Najważniejsze informacje w skrócie:

• 719,74 zł na paragonach singla: Tyle wyniósł w październiku Indeks Miesięcznych Zakupów, co oznacza wzrost kosztów o 5,20% rok do roku, przy jednoczesnym spadku o 4,82% względem września.
• 20,50% pensji minimalnej: Taka część najniższego wynagrodzenia netto trafia wyłącznie na podstawowe zakupy spożywcze i higieniczne, co pozostawia singlowi niewielki margines na opłacenie czynszu i usług.
• Kawa i czekolada drożeją najmocniej: Inflację napędzają produkty definiujące styl życia, takie jak kawa (+32%) i słodycze (+29%), podczas gdy chwilowy spadek wartości całego koszyka to zasługa taniejących sezonowo warzyw i owoców.

Koszt nabycia zestawu produktów niezbędnych do funkcjonowania przez 30 dni, obejmującego wyżywienie, chemię gospodarczą i higienę, wyniósł w październiku 2025 dla singla 719,74 zł. W ujęciu rocznym obserwujemy wyraźny wzrost wydatków. Za identyczny koszyk produktów rok temu płacono o 35,55 zł mniej, co przekłada się na dynamikę wzrostu cen rzędu 5,20%.

Sytuacja wygląda jednak zgoła odmiennie, gdy spojrzymy na dane w ujęciu miesięcznym. Względem bardzo drogiego września, wartość koszyka spadła nominalnie o 36,43 zł, co oznacza obniżkę kosztów zakupów aż o 4,82%. Tak wyraźna korekta w dół jest rzadkim zjawiskiem rynkowym i wynika ze specyficznej struktury konsumpcji tej grupy w okresie jesiennym.

Warto przy tym spojrzeć na te dane przez pryzmat kosztów dziennych. Kwota miesięczna dzieli się na średni wydatek w wysokości 23,22 zł każdego dnia. Oznacza to, że singiel musi wygospodarować taką kwotę na samo biologiczne przetrwanie, zanim jeszcze pomyśli o opłaceniu biletu na tramwaj czy kupnie kawy na mieście. 

Indeks Miesięcznych Zakupów kontra zarobki. Co piąta złotówka singla na przeżycie

Surowa kwota niespełna 720 zł nabiera właściwego znaczenia ekonomicznego dopiero po zestawieniu jej z realnymi dochodami. Przyjęliśmy założenie „najtrudniejszego scenariusza”, odnosząc wartość IMZ do oficjalnej płacy minimalnej netto na 2025 rok, która wynosi 3510,92 zł. Przy takim założeniu, wskaźnik obciążenia dochodu wynosi 20,50%. Singiel zarabiający najniższą krajową musi oddać co piątą złotówkę ze swojej wypłaty wyłącznie na zakupy spożywcze i higieniczne, co w teorii jest bardzo dobrym wynikiem.

- Statystyka ta bywa myląca w przypadku jednoosobowych gospodarstw domowych. Singiel płaci swoisty „podatek od niezależności”. Po odjęciu kosztów koszyka w portfelu zostaje niespełna 2800 zł. W warunkach dużego miasta, gdzie często mieszkają osoby o tym profilu, sam wynajem kawalerki i opłaty eksploatacyjne potrafią pochłonąć znaczną większość tej kwoty. Realny margines bezpieczeństwa finansowego kurczy się więc błyskawicznie. Co więcej, singiel nie może zamortyzować podwyżek, kupując produkty w ekonomicznych wielopakach, jak robią to rodziny, przez co jest skazany na droższe gramatury detaliczne - zauważył Michał Tomaszkiewicz, wydawca działu Pieniądze na PolskieRado24.pl.

Analiza struktury wydatków pokazuje również niebezpieczny trend spadku siły nabywczej w zakresie usług. Skoro baza produktowa (IMZ) pochłania stałą, wysoką część dochodu, a koszty usług (fryzjer, transport, gastronomia) rosną zazwyczaj szybciej od cen żywności, zarabiający płacę minimalną singiel zmuszony jest do drastycznych cięć w budżecie na rozwój i rozrywkę. Kwota wolna od zobowiązań, która pozostaje po opłaceniu mieszkania i jedzenia, w wielu przypadkach spada poniżej progu 500 zł miesięcznie, co uniemożliwia budowanie jakiejkolwiek poduszki finansowej.

Ekstra wydatek miesiąca. Co robił singiel w październiku 2025?

Indeks Miesięcznych Zakupów pokazuje jedynie koszt bazy niezbędnej do przetrwania. Październik to dla singla czas intensywnego życia towarzyskiego, w tym domówek na Halloween. Te wydatki nie są ujęte w głównym wskaźniku, ale realnie obciążają konto. Szacunkowy „Koszyk Towarzyski”, obejmujący słone przekąski, napoje i akcenty dekoracyjne, to dodatkowy wydatek rzędu 60–90 zł.

Oznacza to, że matematyczna oszczędność rzędu 36 zł, którą singiel uzyskał w październiku na tańszych warzywach w ramach IMZ, w całości zostanie skonsumowana przez jeden wieczór ze znajomymi. Co więcej, produkty z kategorii "Ekstra" (chipsy, napoje gazowane, alkohol) są obecnie objęte silną presją cenową wynikającą z kosztów transportu, opakowań oraz opłat celowych (podatek cukrowy, akcyza). W rezultacie, choć "koszt przetrwania" spadł, "koszt życia towarzyskiego" rośnie, sprawiając, że realne saldo na koncie singla pod koniec miesiąca może nie wykazać żadnych oszczędności.

Indeks Miesięcznych Zakupów dla singla. Co podrożało, co potaniało w październiku

Analiza poszczególnych paragonów pozwala zrozumieć, dlaczego koszyk staniał względem września, mimo że klienci wciąż narzekają na drożyznę. Mamy tu do czynienia ze zderzeniem dwóch trendów. Wzrost kosztów napędzają produkty importowane i przetworzone, które definiują szybki styl życia singla. Największym obciążeniem stała się kawa, której cena wzrosła rok do roku o ponad 32%, a także kategoria „małych przyjemności”, czyli czekolada, droższa o ponad 29%. Znacząco więcej trzeba też zapłacić za wołowinę (ponad 22%).

Z drugiej strony, mimo tych drastycznych podwyżek, cały koszyk staniał o blisko 5% względem września. Zadziałała tu siła produktów świeżych. Singiel kupuje relatywnie dużo warzyw (na kanapki i do sałatek) i owoców (do bezpośredniej konsumpcji), które w październiku zaliczyły sezonowy dołek cenowy. Spadki cen pomidorów i tłuszczy roślinnych matematycznie zrównoważyły droższą kawę w ogólnym rozrachunku.

- Analizując strukturę koszyka singla można zauważyć, iż produkty najbardziej w nim drożejące, takie jak kawa i czekolada, utrzymają tendencje wzrostową w najbliższym czasie, co wynika ze wzrostu kosztów ich transportu, zmian klimatycznych oraz prognoz dotyczących wielkości zbiorów tych surowców w najbliższych latach. Z kolei te produkty, które miały pozytywny wpływ na wielkość wydatków i taniały w najbliższym czasie powinny zacząć drożeć ze względu na koniec sezonu owocowo-warzywnego w naszym kraju. W efekcie w okresie przedświątecznym koszt podstawowych zakupów może wzrosnąć nie tylko rok do roku, ale również miesiąc do miesiąca i ta sytuacja nie zmieni się do końca bieżącego roku. Dodatkowo zbliżające się święta mogą powodować kolejne zawirowania, jeśli chodzi o poziom cen poszczególnych produktów i ich sezonowy wzrost, co jest niekorzystną wiadomością dla singli szczególnie tych zarabiających minimalną krajową lub niewiele ponad nią – wyjaśnił dr Artur Fiks z Uniwersytetu WSB Merito.

Ciekawym zjawiskiem obserwowanym w koszyku singla jest wysoki „wskaźnik przyjemności”. Sumując wydatki na używki (kawa, alkohol) oraz słodycze i słone przekąski, okazuje się, że stanowią one nieproporcjonalnie dużą część wartości przyjętego koszyka w porównaniu do np. koszyka emeryckiego. Oznacza to, że inflacja w tej grupie jest w dużej mierze napędzana potrzebą stymulacji i szybkiej nagrody po pracy. Paradoksalnie, październikowy spadek cen "zdrowej bazy" (warzywa) przy jednoczesnym wzroście cen "niezdrowych przyjemności" (słodycze, używki) może skłaniać konsumentów do weryfikacji nawyków żywieniowych ze względów czysto ekonomicznych.

- Single są dość specyficzną grupą konsumentów, gdyż często są to osoby młode, co determinuje strukturę ich wydatków z dużym naciskiem na wydatki na rozrywkę oraz potrzeby rozwojowe. Sytuacja ta ma również wpływ na strukturę ich codziennych wydatków oraz sezonowość tych wydatków - dodał dr Fiks z Uniwersytetu WSB Merito.

Indeks cen w sklepach detalicznych. Szerszy obraz

Wskaźnik wzrostu kosztów zakupów dla singla (5,20%) byłwyższy od ogólnej dynamiki cen raportowanej w badaniu „Indeks cen w sklepach detalicznych”, która wynosi ok. 4,1%. Szczególną uwagę analityków zwraca jednak wysoka zmienność kosztów. Jeszcze we wrześniu koszyk singla drożał w tempie ponad 8% rok do roku, by w październiku wyhamować do poziomu 5,20%. Tak gwałtowna zmiana pokazuje, że portfel singla jest wysoce niestabilny i wrażliwy na wahania cen konkretnych, wąskich grup towarowych.

Ta wysoka amplituda zmian ma swoje konsekwencje psychologiczne. Konsument, który jednego miesiąca widzi drastyczny wzrost rachunku (jak we wrześniu), a kolejnego odczuwa ulgę, traci poczucie stabilizacji i przewidywalności. Utrudnia to planowanie budżetu w dłuższej perspektywie. W przeciwieństwie do rodzin, których koszyk jest amortyzowany przez dużą liczbę produktów podstawowych o stabilnych cenach (mąka, ziemniaki), singiel dryfuje na falach cen produktów sezonowych i giełdowych, co czyni go grupą najbardziej narażoną na szoki cenowe.

Źródło: PolskieRadio24.pl/UCE Research/WSB Merito/Michał Tomaszkiewicz

Skąd to wiemy? Jak to wyliczyliśmy?

Indeks Miesięcznych Zakupów (IMZ) to cykliczny raport tworzony wspólnie przez PolskieRadio24.pl oraz UCE Research. W odróżnieniu od wskaźników inflacji (CPI) podawanych przez GUS, IMZ nie mierzy ogólnego poziomu cen w gospodarce, lecz pokazuje nominalny koszt zakupu ściśle określonego zestawu produktów (FMCG) niezbędnych do funkcjonowania przez miesiąc dla danej grupy społecznej. Dane cenowe pochodzą z cyklicznego raportu „Indeks cen w sklepach detalicznych” autorstwa UCE Research i Uniwersytetów WSB Merito, opartego na analizie ponad 100 tys. cen detalicznych w blisko 48 tys. sklepów.

Badanie prowadzone jest w trzech odsłonach, analizujących koszyki dla różnych typów gospodarstw domowych: singla, rodziny 2+2 oraz emeryta. Prezentowany powyżej profil singla zakłada osobę w wieku 25-35 lat, prowadzącą aktywny tryb życia, która ceni wygodę (produkty przetworzone) i dba o wizerunek (produkty premium), a gotowanie ogranicza do minimum. W celu zaprezentowania najbardziej wymagającego scenariusza ekonomicznego, koszty koszyka odniesiono do płacy minimalnej netto na 2025 rok.