„Powstanie Warszawskie to temat, który dopiero dojrzewa w społeczeństwie”
Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. O znaczeniu powstania w Polskim Radiu 24 mówili kpt Jakub Tomasz Nowakowski, ps. „Tomek” i Marcin Kaczorowski (prezes Stowarzyszenia Zachowania Pamięci o AK).
2017-08-01, 16:33
Posłuchaj
Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 na mocy rozkazu dowódcy AK gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora”. B
Jak wspominał kpt Nowakowski, młodzi konspiratorzy nie wiedzieli na pewno, że wybuchnie powstanie, jednak widzieli przygotowania i wyczuwali atmosferę. Na kilka dni przed pierwszym sierpnia ogłoszono także pogotowie bojowe. – Niestety przed samym powstaniem je odwołano, to był wielki błąd, nieporozumienie. Rozeszły się pogłoski, że Niemcy kontratakują na wschód od Warszawy, więc nie spodziewałem się wtedy wybuchu powstania i nie było mnie w domu, gdy przyszedł rozkaz, że mam się stawić w miejscu zbiorki „Zośki” – mówił.
Gość wskazywał, że choć liczono na to, że uda się zaskoczyć Niemców ogłaszając wybuch powstania w ostatniej chwili, wiadomość o godzinie „W” jednak do nich dotarła. – Powstały przez to duże trudności, zamieszanie, wielu nie trafiło do swoich jednostek, bo Niemcy poprzerywali główne arterie – wyjaśniał.
„Tomek”, który nie dotarł na miejsce zbiórki, wraz z kilkoma innymi „zośkowcami” dołączył do zgrupowań na Żoliborzu. Jednym z jego najbardziej przykrych wspomnień jest to, dotyczące natarcia na Dworzec Gdański. – To natarcie było szaleńcze, z góry skazane na klęskę. Jak oni nas spostrzegli, to rozpoczęli tak piekielny ostrzał, zostaliśmy przygwożdżeni do ziemi. Zostałem ranny, musieliśmy się wycofać z dużymi stratami – tłumaczył.
REKLAMA
Po wojnie, przez prawie cały okres PRL kpt Jakub Nowakowski nie mógł głośno mówić o Powstaniu. Jego udział w walce z 1944 roku i późniejsze przebywanie w niewoli niemieckiej uniemożliwiło mu rozwijanie kariery naukowej.
Jak podkreślał Marcin Kaczorowski, Powstanie Warszawskie to temat, który dopiero dojrzewa w naszym społeczeństwie. – Jeszcze nie do końca czujemy wartość tego, co się wydarzyło. Ta wartość jest przywracana, ale to długi proces – ocenił.
Więcej w nagraniu.
Gospodarzem programu był Adrian Klarenbach.
REKLAMA
Polskie Radio 24/ip
_____________________
Rozmowa PR24 Adriana Klarenbacha - wszystkie audycje
Data emisji: 01.08.2017
Godzina emisji: 16:15
REKLAMA