Ustawa o statusie osoby najbliższej. Konsultacje kluczem do podpisu Nawrockiego?
Politycy koalicji rządzącej obawiają się, że przyjęty przez rząd projekt ustawy o statusie osoby najbliższej zawetuje Karol Nawrocki. - Ważne jest to, czy w trakcie procesu legislacyjnego dojdzie do konsultacji miedzy projektodawcami a Kancelarią Prezydenta. Dzięki temu jeszcze na etapie prac w parlamencie można by było doprecyzować niektóre rzeczy. Konsultacje zwiększałyby szanse na podpisanie ustawy przez prezydenta - podkreślił dr Andrzej Anusz, politolog z Instytutu Piłsudskiego.
2025-12-31, 20:10
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Rząd przyjął projekt ustawy o statusie osoby najbliższej
- Projekt zakłada wprowadzenie cywilnoprawnej umowy zawieranej u notariusza, która będzie rejestrowana w urzędzie stanu cywilnego w specjalnym rejestrze
- Przyjęte rozwiązanie zastępuje wcześniejszy projekt ustawy o związkach partnerskich, który nie trafił pod obrady rządu
Rząd przyjął projekt ustawy o statusie osoby najbliższej w związku i umowie o wspólnym pożyciu. Regulacja ma objąć zarówno pary jednopłciowe, jak i heteroseksualne żyjące w związkach nieformalnych. Projekt zakłada wprowadzenie cywilnoprawnej umowy zawieranej u notariusza, która będzie rejestrowana w urzędzie stanu cywilnego w specjalnym rejestrze.
Przyjęte rozwiązanie zastępuje wcześniejszy projekt ustawy o związkach partnerskich, który nie trafił pod obrady rządu. Premier Donald Tusk podkreślił, że projekt to "wersja minimum", a inne, bardziej liberalne rozwiązania w tym zakresie, nie uzyskałyby sejmowej większości. Niektórzy politycy koalicji rządzącej z kolei obawiają się, że prezydent Karol Nawrocki zawetuje tę ustawę.
Dr Andrzej Anusz zaznaczył, że "w kategoriach politycznych głównym znakiem zapytania jest właśnie to czy ustawa zostanie podpisana przez prezydenta". - Należy zadać pytanie, czy w trakcie procesu legislacyjnego dojdzie do jakichś konsultacji miedzy projektodawcami a Kancelarią Prezydenta. W moim przekonaniu byłby to element, który mógłby spowodować, że jeszcze na etapie prac w parlamencie można by było doprecyzować niektóre rzeczy - powiedział politolog.
Jak podkreślił, chodzi między innymi o pewne definicje, "które są różnie rozumiane przez różne strony - także sporu politycznego". - Istotne jest zatem to czy dojdzie do konsultacji. Gdyby do nich doszło, to zwiększałoby to szanse na to, żeby ustawa została podpisana przez Karola Nawrockiego. Jeśli do nich nie dojdzie, to strona rządowa nie może być pewna, że Karol Nawrocki podpisze ustawę w obecnym kształcie - powiedział gość Polskiego Radia 24.
Posłuchaj
Ustawa o statusie osoby najbliższej. "Komunikaty z Kancelarii Prezydenta są jasne"
Dodał jednocześnie, że komunikaty z Kancelarii Prezydenta w tej sprawie są jasne. - Szef gabinetu prezydenta Paweł Szefernaker powiedział, że wprowadzenie tych przepisów otwierałoby furtkę do adopcji dzieci przez pary homoseksualne - zaznaczył dr Andrzej Anusz.
Jego zdaniem "ta ustawa dotyka bardzo delikatnych sfer". - Operujemy tu w kategoriach z jednej strony pewnej wrażliwości, z drugiej strony w kategoriach światopoglądowych. W związku z tym jednak ta konsultacja, na etapie prac parlamentarnych między Kancelarią Prezydenta a ustawodawcą, zwiększałaby szansę na podpisanie. Jeśli tego nie będzie, to ustawa w obecnym kształcie prawdopodobnie zostanie zawetowana - podkreślił politolog.
Projekt ustawy o statusie osoby najbliższej określa zakres praw i obowiązków stron umowy, obejmujący sferę majątkową, osobistą i rodzinną. Partnerzy będą mogli zdecydować o rozdzielności majątkowej lub wspólności majątkowej, przy czym w przypadku wspólności zyskają prawo do wspólnego rozliczania podatkowego po pełnym roku podatkowym. Projekt przewiduje również zwolnienie z podatku od spadków i darowizn, zaliczenie stron umowy do tzw. zerowej grupy podatkowej, a także dostęp do informacji medycznej, prawo do ubezpieczenia zdrowotnego, renty rodzinnej, korzystania z mieszkania oraz pochówku.
Przyjęty przez Radę Ministrów projekt ma zostać w najbliższym czasie skierowany do Sejmu, gdzie pierwsze czytanie planowane jest na styczeń. Nowe przepisy mają odpowiedzieć na rosnącą liczbę związków nieformalnych w Polsce i zmieniającą się strukturę rodzin, przy jednoczesnym ograniczeniu zakresu zmian legislacyjnych w porównaniu z wcześniejszym projektem związków partnerskich.
Źródło: Polskie Radio 24
Prowadzący: Paweł Wojewódka
Opracowanie: Robert Bartosewicz