Odkryto ślady najsilniejszej burzy słonecznej w historii Ziemi

Ponad 14 tys. lat temu Ziemię nawiedziła najsilniejsza znana dotąd burza słoneczna, 500 razy silniejsza od najsilniejszej zarejestrowanej w naszych czasach burzy z 2005 roku.

Andrzej Mandel

Andrzej Mandel

2025-05-18, 07:54

Odkryto ślady najsilniejszej burzy słonecznej w historii Ziemi
Zorza - jeden z przejawów burzy magnetycznej. Foto: PAP/Andrzej Jackowski

Superburza słoneczna z 12350 p.n.e.

Międzynarodowy zespół ekspertów opisał ekstremalnie silny sygnał radiowęglowy datowany na 12350 rok p.n.e. Według badaczy jego przyczyną była potężna burza słoneczna, która uderzyła w Ziemię.

Autorzy odkrycia posłużyli się nowym modelem stworzonym specjalnie do wykrywania śladów słonecznych eksplozji, jakie dotknęły Ziemię w epokach lodowcowych.

Opisana teraz burza była o 18 proc. mocniejsza niż najsilniejsza ze znanych do tej pory, słynna burza z 775 roku. - W porównaniu z najpotężniejszym tego typu zdarzeniem z ery nowoczesnych satelitów - burzą cząstek z 2005 roku - starożytne wydarzenie z 12 350 roku p.n.e., według naszych szacunków było ponad 500 razy silniejsze - powiedziała dr Kseniia Golubenko z fińskiego Uniwersytetu w Oulu, współautorka publikacji, która ukazała się w czasopiśmie "Earth and Planetary Science Letters".

Inne silne, znane burze słoneczne, które uderzyły w Ziemię, miały miejsce także w roku 994 n.e., 663 p.n.e., 5259 p.n.e. i 7176 p.n.e. Badanych jest też kilka kolejnych potencjalnych zdarzeń tego typu.

REKLAMA

Naukowcy przypominają, że burze cząstek słonecznych zdarzają się rzadko, ale kiedy już się pojawią, bombardują Ziemię ogromną ilością cząstek o wysokiej energii. - Dawne zdarzenie z 12350 r. p.n.e. jest jedynym znanym ekstremalnym uderzeniem cząstek słonecznych, jakie miało miejsce poza epoką holocenu, czyli ostatnimi ok. 12 tys. lat stabilnego, ciepłego klimatu - powiedziała dr Golubenko. - Nasz nowy model usuwa dotychczasowe ograniczenie badań do holocenu i rozszerza naszą zdolność analizowania danych radiowęglowych nawet dla warunków klimatu glacjalnego - dodała.

Użyta metoda badawcza wykorzystuje zjawisko, w którym burze słonecznych cząstek zwiększają powstawanie niektórych izotopów, takich jak radioaktywny węgiel 14C. To tzw. zdarzenia Miyake, których nazwa pochodzi od nazwiska japońskiego naukowca - ich odkrywcy. Jak podkreślają naukowcy, pozwalają one dokładnie określić rok działania słonecznych cząstek.

Burza słoneczna - jakie niesie zagrożenia?

Burza słoneczna, inaczej zwana także magnetyczną, to zjawisko powodowane przez koronalne wyrzuty masy ze Słońca powodujących gwałtowne zmiany w wietrze słonecznym. Może ono powodować istotne zmiany w magnetosferze Ziemi, których najlepiej widocznym zazwyczaj przejawem są zorze polarne poza rejonem ich występowania.

Silne burze magnetyczne mogą doprowadzić do zjawisk bardziej niebezpiecznych. W 1989 roku to właśnie burza magnetyczna doprowadziła do wyłączenia sieci energetycznej w Kanadzie, w efekcie czego 6 mln ludzi było bez prądu przez 9 godzin.

REKLAMA

Z kolei burza w 1859 roku (pierwsza tak dokładnie zarejestrowana) powodowała indukowanie napięcia elektrycznego w liniach telegraficznych doprowadzając do sytuacji, w których zapalały się stacje telegrafu. Naukowcy uważają, że burza słoneczna, która doprowadziła do tej burzy magnetycznej mogłaby obecnie spowodować katastrofę.

Systemy energetyczne posiadają zabezpieczenia na taką okazję, a sytuacja na Słońcu jest uważnie monitorowana. 

Czytaj także: 

Źródło: PAP/AM

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej