Raz dziwnie, raz wzruszająco. Oto jak wyglądało życie studenckie przed wojną
W akademiku, na stołówce, podczas zajęć. W trakcie zabawy, na spacerze i w czasie przebywania na dachu. Rozpoczęcie roku akademickiego to dobra okazja, by zajrzeć do zdjęć, które utrwaliły różne momenty z życia studentów sprzed stu lat.
2025-10-01, 07:59
180 dni wykładowych
"Najwyższe uczelnie, poświęcone pielęgnowaniu i szerzeniu wiedzy, noszą w Państwie Polskiem w ogólności nazwę szkół akademickich, a w szczególności wszechnic, czyli uniwersytetów, szkół głównych, politechnik i akademji", głosił piękną polszczyzną sprzed wieku wstęp "Ustawy z dnia 13 lipca 1920 г. O szkołach akademickich". Ten akt prawny był pierwszym tego typu dokumentem, który regulował zasady funkcjonowania świata akademickiego odrodzonej Polski.
Obok paragrafów na temat rektora, dziekana oraz profesora (zasad ich wyboru czy powoływania), obok zdefiniowania takich kwestii jak rok akademicki ("powinno być najmniej 180 dni wykładowych, nie licząc okresu przeznaczonego na egzaminy") w ustawie pojawił się w rzecz jasna temat studentów. Co mówiły o nich przepisy?
Immatrykulacja i cała reszta
"Warunkiem przyjęcia w poczet studentów jest wykazanie się świadectwem dojrzałości, uzyskanem w jednej z państwowych szkół średnich ogólnokształcących".
"Każdy zapisujący się do szkoły akademickiej w charakterze studenta podlega aktowi immatrykulacji. Ma on złożyć rektorowi przez podanie ręki lub na piśmie uroczyste ślubowanie przestrzegania przepisów szkoły i godności akademickiej".
Każdy student i wolny słuchacz po przyjęciu go do szkoły akademickiej opłaca wpisowe". "Student zapisany do szkoły akademickiej otrzymuje odpowiednie zaświadczenie (legitymację)". I tak dalej.
Szkoły wyższe, przypominała z namaszczeniem ustawa, miały przede wszystkim jedno zadanie: "służyć nauce i ojczyźnie". "W tym celu mają one szukać i dochodzić prawdy we wszystkich gałęziach wiedzy ludzkiej oraz przewodniczyć na drodze poznawania tej prawdy przez młodzież akademicką, a przez nią rozpowszechniać ją wśród całego narodu polskiego w imię zasad, przyświecających moralnemu i umysłowemu doskonaleniu się rodzaju ludzkiego".
Te szlachetne postulaty ucieleśniały się jednak w codziennym i raczej dalekim od idealnych warunków studenckim życiu. Jak ono wyglądało? Oto wybór kilkunastu przedwojennych fotografii ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Zobacz zdjęcia
 Grono profesorskie i studenci podczas inauguracji roku akademickiego 1929/1930 na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Fot. NAC
    Grono profesorskie i studenci podczas inauguracji roku akademickiego 1929/1930 na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Fot. NAC    Studenci w kwesturze Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1934 r. Fot. NAC
    Studenci w kwesturze Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1934 r. Fot. NAC    Dom Akademicki w Krakowie, studentki przy tablicy ogłoszeń, 1932 r. Fot. NAC
    Dom Akademicki w Krakowie, studentki przy tablicy ogłoszeń, 1932 r. Fot. NAC    Studentki w drodze na wykłady, 1931 r. Fot. NAC
    Studentki w drodze na wykłady, 1931 r. Fot. NAC    Studenci przed biblioteką, 1936 r. Fot. NAC
    Studenci przed biblioteką, 1936 r. Fot. NAC    Inauguracja roku akademickiego 1930/1931 na Politechnice Warszawskiej. Fot. NAC
    Inauguracja roku akademickiego 1930/1931 na Politechnice Warszawskiej. Fot. NAC    Studenci w sklepiku podczas zakupów, 1927 r. Fot. NAC
    Studenci w sklepiku podczas zakupów, 1927 r. Fot. NAC    Stołówka w Akademickim Domu Sodalicji Mariańskiej w Krakowie, 1928 r. Fot. NAC
    Stołówka w Akademickim Domu Sodalicji Mariańskiej w Krakowie, 1928 r. Fot. NAC    Stołówka w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, 1933 r. Fot. NAC
    Stołówka w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, 1933 r. Fot. NAC    Studentki w Domu Akademickim przy ulicy Górnośląskiej 14 w Warszawie, 1936 r. Fot. NAC
    Studentki w Domu Akademickim przy ulicy Górnośląskiej 14 w Warszawie, 1936 r. Fot. NAC    Scena z jednego z pokoi domu akademickiego przy ulicy Grójeckiej w Warszawie, lata 30. XX w. Fot. NAC
    Scena z jednego z pokoi domu akademickiego przy ulicy Grójeckiej w Warszawie, lata 30. XX w. Fot. NAC Studentki w jednym z pokoi akademika w Krakowie, 1935 r. Fot. NAC
    Studentki w jednym z pokoi akademika w Krakowie, 1935 r. Fot. NAC    Studenci podczas zajęć na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, 1933 r. Fot. NAC
    Studenci podczas zajęć na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, 1933 r. Fot. NAC    Studenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie podczas zajęć, 1927/1928 r. Fot. NAC
    Studenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie podczas zajęć, 1927/1928 r. Fot. NAC    Warszawscy studenci w strojach kostiumowych podczas pochodu, 1927 r. Fot. NAC
    Warszawscy studenci w strojach kostiumowych podczas pochodu, 1927 r. Fot. NAC    Studenci na dachu I Domu Akademickiego w Krakowie, 1925 r. Fot. NAC
    Studenci na dachu I Domu Akademickiego w Krakowie, 1925 r. Fot. NAC   Źródło: Polskie Radio/jp