UE eliminuje część zabawek, pozostałe dostaną paszport. Nowe przepisy już niedługo

Rozporządzenie zamiast dyrektywy - takie same przepisy w całej Unii

W czwartek ambasadorowie państw członkowskich przy UE, pod przewodnictwem polskiej prezydencji, zamknęli trwające ponad dwa lata i prowadzone przez trzy prezydencje, czyli hiszpańską, belgijską i węgierską, negocjacje nad nowymi przepisami.

Regulacje mają zastąpić przestarzałą dyrektywę z 2009 r. Zmienią też formę, bo dyrektywę zastąpi rozporządzenie, co oznacza, że nowe przepisy będą obowiązywały w takiej samej formie w każdym państwie Unii Europejskiej i nie trzeba będzie ich dostosowywać do prawa krajowego.

Nowe rozporządzenie będzie dotyczyć zarówno zabawek wyprodukowanych w UE, jak i importowanych. Jak przekazały PAP źródła UE, chociaż dotychczasowe przepisy unijne w zakresie zabawek należały do jednych z najbardziej restrykcyjnych na świecie, to rozwój technologii wymusił ich aktualizację.

Rozszerzenie listy szkodliwych substancji

Przyjęte w czwartek porozumienie koncentruje się zwłaszcza na eliminacji zagrożeń, jakie zabawki mogą stwarzać dla zdrowia dzieci. Rozporządzenie rozszerza listę substancji rakotwórczych, mutagennych i toksycznych, w tym chemikaliów zaburzających gospodarkę hormonalną, szkodliwych dla układu odpornościowego, nerwowego lub oddechowego.

Testy przeprowadzone przez unijne organizacje konsumenckie zrzeszone w unijnej organizacji konsumentów BEUC niejednokrotnie wykazywały, że zabawki, zwłaszcza te sprowadzane z Chin, nawet kilkaset razy przekraczały dopuszczalne normy zawartości niebezpiecznych substancji. Np. tanie plastikowe zabawki zawierały ftalany niebezpieczne dla gospodarki hormonalnej dzieci.

W ramach rozporządzenia zakazane zostanie stosowanie w zabawkach substancji uczulających, w tym powodujących uczulenia skóry i wywołujących poważne reakcje alergiczne lub zapalenia skóry, a także zabawek poddanych działaniu produktów biobójczych, w tym owadobójczych. Tu z regulacji wyłączone zostaną tylko te zabawki, które są przeznaczone do przechowywania na zewnątrz.

Zakazane zostaną też substancje zapachowe w zabawkach dla dzieci poniżej trzeciego roku życia i ograniczone stosowanie konserwantów; mowa tu o substancjach, które mają zapobiec lub powstrzymać rozkład materiałów stosowanych do produkcji niektórych zabawek.

Paszporty cyfrowe dla zabawek - lepsza kontrola od fabryki po bawialnię

Nowe regulacje mają także poprawić kontrolę nad zabawkami trafiającymi na unijny rynek spoza UE. Wszystkie zabawki (także rodzimej produkcji) wyposażone zostaną w paszport produktu. Dokument będzie zawierał szczegółowe informacje dotyczące bezpieczeństwa danej zabawki i będzie mógł być skanowany przez organy kontroli granicznej przy użyciu nowego systemu informatycznego. W ramach upraszczania regulacji cyfrowy paszport produktu zastąpi wszystkie dotychczasowe certyfikacje zgodności UE.

Zdarza się, że importowane spoza UE zabawki, zwłaszcza pochodzące z Azji, nie spełniają unijnych standardów bezpieczeństwa. Testy przeprowadzone przez organizacje konsumentów ujawniły zabawki z Chin posiadające elementy, które dziecko może łatwo połknąć i którymi mogło się zadławić. Bywa też, że dokumentacja dotycząca danej zabawki jest niezgodna z rzeczywistością.

Żeby tego uniknąć, przepisy nałożą surowsze obowiązki na producentów, dystrybutorów i sprzedawców zabawek, w tym internetowe platformy e-handlowe, którzy będą musieli zapewnić, że trafiające na unijny rynek zabawki są zgodne z przepisami UE.

Osobne negocjacje odnośnie do smartzabawek

Jak przekazały PAP źródła unijne, między prawodawcami nadal toczyć będą się negocjacje odnośnie do zwiększenia bezpieczeństwa zabawek łączonych z internetem, czyli zabawek interaktywnych lub wykorzystujących technologię sztucznej inteligencji, które mogą wchodzić w interakcję z dzieckiem, ale również mogą zostać łatwo zhakowane i posłużyć np. do podsłuchiwania dziecka lub przekazywania mu niepożądanych treści. Negocjatorzy chcą, żeby już na etapie projektowania tego typu zabawek producent przeprowadzał ocenę ich bezpieczeństwa.

Aby osiągnięte w czwartek porozumienie mogło wejść w życie, musi ono zostać formalnie zatwierdzone przez Radę UE, czyli państwa członkowskie i Parlament Europejski.

Czytaj także: 

• Polscy producenci zabawek duszeni przez chińską konkurencję
• UE będzie regulować sztuczną inteligencję. Ekspert wskazuje wyzwania wiążące się z AI ACT
• Zabawki mogą być niebezpieczne. Ich skład i wykonanie bywają groźne dla zdrowia

Źródło: PAP/AM/kor