Debata PR24: 17 września to temat na prawdziwy dramat antyczny

Posłuchaj

15.09.18 Antonii Macierewicz (były szef MON), prof. Janusz Odziemkowski (historyk UKSW), dr Tymoteusz Pawłowski (historyk) oraz prof. Grzegorz Berendt (wicedyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku) (Debata w PR24)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Prof. Grzegorz Berendt przyznał w debacie, że dostrzega pewien wątek dramatyczny, gdy 69 lat temu Armia Czerwona zaatakowała Polskę. - Watek dramatyczny dotyczy faktu, że gdy polskie elity polityczne długimi staraniami wywalczyły niepodległość, a ledwie po 20 latach funkcjonowania niepodległego państwa, zmowa sąsiadów przerwała te wszystkie, wpychając nas w konflikt, którego skala nie miała dotychczas precedensu w dziejach Polski i świata - przyznał. - Dla tych, którzy dla Polski żyli, pracowali to co się stało w ciągu kilku tygodni kampanii polskiej 1939 roku było absolutnym szokiem, dramatem i tragedią. Nieuchronność tej sytuacji wynikała z tego, że oba reżimy szykowały się do wojny i jako jedyne zakładały nieuchronność konfliktu i poszerzenia swojego terytorium o nowe obszary - dodał wicedyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Wiele ciekawych wątków do debaty wniósł prof. Janusz Odziemkowski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. - Nieuchronność pewnych wydarzeń spowodowana była konkretną postawą jej uczestników. Postawa Zachodu, który łudzi się do ostatniej chwili, że coś się uda zrobić, zwleka z jasnymi deklaracjami, nie obiecuje żadnej pomocy i swoją polityką de facto przyspiesza wybuch tragedii, której chce uniknąć - przyznał. - I mamy drugą stronę, czyli zbliżenie Rosji sowieckiej i Niemiec narodowo-socjalistycznych, które wydawało się wielu politykom w latach 30. XX wieku po prostu niemożliwe. To byli dwaj naturalni wrogowie. Tymczasem dla własnego interesu na krótko znowu Polska była niestety elementem łączącym - powiedział historyk.

Jak zauważył polityk Prawa i Sprawiedliwości Antoni Macierewicz o wydarzeniach z 17 września: "to nie była antyczna i nieuchronna grecka tragedia. Dramat polegał na tym, że była ona do uniknięcia, a stało się inaczej ze względu na złudzenia, postawę elit Zachodu rozumianego także jako Polska, że nie dojdzie do porozumienia rosyjsko-niemieckiego, że można liczyć na neutralność rosyjską".  - Dramatycznym, straszliwym akordem była decyzja z 17 września 1939 roku Rydza-Śmigłego o wydaniu rozkazu nr 1, który zakładał, że można przypuszczać, iż Rosjanie nie wkraczają celem wsparcia Niemiec i dokonania podziału Polski. Trzeba spojrzeć na to w dłuższej perspektywie, rozbiorczej. Sojusz rosyjsko-niemiecki jest częścią naszej geopolitycznej sytuacji. Można było tej sytuacji uniknąć, gdyby była większa racjonalność, większe myślenie strategiczne. W ogóle nie było obrony granicy wschodniej, bo nie zakładano, że stamtąd może nadejść atak, a atak w ciągu ostatnich 300 lat stamtąd następował zawsze. To co nastąpiło po 17 września słusznie nazwano IV rozbiorem Polski - stwierdził były szef MON.

Dr Tymoteusz Pawłowski stwierdził z kolei, że "w 1939 roku nie było elementów tragicznego wyboru. Wejście w konflikt z rosyjskim komunizmem i niemieckim nazizmem był przymusem dziejowym. Nie można było zawiązać sojuszy z tymi państwami. Porozumienie Niemiec z Rosją oznaczał dla nich wyrok śmierci, w Berlinie rządzili szaleńcy nie myślący racjonalnie.". - Szok, który dotknął Polaków w związku z ciosem w plecy od sowietów, ograniczył się głównie do 20-latków, ewentualnie 30-latków, którzy zostali wychowani w okresie 20 lat wolnej Polski. Z kolei dla starszych był to kolejny etap zmagań i dalsza kontynuacja walki - przyznał historyk.

Więcej w całej rozmowie.

Gospodarzem audycji był Jerzy Jachowicz.

__________________

Data emisji: 15.09.18

Godzina emisji: 10:05