Polski gigant zwalnia 4 tys. osób. Winne spowolnienie w budownictwie
Jeden z największych pracodawców w regionie i europejski gigant w produkcji okien, firma Eko-Okna, zwalnia nawet 4 tysiące osób. Mimo tak ogromnej skali, firma nie musi przeprowadzać procedury zwolnień grupowych. Jak to możliwe? Klucz tkwi w formie zatrudnienia pracowników. To kolejny cios dla rynku pracy w okolicach Raciborza.
2025-07-09, 16:36
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Eko-Okna to jeden z największych producentów okien w Europie. Zatrudniał już nawet 15 tys. osób i obiecywał "najlepsze warunki pracy w regionie"
- Wyhamowanie koniunktury, hamowanie budownictwa i rosnąca konkurencja z zagranicy doprowadziły do spadku zamówień na wyroby Eko-Okien
- Firma rozstaje się z pracownikami zatrudnianymi na czas określony i tymi zatrudnianymi poprzez agencję zatrudnienia. Dzięki temu nie musi przeprowadzać procedury zwolnień grupowych
Mniej zamówień niż planowano
Firma Eko-Okna główny zakład ma w Kornicach pod Raciborzem. Oprócz tego ma jeszcze niedawno ukończone fabryki w Wodzisławiu Śląskim czy Kędzierzynie-Koźlu. Producent okien i drzwi (szerzej - stolarki) spodziewał się, że jego portfel zamówień będzie nadal intensywnie rósł, więc rozbudowywał bazę produkcyjną i zwiększał zatrudnienie do poziomu ok. 15 tys. osób. I tak zachęcał do pracy:
Reklama zatrudnienia w Eko-Oknach Niestety, rok 2024 nie przyniósł spodziewanego skoku przychodów. Zysk netto spadł do 100,2 mln zł z 445,8 mln zł w 2023, a przychody pozostały na zbliżonym poziomie. Eko-Okna zaczęły więc szukać oszczędności.
W ostatnich tygodniach firma zaczęła rozstawać się z pracownikami. I to w dużej liczbie. Serwis "Nasz Racibórz" sugeruje, że Eko-Okna zwolnią nawet 4 tys. osób. Ale nie przeprowadzają przy tym procedury zwolnień grupowych.
📄 Umowa o pracę, zlecenie, B2B. Czym się różnią i która chroni cię najlepiej?
Sytuacja w Eko-Oknach pokazuje, jak kluczowa jest forma zatrudnienia. Czym w praktyce różnią się najpopularniejsze umowy?
Umowa o pracę na czas nieokreślony: To "święty Graal" dla pracownika. Daje największą stabilność, pełne prawa urlopowe i chorobowe, najdłuższy okres wypowiedzenia i ochronę przed zwolnieniem (np. w wieku przedemerytalnym).
Umowa o pracę na czas określony: Daje większość praw z umowy na czas nieokreślony, ale jak pokazuje przykład, jej największą wadą jest brak gwarancji przedłużenia. Pracodawca może po prostu poczekać do jej wygaśnięcia, by rozstać się z pracownikiem bez dodatkowych procedur.
Umowy cywilnoprawne (zlecenie, o dzieło): Nie są stosunkiem pracy. Nie dają prawa do płatnego urlopu, okresu wypowiedzenia ani odprawy. Mogą być rozwiązane z dnia na dzień. Chroni cię jedynie minimalna stawka godzinowa (w przypadku zlecenia).
Samozatrudnienie (B2B): Jesteś formalnie firmą świadczącą usługi innej firmie. Nie masz żadnych praw pracowniczych. Całe ryzyko biznesowe (brak zleceń, ZUS, podatki) spoczywa na tobie.
- Z mojego działu, z 80 osób, zostaje 20. Ja też tracę pracę. Redukcją objęci są wszyscy na umowach na czas określony. Zostają tylko z umowami na czas nieokreślony - powiedział "Dziennikowi Zachodniemu" mieszkaniec Wodzisławia Śląskiego.
To właśnie w ten sposób firma uniknęła zwolnień grupowych. Z pracą rozstają się osoby na umowach z czasem określonym w momencie zakończenia umów. Zrezygnowano także z usług agencji pracy, która dostarczała pracowników tymczasowych.
Wszystkim pracownikom ucięto natomiast wynagrodzenia o część premiową. Stracą także ci, którzy dojeżdżają z daleka, bo będą musieli dokładać się do firmowego transportu. Od lipca 150 zł miesięcznie, a od sierpnia 350 zł.
⚖️ Czym są "zwolnienia grupowe"? Obowiązki, których uniknęły Eko-Okna
Firma, nie przedłużając umów, ominęła procedurę zwolnień grupowych. Z jakimi obowiązkami dla pracodawcy się ona wiąże i co tracą przez to pracownicy?
Definicja: Zwolnienie grupowe ma miejsce, gdy duży pracodawca (powyżej 20 osób) zwalnia w ciągu 30 dni określoną liczbę pracowników z przyczyn ich niedotyczących (np. restrukturyzacji).
Obowiązki pracodawcy: Firma musi:
- Skonsultować się ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników.
- Zgłosić zamiar zwolnień do Powiatowego Urzędu Pracy.
- Wypłacić zwalnianym pracownikom odprawy pieniężne, których wysokość zależy od stażu pracy (od jedno- do trzymiesięcznego wynagrodzenia).
Co tracą pracownicy? Omijając tę procedurę, firma nie musi wypłacać ustawowych odpraw pracownikom, którym po prostu kończy się umowa na czas określony.
Winne budownictwo mieszkaniowe, ceny energii i import
Związki zawodowe działające w Eko-Oknach otrzymały od zarządu firmy zapewnienie, że nie będzie zwolnień grupowych. Oznacza to, że pracownicy na umowach na czas nieokreślony mogą na razie być spokojni o pracę. Z wyjątkiem osób źle wykonujących pracę (co nie dziwi) oraz osób "nadużywających zwolnień lekarskich".
Zarząd podzielił się także informacjami o przyczynach radykalnych oszczędności. Podstawową jest fakt, że zamówienia na okna, drzwi itp. były mniejsze niż oczekiwano. A odpowiada za to wiele czynników - od rosnącego importu (i konkurencji) po mniejszą liczbę rozpoczętych budów. Tymczasem budowy nowych budynków równają się większej liczbie zamówień na okna itp.
Do tego firma musiała mierzyć się z rosnącymi kosztami energii czy transportu.
🏆 Nie tylko okna. Polscy "cisi mistrzowie", którzy podbili Europę
Eko-Okna to przykład polskiej firmy, która stała się europejskim liderem w swojej niszy. Takich "cichych czempionów" mamy w Polsce znacznie więcej.
Fakro (okna dachowe): Firma z Nowego Sącza to światowy wice-lider w produkcji okien dachowych. Od lat toczy wyrównaną, globalną walkę z duńskim gigantem, firmą Velux.
Wielton (naczepy): Jeden z trzech największych producentów naczep i przyczep do ciężarówek w Europie. Polska firma z Wielunia posiada fabryki i sieci sprzedaży w Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii i we Włoszech.
CD Projekt RED (gry wideo): Twórcy globalnych hitów "Wiedźmin 3" i "Cyberpunk 2077". Jedna z najbardziej rozpoznawalnych na świecie marek w niezwykle konkurencyjnej branży gier wideo.
LPP (moda): Gdańska firma, właściciel marek odzieżowych takich jak Reserved, Cropp czy Sinsay, posiada tysiące sklepów w ponad 25 krajach Europy, Afryki i Azji, skutecznie konkurując z globalnymi gigantami fast fashion.
"Celem tych strategicznych działań jest optymalizacja pracy przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów jakości, terminowości realizacji zamówień oraz pełnego zadowolenia naszych klientów. Jako odpowiedzialny pracodawca zatrudniający ponad 15 000 pracowników, Eko-Okna stawia sobie za priorytet utrzymanie doświadczonej kadry, która jest fundamentem naszego sukcesu. Ewentualne ruchy kadrowe, będące naturalną częścią funkcjonowania tak dużej organizacji, są przeprowadzane z najwyższą starannością i poszanowaniem dla naszych pracowników. Pragniemy również stanowczo podkreślić, że wszystkie nasze zobowiązania, w tym te publicznoprawne, są regulowane terminowo" - przekazały "Dziennikowi Zachodniemu" Eko-Okna.
W maju 2025 Eko-Okna pochwaliły się otrzymaniem nagrody dla najlepszego pracodawcy tygodnika "Wprost".
To kolejne duże zwolnienia w okolicach Raciborza. Niedawno o zamknięciu swojego zakładu produkcyjnego poinformował koncern Henkel.
Czytaj także:
- Niemiecki koncern zamyka fabrykę w Polsce. Pracowników wyproszono z zakładu
- Ceny mamy prawie najniższe w UE, zarobki też. Ale jesteśmy bogatsi, niż się wydaje
- Płaca minimalna niszczy firmy i podwyższa bezrobocie? Weryfikujemy 10 mitów
Źródło: Dziennik Zachodni/NaszRacibórz/Andrzej Mandel