Nixon w Polsce

Posłuchaj

Relacja Karola Wagnera i Edwarda Kosowicza z Nowego Jorku na temat przebiegu pierwszej oficjalnej wizyty Richarda Nixona - prezydenta Stanów Zjednoczonych - w Polsce (fragmenty): powitanie na warszawskim lotnisku (m.in.: hymn USA, hymn PRL w wykonaniu orkiestry wojskowej); komentarz prowadzących na temat znaczenia tej podróży, przychylnego stanowis

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

31 maja mija 40. rocznica dwudniowej wizyty w naszym kraju Richarda Nixona, 37. prezydenta USA. Począwszy od Nixona, w Polsce gościli wszyscy prezydenci Stanów Zjednoczonych z wyjątkiem Ronalda Regana, którego kadencja przypadła na okres stanu wojennego i ochłodzenia stosunków polsko-amerykańskich. Richard Nixon został przyjęty przez Polaków bardzo entuzjastycznie, o czym świadczyły tłumy wiwatujące na trasie przejazdu samochodu wiozącego prezydenta USA. Wizyta polityka miała duże znaczenie dla stosunków polsko-amerykańskich. Jej rezultatem było podpisanie pierwszego porozumienia konsularnego między Polską a Stanami Zjednoczonymi, a także protokołu o wymianie handlowej i o współpracy naukowej. Ponadto podpisano między innymi umowę o komunikacji lotniczej.

Po przylocie na warszawskie Okęcie Nixon powiedział: „Przywożę słowa przyjaźni od całego narodu amerykańskiego dla całego narodu polskiego. Szczególnie gorące (...) od milionów Amerykanów, którzy są dumni z polskiego pochodzenia". Te słowa zapewniły mu duże poparcie amerykańskiej Polonii. Richard Nixon został przyjęty przez Polaków bardzo entuzjastycznie, o czym świadczyły tłumy wiwatujące na trasie przejazdu samochodu wiozącego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Pierwszego dnia swojej wizyty prezydent USA spacerował po Starym Mieście, złożył wieniec pod Grobem Nieznanego Żołnierza i odbył rozmowę z Edwardem Gierkiem. Następnego dnia spotkał się w Belwederze z Henrykiem Jabłońskim. W czasie wizyty oficjalną rezydencją amerykańskiej delegacji był Pałac w Wilanowie. Nixonowi towarzyszył między innymi doradca do spraw bezpieczeństwa Henry Kissinger. Wizyta prezydenta Nixona w Polsce była częścią podróży, która obejmowała Austrię, Iran i ZSRR. Jej najważniejszym momentem było podpisanie w Moskwie z sekretarzem generalnym KPZR Leonidem Breżniewem układu o ograniczeniu zbrojeń strategicznych - SALT 1.


Wizyta w 1972 roku nie była pierwszą podróżą Nixona do Polski. W 1959 roku jako pierwszy urzędujący wiceprezydent Stanów Zjednoczonych odwiedził nasz kraj w ramach oficjalnej wizyty, w czasie której spotkał się między innymi z Władysławem Gomułką. Richard Nixon, który urodził się 1913 roku w miejscowości Yorba Linda w Kalifornii, był 37. prezydent Stanów Zjednoczonych, jednym z bardziej znaczących amerykańskich polityków XX wieku i - jak dotąd - jedynym prezydentem USA, który ustąpił ze stanowiska przed końcem kadencji. Z wykształcenia prawnik, należał do Partii Republikańskiej. Pełnił służbę w marynarce wojennej Stanów Zjednoczonych na Oceanie Spokojnym, był członkiem Izby Reprezentantów, a od 1950 roku pełnił funkcję senatora. W latach 1953-1961 sprawował urząd wiceprezydenta. W 1969 roku został wybrany na stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych.

W 1972 roku ponownie odniósł sukces w wyborach prezydenckich. W okresie sprawowania urzędu unormował stosunki z Chinami, zniósł embargo handlowe dotyczące tego kraju. Nawiązał rozmowy z ZSRR o redukcji zbrojeń strategicznych i w 1972 roku podpisał w Moskwie układ SALT I. Dążąc do definitywnego wycofania sił amerykańskich z Wietnamu, podpisał w 1973 roku tak zwany układ paryski o zawieszeniu działań wojennych. Starał się rozwinąć współpracę z państwami arabskimi, nie rezygnując jednak z udzielania pomocy Izraelowi. W polityce wewnętrznej napotykał na opór większości demokratycznej w Kongresie. Jego rządowi nie udało się ograniczyć tempa inflacji i przezwyciężyć pogłębiającej się recesji gospodarczej. Na skutek afery Watergate został postawiony w stan oskarżenia przez Kongres i w 1974 roku zmuszony do ustąpienia z urzędu prezydenckiego. Jego miejsce zajął wiceprezydent Gerald Ford. Richard Nixon zmarł w 1994 w Nowym Jorku. Od 1972 roku kraj nasz odwiedziło 6 prezydentów USA: w 1975 roku - Gerald Ford, w 1977 roku Jimmy Carter, w 1989 i 92 roku - George Bush senior. Dwukrotnie Polskę odwiedził również Bill Clinton - w 1994 i 97 roku. Najczęstszym gościem w naszym kraju był George W. Bush - przyjechał do Polski trzy razy - w 2001, 2003 i 2007. W 2011 roku po raz pierwszy do Polski przyjechał prezydent Barack Obama.