"1989. Jesień Narodów". Ukielski: chodziło o odrzucenie systemu zniewolenia totalitarnego
2021-12-20, 10:30
- Tak naprawdę odwrócenie systemu było kontrrewolucją i nie ma co obawiać się negatywnych konotacji, które komuniści wobec tego pojęcia wprowadzali - mówił w Polskim Radiu 24 Paweł Ukielski, współautor książki "1989. Jesień Narodów".
W 1989 roku na oczach całego świata zawalił się system komunistyczny. Od rozpoczęcia rokowań Okrągłego Stołu w Polsce w lutym, aż po rozstrzelanie Eleny i Nicolae Ceauşescu w grudniu, Europa Środkowa i Wschodnia przeszła przez burzliwy proces wyzwalania się spod reżimu komunistycznego (totalitarnego).
- Na pewno był tutaj pewien pierwiastek wspólny, odrzucenie systemu zniewolenia totalitarnego, który w tych krajach trwał przez 45 lat. Ten mocny i wspólny pierwiastek trochę determinuje fakt, że zdecydowaliśmy się jako autorzy książki, te państwa w jednym zbiorze ująć - tłumaczył Paweł Ukielski.
"Różnice w dążeniach do wolności"
Główne wydarzenia omawiane i analizowane przez autorów książki działy się jesienią 1989 roku. Rozważania dotyczące każdego z omawianych państw zostały podzielone na trzy zasadnicze bloki: ostatnie lata komunizmu, bezpośredni proces upadku reżimu oraz efekty tego procesu z perspektywy 30 lat.
- W każdym z państw walczących ze zniewoleniem totalitarnym można dostrzec było także różnice w dążeniach do wolności, od wynegocjowanych przemian np. w Polsce i na Węgrzech gdzie istniały silne skrzydła reformatorskie w partii komunistycznej, poprzez kraje gdzie te partie były skostniałe jak w NRD. Do tego dochodzi Rumunia, gdzie tzw. przełom przejęli postkomuniści i Bułgaria - podkreślił współautor książki.
W literaturze przedmiotu można się spotkać z wieloma interpretacjami natury przemian 1989 roku oraz następujących później. Badacze zastanawiali się i spierali, ile było w tym elementów reformy, ile rewolucji, a ile jeszcze innych czynników globalizacji, wpływu zagranicy czy wymiany pokoleniowej. W jakim stopniu były to zmiany polityczne, w jakim gospodarcze, a w jakim społeczne.
Posłuchaj
***
Audycja: "Poczytnik"
Prowadzący: Tomasz Zapert i Krzysztof Masłoń
Gość: Paweł Ukielski, współautor książki "1989. Jesień Narodów"
Data emisji: 19.12.2021
Godzina: 22:05