Niższe pensje zamiast zwolnień grupowych. Nowa propozycja PKP Cargo
To propozycja, która stawia tysiące pracowników PKP Cargo przed wyborem: czy zgodzić się na utratę części przywilejów i prawdopodobnie niższe pensje, aby uratować swoje miejsca pracy? Zarząd zadłużonego giganta złożył związkowcom ofertę, która ma być alternatywą dla zapowiedzianych zwolnień grupowych. Wyjaśniamy, na czym dokładnie polega ten plan.
2025-06-30, 13:35
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Zarząd PKP Cargo zaproponował pracownikom rezygnację z części przywilejów z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ZUZP) na rzecz systemu wynagradzania opartego na efektywności
- Głównym celem tej inicjatywy jest uniknięcie zaplanowanych zwolnień grupowych, a jednocześnie uzyskanie podobnych oszczędności finansowych
- Propozycja wiąże się z trudną sytuacją finansową spółki, która zmaga się z długiem niemal 3 miliardów złotych, i ma na celu poprawę jej efektywności
Zwolnienia grupowe w PKP Cargo wstrzymane? Propozycja dla pracowników
Rezygnacja z przywilejów w zamian za zostanie w pracy – taką propozycję złożyła pracownikom PKP Cargo prezes przewoźnika. - Zdajemy sobie sprawę z tego, że prowadzone działania restrukturyzacyjne mają ogromny wpływ na naszych pracowników i ich rodziny, a także społeczności w miastach, gdzie Spółka jest obecna. Dlatego opracowaliśmy alternatywną propozycję zamiany zwolnień jakie zostały zaplanowane w ciągu kolejnych 12 miesięcy na program odstąpienia od przywilejów pracowniczych wynikających z ZUZP – ogłosiła Agnieszka Wasilewska-Semail, prezes PKP Cargo.
Propozycja, ogłoszona 30 czerwca 2025 roku, zakłada rezygnację z niektórych przywilejów wynikających z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ZUZP) i zastąpienie ich nowoczesnym systemem motywacyjnym, którego fundamentem będzie efektywność pracy. Jak podkreśliła spółka, przyjęcie tego rozwiązania ma przynieść oszczędności na poziomie porównywalnym do tych, które byłyby uzyskane w wyniku masowych redukcji etatów. W praktyce więc można spodziewać się, że pracownicy będą otrzymywać niższe wynagrodzenia.
📜 Czym jest ZUZP i jakie "skarby" kryje? To o te przywileje toczy się gra
W artykule mowa jest o rezygnacji z przywilejów z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ZUZP). Co to takiego i co pracownicy mogą stracić?
Definicja: ZUZP to specjalna, wewnętrzna umowa między pracodawcą a związkami zawodowymi. Jej zapisy są często znacznie korzystniejsze dla pracowników niż sam Kodeks pracy.
REKLAMA
Typowe przywileje w ZUZP: W dużych, państwowych firmach z długą tradycją często znajdują się takie "skarby" jak:
- Nagrody jubileuszowe ("Jubileuszówki"): Dodatkowe, wysokie premie za staż pracy, np. po 20, 25, 30 latach.
- Dodatkowe odprawy: Wyższe odprawy emerytalne lub rentowe niż te gwarantowane w Kodeksie pracy.
- "Barbórka" lub "Dzień Kolejarza": Dodatkowe, coroczne wynagrodzenie związane z branżowym świętem.
- Inne świadczenia socjalne, np. dofinansowanie do wczasów ("wczasy pod gruszą") czy dopłaty do biletów.
Propozycja zarządu ma kluczowe znaczenie w kontekście bieżącego Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy. ZUZP, wypowiedziany w 2024 roku, pozostaje w mocy do połowy przyszłego roku, co oznacza, że wszelkie prawa w nim zagwarantowane są w tym okresie nienaruszalne bez zgody związków zawodowych.
Plan zakłada więc, że związki zawodowe odstąpią od zapisów ZUZP, a ujęte w nim rozwiązania zostaną zamienione na wspomniany system motywacyjny. Prezes Semail zaznaczyła, że nadrzędnym celem jest zachowanie jak największej liczby miejsc pracy, co jest wyzwaniem w obliczu ogromnego długu.
Praca, ale za niższe pieniądze? Propozycja dla zatrudnionych w PKP Cargo
- Chcielibyśmy zachować pracę jak największej liczby pracowników, ale musimy też pamiętać, że Spółka ma do spłacenia prawie 3 mld zł. Musimy zaproponować wszystkim naszym wierzycielom akceptowalny harmonogram spłat. Wiemy, że będą to bardzo trudne rozmowy, ale wierzymy, że wykażą się oni zrozumieniem – podkreśliła prezes.
REKLAMA
🎯 Co to jest "wynagrodzenie za efektywność"? Mniej pewności, więcej ryzyka
Propozycja zarządu PKP Cargo zakłada zastąpienie starych przywilejów "systemem motywacyjnym opartym na efektywności". Co to oznacza w praktyce?
Podstawa + Premia. Taki system zazwyczaj składa się z dwóch części: niższej, stałej pensji podstawowej oraz zmiennej premii, której wysokość zależy od osiągniętych wyników.
Mierniki Efektywności (KPI). Wyniki te są mierzone za pomocą konkretnych wskaźników (ang. Key Performance Indicators). Dla maszynisty może to być punktualność i niskie zużycie energii. Dla handlowca – wartość sprzedanych usług transportowych.
Dla kogo korzyść? W teorii, taki system motywuje najlepszych i najbardziej wydajnych pracowników, którzy mogą zarobić więcej niż w starym systemie. W praktyce, przenosi on część ryzyka biznesowego z firmy na pracownika, a jego miesięczne wynagrodzenie staje się mniej przewidywalne i potencjalnie niższe.
REKLAMA
Kluczowym skutkiem ma być przyspieszenie wdrożenia systemu efektywnego wynagradzania o rok. Taki krok ma dać "znaczący dodatkowy impuls do poprawy efektywności w 2026 roku, który może stać się podstawą do poprawy wyników w kolejnych latach". Poprzez powiązanie wynagrodzeń z realnymi wynikami pracy, spółka liczy na zwiększenie produktywności i poprawę kondycji finansowej.
W lipcu 2025 roku zarząd PKP Cargo podjął już decyzję o przeprowadzeniu zwolnień grupowych, w wyniku których zatrudnienie w spółce zmniejszyło się o 3665 pracowników. Obecnie PKP Cargo zatrudnia około 10 tysięcy osób. Na początku czerwca bieżącego roku, firma ponownie zapowiedziała plany zwolnień grupowych, które miały objąć do 1041 pracowników w 2025 roku oraz do 1388 w 2026 roku.
Tłem dla tych decyzji jest wspomniana trudna sytuacja finansowa przewoźnika oraz konieczność spłaty gigantycznego zadłużenia. Warto przypomnieć, że w lipcu 2024 roku sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne wobec PKP Cargo, co dodatkowo uwypukla wagę i pilność podejmowanych działań.
🚆📉 Dlaczego gigant jest na kolanach? Główne przyczyny kryzysu w PKP Cargo
Propozycja zarządu to desperacka próba ratowania firmy, która zmaga się z gigantycznym zadłużeniem sięgającym prawie 3 mld zł. Skąd wzięły się tak potężne problemy?
REKLAMA
Utrata rynku. Przez lata państwowy gigant systematycznie tracił rynek na rzecz mniejszych, bardziej elastycznych prywatnych przewoźników towarowych, którzy często oferowali niższe ceny i szybszą obsługę.
Spowolnienie gospodarcze. Kryzys w przemyśle w Polsce i w Niemczech (nasz główny partner handlowy) oznacza mniej towarów do przewiezienia, zwłaszcza węgla, stali i kruszyw, które były podstawą działalności PKP Cargo.
Wysokie koszty stałe. Utrzymanie ogromnej załogi (chronionej przez silne związki zawodowe i ZUZP) oraz przestarzałej infrastruktury generuje gigantyczne koszty stałe, które przy spadających przychodach doprowadziły do potężnego zadłużenia.
Nowa propozycja stanowi próbę dialogu i współpracy ze związkami zawodowymi, mającą na celu uniknięcie drastycznych cięć personalnych i zbudowanie bardziej efektywnego modelu działania na przyszłość.
REKLAMA
Czytaj także:
- Zwolnienia grupowe w PKP Cargo. Wiadomo kto nie straci pracy
- Nieprawidłowości w PKP Cargo. CBA zajmie się śledztwem, w tle szkoda na 376 milionów
- Praca w upale. Sprawdź, co musi ci zapewnić szef i kiedy możesz wyjść
Źródło: PKP Cargo/PR24/Michał Tomaszkiewicz
REKLAMA