Najsłynniejsze afery PRL. „Okazja czyni złodzieja”
2018-04-07, 08:33
Przemyt złota i antyków, przekręty mięsne czy jedna z najbardziej „wyrafinowanych”, a zarazem najmniej nagłośniona „afera kurierska” - to tylko niektóre z przykładów afer w Polsce Ludowej. Opowiadał o nich w audycji Nos Kleopatry dr Witold Bagieński z Instytutu Pamięci Narodowej.
Posłuchaj
Gdy w PRL bohaterami gospodarczych przekrętów byli obywatele, nie szczędzono najwyższych kar. Jeśli jednak takie ciemne interesy prowadzili ludzie władzy, przekręty sprawnie tuszowano.
Jak zaznaczył dr Witold Bagieński, afery w PRL wynikały z ówczesnej organizacji systemu gospodarczego. - Wszystkie formy centralnego planowania, wytyczania limitów produkcji, śrubowania ich do dosyć wysokich pułapów, a z drugiej strony konieczność radzenia sobie w sytuacji niedoboru nieraz podstawowych środków sprawiało, że społeczeństwo starało się radzić sobie jak najlepiej. To z kolei sprzyjało nadużyciom – wyjaśnił gość.
Zaznaczył, że osoby wykonujące zawód np. marynarza, piloci, przewodnicy wycieczek zagranicznych, a także sportowcy - mając możliwość wyjazdu na Zachód - zastanawiali się co można tam kupić, by w swoim kraju to sprzedać. - W taki sposób jeżdżono też na wycieczki zagraniczne. Wynikało to z niedoborów rynkowych, z tego, że społeczeństwo było biedne – mówił dr Bagieński.
Opisał także okoliczności powstania tzw. „afery kurierskiej”. – Placówki, kurierzy dyplomatyczni mieli pewne przywileje związane z prowadzeniem przez nich działalności, co stwarzało dość dużą pokusę. W pewnym momencie powstała zmowa i kurierzy zaczęli wkładać między przewożone koperty banknoty dolarowe, a w drodze powrotnej – m.in. wyroby ze złota, żyletki - wszystko to, co można było łatwo sprzedać – opisywał gość.
Dr Bagieński oznajmił, że jedną z osób, które handlowały przywiezionymi produktami okazał się były pracownik wywiadu, były pracownik MSZ. - Wykorzystywał on swoje dawne kontakty służbowe i kontakty na mieście do tego, by upłynniać złote monety i przedmioty przywiezione zza granicy przez jego kolegów – wyjaśnił. Jak dodał dr Bagieński, proceder ten został ujawniony na początku lat 60. choć trwał wiele lat.
Dr Bagieński mówił także m.in. o aferze mięsnej i nielegalnym handlu złotem i dziełami sztuki w okresie PRL.
Więcej w całej rozmowie.
Gospodarzem audycji była Agnieszka Kamińska.
Polskie Radio 24/pr
Nos Kleopatry w Polskim Radiu 24 - wszystkie audycje
____________________