ZUS teraz może więcej. Ma nowe sposoby na wyłudzających L4

Nadużywanie L4 - jakie możliwości kontroli ma ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych od dawna może kontrolować zwolnienia chorobowe zwane popularnie L4. Kontrolerzy ZUS zabierali się jednak głównie za osoby przebywające na dłuższych zwolnieniach (powyżej 5 dni) i nie kontrolowali dużo - od stycznia do września 2024 roku przeprowadzono 376 tys. kontroli i wstrzymano 27,8 tys. zasiłków chorobowych. Tymczasem rocznie wystawia się ok. 27 mln zwolnień, czyli średnio 6,75 mln kwartalnie. 

Od stycznia 2025 ZUS zyskał nowe uprawnieni w zakresie kontroli. Może teraz analizować media społecznościowe chorego (dotychczas robiono to nieoficjalnie). Zdjęcie z wyjazdu w momencie, w którym było się na zwolnieniu może mieć przykre konsekwencje - zawieszenie zasiłku i nakazanie jego zwrotu. 

ZUS może też monitorować miejsce pobytu chorego oraz aktywność zawodową. Co oznacza, że osoba, która wzięła L4, bo chciała dorobić, musi się liczyć z konsekwencjami. 

Pracodawca też może ukarać nieuczciwego pracownika 

Również pracodawcy mogą karać (i kontrolować!) zwolnienia chorobowe pracowników. Osoba wyłudzająca zasiłek chorobowy musi się liczyć z tym, że pracodawca może ukarać ją upomnieniem, naganą, a nawet karą pieniężną.

REKLAMA

Co więcej, jeżeli ktoś regularnie dokonuje takich nadużyć, to może zostać wyrzucony z pracy. 

Co wolno w czasie L4?

Zwolnienia lekarskie (czyli ZUS ZLA zwane popularnie L4) mają dwa kody - Kod 1 i Kod 2. Jedynka oznacza w skrócie "chory musi leżeć", czyli będąc na takim zwolnieniu, należy być w domu, a dopuszczalne jest wyjście do lekarza, apteki czy do najbliższego sklepu. 

Kod 2 daje więcej swobody poruszania, ale wychodzenie z domu nie może naruszać zaleceń lekarskich. Nie można też podejmować się aktywności mogących pogorszyć stan zdrowia. Oczywiście, w żadnym wypadku nie można podejmować pracy zarobkowej w trakcie zwolnienia. 

Czy wolno wyjechać na wakacje w czasie L4?

Odpowiedź na takie pytanie nie jest oczywista. Lekarz (co zdarza się szczególnie przy zwolnieniach chorobowych związanych z depresją i innymi zaburzeniami psychicznymi czy adaptacyjnymi) może wręcz zalecić zmianę otoczenia w trakcie zwolnienia chorobowego. Podstawą jest jednak dokument potwierdzający takie zalecenie lekarskie i zgoda lekarza na taki wyjazd. W takiej sytuacji kontrolerzy ZUS czy kontrola od pracodawcy nie stwierdzi nieprawidłowości. 

REKLAMA

Czytaj także: 

• Rewolucja w zwolnieniach lekarskich. DGP: pracownik na L4 będzie mógł dorabiać
• ZUS podał, ile wystawiono zwolnień lekarskich w 2023 roku. Raport o Polakach na L4
• Pieniądze za L4 wciąż tylko od pracodawców. Niespełnione obietnice wyborcze KO

Źródła: ZUS/Polsat News/AM/kor