Niezapowiedziane lektury na egzaminie ósmoklasisty? Tak, ale jest jeden warunek

Lektury obowiązkowe

Wśród książek poznawanych w szkole podstawowej w całości i obowiązkowo znajdują się m.in. "Zemsta” Aleksandra Fredry, "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego czy "Balladyna" Juliusza Słowackiego. Wśród utworów poetyckich natomiast, które znalazły się na liście lektur obowiązkowych klas VII i VIII, widnieją wybrane fraszki i pieśni Jana Kochanowskiego czy "Świtezianka" Adama Mickiewicza.

• "Ballady i romanse". 10 spraw o jednej z najważniejszych polskich książek

Co istotne, zadania w arkuszu egzaminacyjnym, które będą dotyczyły lektur obowiązkowych dla klas IV–VI, będą odnosić się wyłącznie do fragmentu lektury zamieszczonego w arkuszu egzaminacyjnym. Nie będą sprawdzały znajomości treści lub problematyki całej lektury obowiązkowej. Tak było choćby na teście diagnostycznym (egzaminie próbnym) w grudniu 2024 roku. Uczeń musiał zmierzyć się z kilkoma zadaniami związanymi z fragmentem "Hobbita, czyli tam i z powrotem" Johna R.R. Tolkiena.

Jakie teksty literackie trzeba przeczytać przed przystąpieniem do egzaminu ósmoklasisty? Oto lista lektur obowiązkowych >>>

REKLAMA

Umiejętność analizy i interpretacji

Czy na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego mogą pojawić się teksty spoza listy lektur obowiązkowych? Tak.

"W arkuszu egzaminacyjnym mogą znaleźć się zadania sprawdzające znajomość treści i problematyki lektur obowiązkowych lub zadania oparte na utworach literackich niebędących lekturą obowiązkową oraz zadania oparte na tekstach poetyckich – zarówno autorów wskazanych w podstawie programowej, jak i innych", czytamy w "Informatorze" Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Tu pada jednak kluczowe dookreślenie: "Zadania te nie będą sprawdzały znajomości treści konkretnego utworu poetyckiego, ale sprawdzą umiejętność analizy i interpretacji tego typu tekstów".

Uczeń będzie zatem musiał się wykazać jedną z podstawowych umiejętności ujętych w celach kształcenia literackiego i kulturowego podstawy programowej dotyczącej tego etapu edukacji. Chodzi tu rzecz jasna o analizę i interpretację tekstu, zatem m.in. funkcjonalne wykorzystanie wiedzy o elementach konstrukcyjnych utworu (tytuł, motto itd.), wskazywanie podobieństw ideowych między tekstami, określanie tematyki oraz problematyki utworu czy objaśnianie znaczenia dosłownego i przenośnego w danym dziele.

• Egzamin ósmoklasisty 2025. Co można mieć ze sobą? Co jest zakazane?

Kluczem jest polecenie

Jak dobrze znać egzamin ósmoklasisty z języka polskiego w jego pierwszej części, zadaniowej? Dysponować wymaganą w podstawie programowej wiedzą (odróżniać podmiot liryczny od narratora, znać gatunki i rodzaje literackie, środki stylistyczne i ich funkcje itd.), znać treść i problematykę lektur obowiązkowych i – czytać ze zrozumieniem polecenia.

Egzaminator będzie oceniał ucznia m.in. za funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu – ale i innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga. Bardzo istotne jest tu bowiem wyczulenie ucznia na uważne czytanie poleceń. W nich to zawarty jest w pewnym sensie "klucz odpowiedzi" – z polecenia wynika to, za co uczeń będzie oceniany.

Zmiany zasad oceniania na egzaminie ósmoklasisty?

Dobrym przykładem na powyższą tezę jest historia sprzed kilku tygodni. W sieci, po teście diagnostycznym z grudnia 2024, pojawiły się doniesienia sugerujące niezapowiedziane zmiany w zasadach oceniania na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego. Rzecz miałaby dotyczyć krótkich form wypowiedzi pisemnej, przede wszystkim zaproszenia.

Czy CKE zmieniło "po cichu", jak sugerowali niektórzy, zasady oceniania tej formy pisemnej? Nie – rzecz dotyczyła jedynie uważnego czytania polecenia, gdyż w nim był jasno dookreślony pewien treściowy wymóg, za którego realizację przyznawano punkty.

REKLAMA

Źródło: Polskie Radio

Centralna Komisja Egzaminacyjna