Słowem Niepodległa: polska tożsamość przetrwała na Śląsku
Odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 roku nie oznaczało końca walki. W kolejnych latach prowadzone były działania, które nadały II RP ostateczny kształt granic. W konsekwencji trzech powstań śląskich Polska uzyskała część Górnego Śląska. W audycji Słowem Niepodległa rozmowa z Haliną Biedą, dyrektor Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach, a także Janem Plantą, historykiem i kustoszem Muzeum Powstań Śląskich.
2018-05-13, 12:35
Posłuchaj
Polska utraciła Śląsk w XIV wieku, stając się częścią Korony Królestwa Czech, a później Cesarstwa Niemieckiego i Cesarstwa Austriackiego. – Polska tożsamość przetrwała w domach. W urzędach, szkołach mówiono językiem niemieckim – wyjaśniał w Polskim Radiu 24 Jan Planta, podkreślając, że germanizacja w tym regionie „nie do końca się powiodła”. – W 1910 roku, kiedy przeprowadzono spis powszechny ludności, ponad połowa ludzi zadeklarowała język polski jako ojczysty – wskazywał historyk. W kontekście zachowania polskości przez Ślązaków duże znaczenie miała też religia. Ślązacy byli katolikami, a Niemcy ewangelikami.
25 października 1918 roku, jeszcze przed odzyskaniem niepodległości przez Polskę, Wojciech Korfanty wystąpił w Reichstagu z żądaniem przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego oraz Górnego Śląska.
W ramach ustaleń traktatu wersalskiego, na Górnym Śląsku miał odbyć się plebiscyt. Został on przeprowadzony 20 marca 1921 roku, jego rezultat nie był korzystny dla Polski. Wcześniej, w 1919 i 1920 miało miejsce I i II powstanie śląskiego. III powstanie śląskie wybuchło w maju 1921 roku. W jego konsekwencji, w 1922 roku, tereny przyznane Polsce powiększone zostały o około jedną trzecią spornego terytorium – ale było na nim ponad 75 procent kopalni węgla i połowa hutnictwa.
Więcej w całej audycji, której gościem był również Jerzy Urbańczyk, wnuk powstańca śląskiego.
REKLAMA
Gospodarzem programu był Wojciech Kościak.
Polskie Radio 24/zz
Słowem Niepodległa - wszystkie audycje
____________________
REKLAMA
Data emisji: 13.05.18
Godzina emisji: 11.10
REKLAMA