rosja aktywnie wykorzystuje propagandę i dezinformację jako element swojej wojny hybrydowej, nie tylko w Ukrainie, ale także na arenie międzynarodowej. Główne cele tych działań to podważanie zaufania publicznego, manipulacja danymi oraz wzmacnianie fałszywych narracji, które mają usprawiedliwiać działania wojenne i odwracać uwagę od rzeczywistych strat oraz zbrodni popełnianych w trakcie inwazji. Bądź czujny i weryfikuj informacje, korzystając z zaufanych źródeł oraz platform, które na bieżąco monitorują i obalają fałszywe wiadomości związane z wojną w Ukrainie.