Raz dziwnie, raz wzruszająco. Oto jak wyglądało życie studenckie przed wojną
W akademiku, na stołówce, podczas zajęć. W trakcie zabawy, na spacerze i w czasie przebywania na dachu. Rozpoczęcie roku akademickiego to dobra okazja, by zajrzeć do zdjęć, które utrwaliły różne momenty z życia studentów sprzed stu lat.
2025-10-01, 07:59
180 dni wykładowych
"Najwyższe uczelnie, poświęcone pielęgnowaniu i szerzeniu wiedzy, noszą w Państwie Polskiem w ogólności nazwę szkół akademickich, a w szczególności wszechnic, czyli uniwersytetów, szkół głównych, politechnik i akademji", głosił piękną polszczyzną sprzed wieku wstęp "Ustawy z dnia 13 lipca 1920 г. O szkołach akademickich". Ten akt prawny był pierwszym tego typu dokumentem, który regulował zasady funkcjonowania świata akademickiego odrodzonej Polski.
Obok paragrafów na temat rektora, dziekana oraz profesora (zasad ich wyboru czy powoływania), obok zdefiniowania takich kwestii jak rok akademicki ("powinno być najmniej 180 dni wykładowych, nie licząc okresu przeznaczonego na egzaminy") w ustawie pojawił się w rzecz jasna temat studentów. Co mówiły o nich przepisy?
Immatrykulacja i cała reszta
"Warunkiem przyjęcia w poczet studentów jest wykazanie się świadectwem dojrzałości, uzyskanem w jednej z państwowych szkół średnich ogólnokształcących".
"Każdy zapisujący się do szkoły akademickiej w charakterze studenta podlega aktowi immatrykulacji. Ma on złożyć rektorowi przez podanie ręki lub na piśmie uroczyste ślubowanie przestrzegania przepisów szkoły i godności akademickiej".
Każdy student i wolny słuchacz po przyjęciu go do szkoły akademickiej opłaca wpisowe". "Student zapisany do szkoły akademickiej otrzymuje odpowiednie zaświadczenie (legitymację)". I tak dalej.
Szkoły wyższe, przypominała z namaszczeniem ustawa, miały przede wszystkim jedno zadanie: "służyć nauce i ojczyźnie". "W tym celu mają one szukać i dochodzić prawdy we wszystkich gałęziach wiedzy ludzkiej oraz przewodniczyć na drodze poznawania tej prawdy przez młodzież akademicką, a przez nią rozpowszechniać ją wśród całego narodu polskiego w imię zasad, przyświecających moralnemu i umysłowemu doskonaleniu się rodzaju ludzkiego".
Te szlachetne postulaty ucieleśniały się jednak w codziennym i raczej dalekim od idealnych warunków studenckim życiu. Jak ono wyglądało? Oto wybór kilkunastu przedwojennych fotografii ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Zobacz zdjęcia
Grono profesorskie i studenci podczas inauguracji roku akademickiego 1929/1930 na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Fot. NAC 
Studenci w kwesturze Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1934 r. Fot. NAC 
Dom Akademicki w Krakowie, studentki przy tablicy ogłoszeń, 1932 r. Fot. NAC 
Studentki w drodze na wykłady, 1931 r. Fot. NAC 
Studenci przed biblioteką, 1936 r. Fot. NAC 
Inauguracja roku akademickiego 1930/1931 na Politechnice Warszawskiej. Fot. NAC 
Studenci w sklepiku podczas zakupów, 1927 r. Fot. NAC 
Stołówka w Akademickim Domu Sodalicji Mariańskiej w Krakowie, 1928 r. Fot. NAC 
Stołówka w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, 1933 r. Fot. NAC 
Studentki w Domu Akademickim przy ulicy Górnośląskiej 14 w Warszawie, 1936 r. Fot. NAC 
Scena z jednego z pokoi domu akademickiego przy ulicy Grójeckiej w Warszawie, lata 30. XX w. Fot. NAC
Studentki w jednym z pokoi akademika w Krakowie, 1935 r. Fot. NAC 
Studenci podczas zajęć na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, 1933 r. Fot. NAC 
Studenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie podczas zajęć, 1927/1928 r. Fot. NAC 
Warszawscy studenci w strojach kostiumowych podczas pochodu, 1927 r. Fot. NAC 
Studenci na dachu I Domu Akademickiego w Krakowie, 1925 r. Fot. NAC Źródło: Polskie Radio/jp