Powrót do rozmów z Iranem ws. atomu. "Europa występuje w roli badacza terenu"
Iran wraca do negocjacji z Europą ws. swojego programu nuklearnego. - Wykorzystanie Europejczyków jest próbą wyjścia z impasu - powiedział w audycji "Świat w powiększeniu" prof. Maciej Münnich z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
2025-08-26, 10:22
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Iran i państwa europejskie zgodziły się na wznowienie rozmów dotyczących ograniczenia programu nuklearnego Teheranu
- Państwa europejskie występują jako badacze terenu przed rozmowami z USA - wskazał prof. Maciej Münnich
- Podkreślił, że wkrótce wygasa porozumienie JCPOA, co będzie oznaczać automatyczne przywrócenie sankcji na Iran
Iran jest gotowy znacząco ograniczyć wzbogacanie uranu, aby zapobiec ponownemu nałożeniu sankcji ONZ - poinformował brytyjski dziennik "The Telegraph", powołując się na informacje uzyskane od irańskich urzędników. Zdaniem informatorów gazety za ograniczeniem wzbogacania uranu do 20 proc. opowiada się sekretarz Najwyższej Rady Bezpieczeństwa Iranu Ali Laridżani i choć sprzeciwiają się temu konserwatyści z Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej, to wydaje się, że władze skłaniają się do ustępstw i wznowienia współpracy z mocarstwami zachodnimi. Państwa europejskie i USA sądzą, że Iran pracuje nad rozwojem broni jądrowej. Choć Iran od lat zapewnia, że jest zainteresowany wyłącznie pokojowym zastosowaniem technologii nuklearnych, wzbogacał uran do poziomu 60 proc. - wielokrotnie wyższego niż stosowany w celach cywilnych. W piątek Iran i państwa europejskie zgodziły się na wznowienie rozmów.
Gość Polskiego Radia zauważył, że to pierwsze rozmowy z Iranem po wymianie ciosów z Izraelem i amerykańskim ataku na irańskie ośrodki nuklearne i w tym kontekście to są one istotne. - Natomiast oczywiście wiadomo, że ani Wielka Brytania, ani Niemcy, ani Francja nie są tym głównym graczem i trochę występują jako badacze terenu przed głównymi rozmowami ze Stanami Zjednoczonymi - powiedział Maciej Münnich. Wskazał, że formalnie państwa europejskie cały czas są związane umową JCPOA, z której USA się wycofały za pierwszej prezydentury Donalda Trumpa. - Teoretycznie można powiedzieć, że państwa europejskie są w porozumieniu z Iranem i tylko chcą się upewnić, czy w dalszym ciągu Iran chce te te warunki spełniać - wyjaśnił.
Posłuchaj
"To Iran musi coś zrobić"
Ekspert zwrócił uwagę, że porozumienie z Iranem wygasa jesienią 2025 roku i wtedy europejskie sankcje na ten kraj automatycznie wrócą. - Europa nic nie musi robić, żeby sankcje weszły z powrotem. To teraz Iran musi coś zrobić - dodał. Jak tłumaczył, spotkanie odbywa się na niezbyt wysokim poziomie wiceministrów, bo Europejczycy muszą sprawdzić, na ile Iran rzeczywiście jest gotów do ustępstw. - Chodzi głównie o to, żeby Międzynarodowa Agencja Atomistyki mogła kontrolować realnie te miejsca, które których Iran prowadził swoje badania atomowe, a Iran z kolei chce sprawdzić, na ile w ogóle wiarygodne jest to, że rzeczywiście te sankcje mogą być zdjęte - opisał sytuację.
Münnich ocenił, że w najbliższym czasie nie dojdzie do bezpośrednich rozmów na linii Iran-USA. - Po ataku to nic dziwnego, że Iran stracił zaufanie do negocjacji amerykańskich - analizował. Tłumaczył, że wykorzystanie Europejczyków, jest próbą wyjścia z impasu. - Europejczycy mogą podpisać co chcą. Bez zgody prezydenta Trumpa to nie będzie miało realnego znaczenia - zastrzegł ekspert. Przypomniał, że każda europejska firma handlująca z Iranem, automatycznie jest od razu też objęta sankcjami amerykańskimi. - Każdy duży, szczególnie producent ropy naftowej w Europie, jak ma do wyboru rynek irański albo amerykański, wiadomo, że wybierze amerykański i w związku z tym w praktyce Iran jest zupełnie odcięty - podsumował.
- Trump: Stany Zjednoczone mogą znów zaatakować Iran
- Europa chce skłonić Iran do umowy nuklearnej. Grozi sankcjami
Źródło: Polskie Radio 24
Prowadzący: Michał Strzałkowski
Opracowanie: Filip Ciszewski