"Rozpruwacz kulturalny". Rozmowa o książce "Dziedzictwo II Rzeczypospolitej"

Posłuchaj

26.08.2019 Rozpruwacz kulturalny. Rozmowa o książce "Dziedzictwo II. Rzeczpospolitej".

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

„Do dyskusji o budowie fundamentów niepodległego i nowoczesnego państwa potrzebna jest głębsza refleksja nad całym okresem II Rzeczypospolitej” – wskazuje w przedmowie książki Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski.

„Wskrzeszone w 1918 r. państwo przetrwało zaledwie nieco ponad dwadzieścia lat. Te dwie dekady wolności odegrały jednak niebagatelną rolę w narodowej tożsamości, szybko przeradzając się w mit. Wyobrażenie o Polsce międzywojennej przetrwało nie tylko czas II wojny światowej, lecz także kilka dziesiątków lat braku suwerenności. Im dłużej trwały rządy komunistów, tym bardziej społeczeństwo idealizowało wizje II RP. Pomimo propagandy uwypuklającej negatywne aspekty funkcjonowania Polski międzywojennej w pamięci zbiorowej zachował się przekazywany przez część starszego pokolenia pozytywny obraz kraju sprzed II wojny. Obraz ten, z pewnością nie do końca prawdziwy, często wręcz idealizowany, stanowił projekcję wyobrażeń, które łatwo było można zestawić z trudnościami dnia codziennego i zależnością od wschodniego sąsiada ” – napisał we wstępie Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, pełnomocnik rządu ds. programu „Niepodległa”.

Jak podkreślił Sellin, „wielu z podziwem patrzy na osiągnięcia II Rzeczypospolitej; na imponujące tempo rozwoju portu w Gdyni, stworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego mającego stanowić remedium na trudną sytuację gospodarczą, na rozwój kolei i żeglugi; na wspaniałe osiągnięcia polskiej myśli technicznej i przemysłowej, na olbrzymi rozwój kultury, z literaturą, teatrami, przemysłem filmowym i radiem, na rozwój nauki i oświaty, bez którego nie byłoby pokolenia Kolumbów. Dostrzegając to dziedzictwo, można zadać zasadne pytanie o symbole III Rzeczypospolitej równe dokonaniom okresu międzywojennego. W tym zestawieniu jeszcze wyraźniej widać osiągnięcia państwa trwającego zaledwie dwie dekady”.

„Mówiąc o odzyskaniu przez Polskę niepodległości, bardzo często ograniczamy się do wydarzeń samego roku 1918, czasem włączamy do tego procesu okres I wojny światowej, innym razem wydłużamy go jeszcze o lata 1918–1921. O ile jednak w sensie politycznym i prawnym można ten proces zamknąć w takich datach, o tyle dyskutując o przemianach ustrojowych, społecznych, gospodarczych i nowych zjawiskach w kulturze, które zostały wówczas uruchomione, musimy przyjąć szersze ramy chronologiczne” – zauważył Robert Kostro. - Na wizerunku II RP przez wiele powojennych dziesięcioleci ciążyły tezy komunistycznej propagandy, a w reakcji na uproszczenia, wręcz fałszerstwa, ukształtował się wyidealizowany obraz Polski dwudziestolecia międzywojennego. „Dzisiaj, bez presji, możemy już swobodnie dyskutować o jej osiągnięciach i słabościach” – napisał Robert Kostro w przedmowie.

W audycji "Rozpruwacz kulturalny" o tym, dlaczego warto mówić dziś o dziedzictwie II RP. Książka jest efektem konferencji naukowej z października 2018 roku. Na książkę złożyły się eseje autorstwa znawców epoki, gości, którzy na tej konferencji występowali. Rozmowa dotyczyła różnych odcieni II RP. To książka zbiorowa, ma wielu autorów - powiedział w Polskim Radiu 24 dr Mikołaj Mirowski.

- Z tej książki wyłania się panorama i portret zmagań na początku odzyskania niepodległości. Co udało się temu państwo w krótkim okresie niespełna 20 lat osiągnąć. To swoisty bilans II Rzeczpospolitej - podsumował dr Mikołaj Mirowski.

Książka "Dziedzictwo II Rzeczypospolitej" ukazała się nakładem wyd. Muzeum Historii Polski

autor: Wojciech Kalwat, Michał Kopczyński, Robert Kostro (red.)

Audycję Rozpruwacz kulturalny prowadził Jakub Moroz

Polskie Radio 24/tb/mat. promocyjne

____________________ 

Rozpruwacz Kulturalny - wszystkie audycje Jakuba Moroza

Data emisji: 26.08.2019

Godzina emisji: 23:35