Nieznana historia żydowskich klubów sportowych. Wystawa w Muzeum Sportu i Turystyki
Wystawa "SIŁA, TOŻSAMOŚĆ, WSPÓLNOTA. Żydowski sport w Polsce międzywojennej (1918–1939)" przybliża mało znany rozdział polskiej historii - działalność żydowskich klubów sportowych, które działały licznie w II Rzeczypospolitej. O wydarzeniu mówili w Polskim Radiu 24 prof. Robert Gawkowski Kierownik Działu Wystawienniczego i Naukowego oraz Piotr Banasiak - kustosz Muzeum Sportu i Turystyki.
2025-07-11, 21:55
Ekspozycję można oglądać w Muzeum Sportu i Turystyki do końca września. Następnie ruszy ona w trasę - będzie prezentowana w różnych miejscach Warszawy, Mazowsza, Polski, a także w Izraelu, gdzie zostanie pokazana w wersji angielskiej i hebrajskiej.
Prof. Gawkowski zwracał uwagę, że żydowskie kluby sportowe działały w całej międzywojennej Polsce. - Pokazujemy tę słabo znaną historię. Na kilkunastu planszach staramy się pokazać całą historię dwudziestolecia międzywojennego i przypomnieć te kluby, które dzisiaj brzmią dla nas trochę obcojęzyczne: Hapoel, Makabi, Hagibor, Hakoach, Bar Kochba i ich działalność w Warszawie. Przypominamy, że około 20 procent sportu polskiego to był sport żydowski, m.in. w tych nieznanych nam klubach. To tysiące ludzi, w 1933 r. było zapewne ok. 500-600 klubów żydowskich działających w Polsce - zaznaczył i dodał, że aktywność ta nie ograniczała się do kultury fizycznej. - Sport wyglądał w ten sposób, że były sekcje sportowe, ale również w klubie sportowym działały orkiestry, chóry, szkoła języków obcych - dodał.
Posłuchaj
Piotr Banasiak podkreślał, że sport żydowski, nie tylko amatorski, stał na bardzo wysokim poziomie. - Wystawa traktować będzie też o szachistach żydowskich, a to jest opowieść o złotym medalu, jedynym, którym zdobyliśmy, na olimpiadzie szachowej w Hamburgu i to dzięki takim zawodnikom jak Akiba Rubinstein, Ksawery Tartakower, Dawid Przepiórka, Paulin Frydman, był tam też jeden etniczny Polak, Kazimierz Makarczyk. Później w 1935 r. olimpiada szachowa w Warszawie. Tu już było troszeczkę gorzej i medal brązowy, ale tam zadebiutował bardzo dobrze Mieczysław Najdorf. Na wystawie pokażemy szachy Najdorfa wykonane ze skóry krokodyla, to będzie jeden z ciekawszych eksponatów - zauważył gość audycji.
Ekspozycję można oglądać w Muzeum Sportu i Turystyki do końca września (z przerwą pomiędzy 1 a 22 sierpnia) Współorganizatorami projektu są Ambasada RP w Tel Awiwie oraz Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
* * *
Audycja: Weekend kulturalny
Prowadząca: Maja Kluczyńska
Goście: prof. Robert Gawkowski oraz Piotr Banasiak z Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie
Data emisji: 11.07.2025
Godzina: 21.06
Źródło: Polskie Radio 24 /ka