Podziemne sądownictwo wojskowe Polskiego Państwa Podziemnego
2018-03-03, 07:30
Sąd miał prawo wezwać oskarżonego lub świadków, jednak czyniono to niezmiernie rzadko ze względu na wymogi konspiracji. Kara śmierci musiała być orzeczona jednogłośnie, inne kary – bezwzględną większością głosów. Wyrok podlegał zatwierdzeniu Komendanta AK. Jeśli nie został zatwierdzony, tracił moc prawną. Co wiemy na temat „sądów kapturowych” i działalności kontrwywiadu Armii Krajowej. O sądach wojskowych w okresie wojny mówił gość audycji Szukając Dziury w Całym dr Bartłomiej Szyprowski, prokurator i historyk.
Posłuchaj
Sądy podziemne - cywilne i wojskowe działały w okupowanej Polsce w latach 1940-1945 r. jako sądy państwowe. Była to jedna z najbardziej tajnych „działek” działalności Polskiego Państwa Podziemnego. Członkowie tej organizacji odpowiadali za analizę zebranych dowodów na temat zdrajców narodu czy konfidentów. Oni też odpowiadali za wydawanie wyroków śmierci i ich wykonywanie. System podziemnego sądownictwa wojskowego Polskiego Państwa Podziemnego w czasie II wojny światowej był jedynym w podbitej Europie tak rozbudowanym system sądownictwa
Jak podkreślił dr Bartłomiej Szyprowski, sąd kapturowy był częścią polskiego sądownictwa. - W kwietniu 1940 r. gen. Władysłąw Sikorski doszedł do wniosku, że zakonspirowane siły zbrojne w kraju - Związek Walki Zbrojnej musi mieć uregulowaną kwestię dotyczącą likwidacji osób na podstawie wyroków sądowych. Wyznaczono więc oddzielny sąd dla okupacji sowieckiej i oddzielny dla niemieckiej – powiedział historyk.
Podstawę do powołania sądów podziemnych stanowiła uchwała Komitetu Ministrów dla Spraw Kraju z 16 kwietnia 1940, która stanowiła: Wydawanie wyroków śmierci na prześladowców, zdrajców, szpiegów i prowokatorów należy do kompetencji specjalnych sądów.
Chociaż jak przyznał dr Bartłomiej Szyprowski sądy kapturowe źle się kojarzą, to wywodzą się z XVI–XVII, kiedy w czasie bezkrólewia sprawy rozstrzygał sąd biskupi. – W zakresie sądownictwa wojskowego obowiązywały szczegółowe zasady i zasiadali w nich prawnicy, oficerowie Wojska Polskiego – tłumaczył gość audycji.
Więcej w całej audycji.
Gospodarzem audycji była Agnieszka Kamińska.
Polskie Radio 24/km
_____________________
Nos Kleopatry w Polskim Radiu 24 - wszystkie audycje
Data emisji: 2.03.18