Dała impuls do powstania "Żegoty". Opowieść o Zofii Kossak-Szczuckiej
2021-04-17, 09:03
Powieściopisarka, publicystka, współzałożycielka dwóch tajnych organizacji w okupowanej Polsce: Frontu Odrodzenia Polski oraz Rady Pomocy Żydom "Żegota". - Rada miała przełomowe znaczenie dla działalności Zofii Kossak-Szczuckiej, ale też dla całej konspiracji polskiej i losu Żydów - mówiła w Polskim Radiu 24 Maryna Miklaszewska.
Posłuchaj
Mówiąc o "Żegocie" zwykle wspomina się o Irenie Sendlerowej, Władysławie Bartoszewskim, a zapomina o osobie, która dała temu przedsięwzięciu pierwszy impuls – Zofii Kossak.
Powiązany Artykuł
"Ich historie rzadko kończyły się dobrze". Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką
11 sierpnia 1942 roku – w kilka tygodni po rozpoczęciu likwidacyjnej Akcji Reinhardt w getcie warszawskim, skąd Niemcy wywozili ludność żydowską do obozu zagłady w Treblince – opublikowała swój "Protest!", wydany konspiracyjnie w Warszawie. "Protest!" określał stanowiska polskich katolików wobec zagłady Żydów, dokonywanej przez władze niemieckie na terytorium okupowanego kraju. Apel, skierowany do polskich katolików, powoływał się na zasady wiary i uniwersalne wartości moralne chrześcijaństwa – odnosił się do miłości bliźniego, niezależnie od wyznawanego przezeń światopoglądu czy religii. Dokument piętnował milczenie światowej opinii publicznej wobec odbywającego się właśnie holokaustu Żydów: "Nie zabierają głosu Anglia ani Ameryka, milczy nawet wpływowe międzynarodowe żydostwo, tak dawniej wyczulone na każdą krzywdę swoich. Milczą i Polacy. […] Ginący żydzi otoczeni są przez samych umywających ręce Piłatów. […] Kto milczy w obliczu mordu – staje się wspólnikiem mordercy. Kto nie potępia – ten przyzwala".
- Faktem jest, że nikt wówczas nie wypowiedział tak niebywałych, szczerych, twardych i prawdziwych zdań. Pewnie dlatego posiadają one przejrzystość diamentu. Te słowa miały wstrząsnąć i wstrząsnęły. Nawet warszawscy Żydzi nie mieli poczucia zafałszowania i nieszczerości w tym tekście - powiedziała Maryna Miklaszewska.
Rady Pomocy Żydom "Żegota" była jedyną państwową instytucją (zorganizowaną przez Polskie Państwo Podziemne), która pomagała Żydom w okupowanej Europie. Zapewniała schronienie i środki do życia ukrywającym się Żydom. - Zofia Kossak-Szczucka szczególnie wykazywała energię i pomysłowość w organizowaniu pomocy. Ukrywała Żydów w swoim mieszkaniu, wyszukiwała im bezpiecznego schronienia, pomagała w przerzutach do klasztorów. Jednak za życia nie otrzymała tytułu Sprawiedliwej wśród Narodów Świata - podkreśliła Miklaszewska.
Posłuchaj
Zofia Kossak-Szczucka zmarła 9 kwietnia 1968 roku w Bielsku-Białej.
Więcej w nagraniu.
***
Audycja: "Polki"
Prowadzący: Maryna Miklaszewska, Magdalena Merta
Data emisji: 17.04.2021
Godzina emisji: 8.12
PR24/tj