UE podniesie ceny papierosów? 40 zł za jedną paczkę

• Holandia aktywnie lobbuje na rzecz nowelizacji unijnej dyrektywy akcyzowej na wyroby tytoniowe, dążąc do znacznego podniesienia minimalnych stawek akcyzy w całej Unii Europejskiej, co miałoby wyrównać ceny papierosów w różnych krajach członkowskich
• Głównym powodem tych działań jest chęć ograniczenia transgranicznego handlu wyrobami tytoniowymi, ponieważ wielu Holendrów kupuje tańsze papierosy za granicą, co uszczupla dochody fiskusa tego kraju
• Wprowadzenie proponowanych unijnych minimalnych stawek akcyzy spowodowałoby znaczący wzrost cen papierosów w krajach takich jak Polska i Bułgaria, gdzie obecnie są one najtańsze w UE, podczas gdy w państwach już posiadających wysokie stawki, jak Holandia czy Dania, ceny pozostałyby bez zmian

Papierosy podrożeją do 40 zł za paczkę? Haga podjęła intensywne działania dyplomatyczne, aby jeszcze podczas polskiej prezydencji w Radzie UE (pierwsza połowa 2025 roku) zainicjować dyskusję na temat nowej dyrektywy akcyzowej dotyczącej wyrobów tytoniowych.

Ważną rolę w tych staraniach odgrywa holenderski komisarz Wopke Hoekstra; jego gabinet, jako wpływowego przedstawiciela Holandii w strukturach unijnych, naciska na drastyczną podwyżkę podatków na tytoń w całej Unii. Proponowane zmiany miałyby polegać na podniesieniu unijnego minimum akcyzowego z obecnych 1,80 euro za paczkę papierosów do aż 3,60 euro.

Podwyżka akcyzy na papierosy. Co chce osiągnąć Holandia?

Kraj ten ma jeden z najwyższych kosztów paczki papierosów w UE – obecnie wynosi on nieco ponad 50 zł (około 12 euro). To znacznie więcej niż średnia unijna (ok. 26,33 zł / 6,21 euro) czy cena w Polsce (ok. 20,82 zł / 4,72 euro). Wysokie ceny skłaniają wielu mieszkańców Holandii do zakupów wyrobów tytoniowych w krajach sąsiednich, gdzie są one tańsze.

Badania wskazują, że blisko 40 procent papierosów i aż 60 procent tytoniu do samodzielnego skręcania nabywanych przez konsumentów w tym kraju pochodzi z zagranicy, częściowo z Polski. Rząd w Hadze, inicjując działania zmierzające do przekonania Komisji Europejskiej do zmian, chce w ten sposób ograniczyć handel transgraniczny i zwiększyć dochody z akcyzy do krajowego budżetu.

REKLAMA

W praktyce mogłoby to oznaczać "eksportowanie" problemu do innych państw członkowskich. Co istotne z perspektywy inicjatorów, proponowane podniesienie minimalnej akcyzy do 3,60 euro praktycznie nie wpłynęłoby na ceny w Holandii. Tamtejsza akcyza, wynosząca już 7,66 euro za paczkę, znacznie przekracza nowe proponowane minima.

Co unijne zmiany oznaczałyby dla Polski? Papierosy droższe o 100 procent

Gdyby nowa dyrektywa weszła w życie, ceny papierosów musiałyby wzrosnąć w 20 państwach UE, a najbardziej odczuwalne byłoby to w Bułgarii i Polsce, które obecnie mają najniższe stawki akcyzy. Dla Polski nowe unijne minima oznaczałyby potencjalny wzrost cen papierosów do około 40 zł za paczkę.

Polska znajduje się w grupie 10 państw członkowskich, które nie podpisały jeszcze listu popierającego rewizję dyrektywy, zainicjowanego przez Holandię. Dodatkowo, portal Euractiv informuje, że komisarz Hoekstra wyraził osobiste życzenie, aby wniosek o zmianę dyrektywy został przedstawiony jeszcze wiosną tego roku, choć nie jest to część formalnego programu prac Komisji na rok 2025. Przyjęcie nowelizacji dyrektywy akcyzowej (TED) wymaga jednomyślności wszystkich państw członkowskich.

Osiągnięcie porozumienia jest jednak trudne, ponieważ niektóre kraje, takie jak Polska, odczułyby skutki zmian znacznie mocniej niż inne, np. Holandia. Obecnie 13 państw popiera inicjatywę (głównie tych, na które dyrektywa nie wpłynie znacząco), a 4 są przeciwne (Włochy, Grecja, Rumunia, Luksemburg).

REKLAMA

Polska "mapa drogowa" akcyzy. Plan krajowych podwyżek

Niezależnie od inicjatywy unijnej w Polsce już obowiązują przepisy przewidujące stopniowe podwyżki akcyzy na wyroby tytoniowe i ich substytuty. Nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym, która weszła w życie 1 stycznia 2025 r., wprowadziła nową tzw. mapę drogową podwyżek na lata 2025-2027.

Zgodnie z szacunkami Ministerstwa Finansów, cena detaliczna paczki 20 papierosów będzie rosła średnio o około 2,7-3,1 zł rok do roku w tym okresie, co oznacza, że w 2027 roku paczka może kosztować ponad 26 zł. Przewidziano również wzrosty cen tytoniu do palenia (o około 7,8-8 zł za paczkę 50g rok do roku), wkładów do podgrzewaczy (o około 1 zł za paczkę rok do roku) oraz płynów do e-papierosów (o około 4,4-5 zł za pojemnik 10 ml rok do roku).

Głównymi celami tych krajowych podwyżek, jak wskazują resorty zdrowia i finansów, jest ograniczenie spożycia wyrobów tytoniowych, zwłaszcza przez osoby nieletnie. Ma to również na celu zniwelowanie skutków inflacji, która w przeciwnym razie prowadziłaby do relatywnego spadku cen używek w stosunku do innych towarów.

Dodatkowo polskie zmiany mają zmniejszyć różnice cenowe z innymi państwami UE. Wprowadzenie rocznej ważności znaków akcyzy na płyn do e-papierosów ma na celu lepsze uregulowanie rynku tych wyrobów i zwiększenie kontroli nad ich obrotem. Opodatkowanie akcyzą urządzeń do waporyzacji (jednorazowych i wielokrotnego użytku), choć procedowane w osobnym projekcie, również ma na celu ograniczenie ich dostępności cenowej, w szczególności dla młodych ludzi.

REKLAMA

Ministerstwo Finansów zauważa, że wraz ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia, zwiększa się siła nabywcza konsumentów, pozwalająca na zakup większej ilości używek, co stanowi istotny impuls do podwyższenia stawek akcyzy.

Czytaj także: 

• Nie zapalisz na balkonie w nocy? Propozycja nowego zakazu
• Mediolan walczy z dymem papierosowym. Będzie zakaz palenia na wolnym powietrzu
• Dzieci palą e-papierosy na lekcjach. Alarmujące dane

Źródło: Euractiv/PR24/MT