Najważniejsze informacje w skrócie: 

• Osoby pełniące funkcje publiczne - posłowie, senatorowie, prezydenci miast, wysocy urzędnicy państwowi i samorządowi muszą składać oświadczenia majątkowe. Są one, co do zasady, jawne. Wyjątek stanowi kwestia bezpieczeństwa osoby składającej - wtedy mogą zostać utajnione
• Kluczowe osoby w Narodowym Banku Polskim zastrzegły sobie tajność swoich oświadczeń. Zgodę wydał Sąd Najwyższy. Majątek osób mających wpływ na politykę pieniężną państwa, a więc na warunki, na których Polacy oszczędzają lub się zadłużają, jest tajny
• Komercyjna stacja Radio ZET dotarła do ksiąg wieczystych i ujawniła majątki najważniejszych osób w NBP

Tajne przez poufne, czyli co mają Adam Glapiński i jego zastępcy

Obowiązek składania przez władze NBP oświadczeń majątkowych wprowadzono w 2019 jako pokłosie afery z wysokimi zarobkami dyrektorki departamentu komunikacji NBP. Od lutego 2019 roku oświadczenia te miały być składane i publikowane w BIP, jednak w tzw. ustawie antykorupcyjnej jest furtka pozwalająca tego nie robić. 

Furtką tą jest możliwość wystąpienia do sądu (w przypadku prezesa NBP do prezesa Sądu Najwyższego) o utajnienie oświadczenia ze względów bezpieczeństwa osoby je składającej. W przypadku Adama Glapińskiego, Marty Kightley i Adama Lipińskiego sąd utajnił oświadczenia. 

🏛️ Dlaczego oświadczenia majątkowe są (zazwyczaj) jawne?

Jawność to fundament demokracji i kluczowe narzędzie walki z korupcją.

🔍 Kontrola społeczna

Pozwala obywatelom i dziennikarzom sprawdzać, czy osoba publiczna nie bogaci się w sposób niewytłumaczalny (np. czy jej majątek nie rośnie szybciej niż oficjalne zarobki).

🚫 Zapobieganie konfliktowi interesów

Jawność pozwala sprawdzić, czy decyzje urzędnika nie są podejmowane pod wpływem posiadanych przez niego aktywów (np. akcji w firmie, która wygrywa przetarg).

🤝 Budowanie zaufania

Transparentność pokazuje, że władza "nie ma nic do ukrycia" i działa na rzecz obywateli.

💡 Wniosek

Utajnienie oświadczeń, jak w przypadku NBP, całkowicie uniemożliwia tę kluczową kontrolę społeczną.

-  W przypadku kierownictwa NBP nie znajduję do końca takiego uzasadnienia. To nie jest tak, że jak ktoś jest bogaty, to ujawnienie jego majątku narazi go na zagrożenie życia i zdrowia lub jego bliskich. Tym bardziej, że w oświadczeniach majątkowych nie są ujawniane adresy zamieszkania czy numery rejestracyjne pojazdów - powiedział Radiu ZET Krzysztof Izdebski prawnik Fundacji Batorego. 

Dodał on, że w tym wypadku dotyczy to osób, które na sytuację gospodarczą Polski mogą mieć większy wpływ niż niejeden minister. W związku z czym utajnienie tych oświadczeń jest wbrew interesowi publicznemu. 

Wille i działki - co mają prezes i wiceprezesi NBP?

Reporterzy Radia ZET zdobyli informacje dotyczące stanu posiadania Adama Glapińskiego, Marty Kightley i Adama Lipińskiego. 

Majątek Adama Glapińskiego, prezesa NBP, jest wart co najmniej 9 mln złotych. Do niego i jego żony należą dwa mieszkania w Warszawie, apartament w Sopocie, willa z basenem pod Warszawą (wraz z ponad hektarem lasu), a na dokładkę prezes NBP z małżonką mają jeszcze we wsi pod Warszawą pół hektara ziemi. 

💸 Zarobki w NBP vs. reszta kraju

Porównanie pensji władz NBP w 2024 r. (bez premii) z innymi funkcjami publicznymi.

🏦 Adam Glapiński

Prezes NBP

1 379 946 zł

(ok. 115 tys. zł/mc)

🏦 Marta Kightley

Wiceprezes NBP

1 138 824 zł

(ok. 95 tys. zł/mc)

🏦 Adam Lipiński

Wiceprezes NBP

1 135 865 zł

(ok. 94,5 tys. zł/mc)

🇵🇱 Prezydent RP

(Karol Nawrocki)

ok. 484 000 zł

(ok. 40 tys. zł/mc)

🇵🇱 Premier RP

(Donald Tusk)

ok. 246 000 zł

(ok. 20,5 tys. zł/mc)

💼 Pensja minimalna

(Rocznie)

55 992 zł

(przy 4666 zł/mc)

💡 Wniosek

Sam prezes NBP zarabia prawie 3 razy więcej niż Prezydent RP i ponad 5 razy więcej niż Premier.

Jego roczna pensja to równowartość ponad 24 lat pracy za pensję minimalną.

Według komercyjnej stacji od 2021 roku Glapiński sprzedał jedno mieszkanie. 

W 2024 roku w NBP Adam Glapiński zarobił 1 379 946 zł brutto bez nagród kwartalnych, które mogą osiągać nawet 4,5 razy tyle co miesięczna pensja prezesa NBP. Oznacza to, że w nagrodach może otrzymać drugą roczną wypłatę, która w 2024 wyniosła tyle co niemal 25 rocznych pensji osoby zarabiającej minimalne wynagrodzenie. 

Marta Kightley jest wiceprezeską NBP od marca 2020 roku. Oprócz tego wykłada na warszawskiej SGH. 

Na majątek wiceprezeski i jej męża składa się piętrowa willa z garażem na działce o powierzchni 1478 metrów kwadratowych w warszawskim Wawrze. Szacowana wartość wynosi od 3 do 4 mln złotych. 

Jej zarobki w NBP wyniosły w 2024 1 138 824 zł brutto pensji plus nagrody kwartalne w nieustalonej wysokości. Marta Kightley w rok zarobiła co najmniej 20 rocznych pensji minimalnych. 

Polityczne nominacje w NBP

Lista osób, których zatrudnienie w NBP po wyborach w 2023 r. było szeroko komentowane, oraz prominentnych działaczy związanych z PiS zatrudnionych wcześniej.

Zatrudnienia w NBP po wyborach (od IV kw. 2023 r.)

Artur Soboń

Poprzednio: Wiceminister finansów w rządzie PiS.
W NBP: Członek Zarządu NBP.

Błażej Poboży

Poprzednio: Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji.
W NBP: Doradca w Departamencie Komunikacji.

Wojciech Andrusiewicz

Poprzednio: Rzecznik prasowy Ministerstwa Zdrowia.
W NBP: Rzecznik prasowy NBP.

Anna Plakwicz

Poprzednio: Specjalistka ds. wizerunku, pracowała przy kampaniach PiS.
W NBP: Stanowisko w Departamencie Komunikacji.

Andrzej Dera

Poprzednio: Sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Andrzeja Dudy.
W NBP: Doradca Departamentu Prawnego.

Damian Diaz

Poprzednio: Były reporter "Wiadomości" TVP.
W NBP: Pracownik NBP.

Inni prominentni działacze (zatrudnieni wcześniej)

Adam Lipiński: Były wiceprezes PiS, bliski współpracownik J. Kaczyńskiego. Pełni funkcję Wiceprezesa NBP.

Paweł Mucha: Były polityk PiS i z-ca szefa Kancelarii Prezydenta. Jest Członkiem Zarządu NBP.

Paweł Szałamacha: Były Minister Finansów w rządzie PiS. Jest Członkiem Zarządu NBP.

Wojciech Jasiński: Były Minister Skarbu Państwa i prezes Orlenu. Jest Doradcą Prezesa NBP.

Kontekst i kontrowersje

Temat zatrudniania osób związanych z polityką w NBP był wielokrotnie podnoszony w mediach, zwłaszcza w kontekście wysokich zarobków na stanowiskach doradców (sięgających ok. 30 tys. zł miesięcznie) i wątpliwości co do jawności i transparentności procesu rekrutacji.

Adam Lipiński w NBP jest od 14 września 2020 roku. Były wiceprezes PiS miał pewne problemy przy składaniu oświadczeń majątkowych jako poseł. W 2019 nie ujawnił powierzchni działki, na której stoi jego dom, ani nie ujawnił faktu posiadania sąsiedniej. A razem z żoną zapomnieli jeszcze o dwóch niewielkich działkach pełniących funkcję drogi dojazdowej. 

Obecnie ma nadal ten sam dom z działkami, a wartość jego nieruchomości szacowana jest w przedziale 0,9 - 1,3 mln złotych. 

W 2024 Adam Lipiński zarobił w NBP 1 135 865 zł brutto plus nagrody kwartalne w nieustalonej wysokości. Podstawowa pensja wyniosła ok. 20 rocznych pensji minimalnych. 

Czy władze NBP mają majątek za granicą? 

Nie wiadomo, czy prezes i wiceprezesi NBP mają jakiś majątek za granicą. A jego posiadanie może mieć wpływ na ich decyzje odnośnie polityki monetarnej. Musi on być ujawniony w oświadczeniach majątkowych, ale nie są one podawane do wiadomości publicznej. To samo dotyczy inwestycji w akcje i obligacje. 

Czytaj także: 

StartFragment

• Glapiński puścił wodze fantazji. "Gdybym był dyktatorem Polski"
• NBP: prezes ma 5 doradców. Na 4 etatach
• Oświadczenie majątkowe Nawrockiego. Zniknęło mieszkanie, ale są oszczędności

StartFragment

Źródło: RadioZET/Andrzej Mandel