"Walka o tożsamość". Prof. Marek Kornat o genezie Powstania Wielkopolskiego
- Polacy stali wówczas naprzeciwko najnowocześniejszego i najlepiej zorganizowanego państwa Europy, które posiadło przewagę na kontynencie, bo tak należało określić stosunki międzynarodowe po pokoju frankfurckim w 1871 r. - mówił w Polskim Radiu 24 prof. Marek Kornat, historyk (Instytut Historii PAN, UKSW).
2023-12-27, 18:35
Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część miasta. Ostatecznie zostało ono wyzwolone 6 stycznia 1919 r., kiedy przejęto lotnisko. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część regionu.
Akcja wynaradawiania Polaków
Prof. Marek Kornat mówił o polityce Niemiec wobec Polaków mieszkających na terenie zaboru pruskiego. - Państwo to podejmowało ogromne wysiłki, by wynarodowić Polaków i osiągnąć panowanie, które byłoby niepodzielne i nie stanowiło wątpliwości, gdyby ktokolwiek kiedyś w imieniu Polski chciał się o te terytoria upomnieć, było to planowe wynarodowianie i ogromna akcja kolonizacyjna - zaznaczył.
"Świadomość swojej odrębności"
- Społeczeństwo polskie wytrzymało ten nacisk, utworzył się pewien model postawy Polaka, który ukształtował się w walce o swoją tożsamość na tych terytoriach, świadomego swojej odrębności i praw, potrafiącego korzystać z takich narzędzi, jak praca organiczna, która jest symbolem tej walki, niewidzialnego frontu, na którym Polacy walczyli z zaborcą. To unikalne i zwycięskie doświadczenie naszej historii. Gdyby wynik tej walki był inny, nie byłoby mowy o jakimkolwiek Powstaniu Wielkopolskim (…), a terytoria zdobyte przez Prusy w wyniku zaborów byłyby po prostu pozostawione Prusom, gdyż twórcy traktatu wersalskiego kierowali się w zasadniczej mierze koncepcją samostanowienia narodów - przypominał gość audycji.
Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa Ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska.
REKLAMA
Posłuchaj
Więcej w zapisie audycji.
* * *
Audycja: Temat dnia / Gość PR24
Prowadzący: Antoni Opaliński
REKLAMA
Gość: prof. Marek Kornat, historyk (Instytut Historii PAN, UKSW)
Data emisji: 27.12.2023
Godzina emisji: 17.35
PR24/ka
REKLAMA
REKLAMA