1980 - Edward Gierek zostaje usunięty z Komitetu Centralnego PZPR i obarczony odpowiedzialnością za kryzys ekonomiczny i społeczny. Wcześniej, 6 września na VI Plenum PZPR formalnie zdecydowano o odebraniu Gierkowi stanowiska I Sekretarza KC PZPR i wybrano w jego miejsce Stanisława Kanię.
Pozostałe wydarzenia:
1422 - Zmarł Mikołaj Trąba, arcybiskup gnieźnieński, pierwszy Prymas Polski. W 1387 roku dokonał chrztu Litwy. Doradzał królowi Władysławowi Jagielle w czasie wojny z Krzyżakami. W 1415 roku przewodniczył polskiej delegacji na sobór w Konstancji. Urodził się około 1358 roku.
1547 - Zmarł Hernán Cortés, hiszpański konkwistador, znany przede wszystkim jako zdobywca imperium Azteków. Był wicekrólem zdobytych ziem, nazwanych Nową Hiszpanią. Jego listy-relacje z lat 1520-526 adresowane do króla hiszpańskiego, są jednym z najcenniejszych zabytków piśmiennictwa okresu odkryć i podbojów w Ameryce. Urodził się w 1485 roku.
1594 - Zmarł Gerardus Mercator, właściwe nazwisko Gerhard Kremer, niderlandzki matematyk, geograf i kartograf, uznawany jest za twórcę nowoczesnej kartografii. Autor pierwszych nowoczesnych map powierzchni Ziemi. W 1585 roku zaczął wydawać zbiór map w formie księgi, dla której użył terminu "atlas", całość tego wydawnictwa ukazała się w 1595 roku. Urodził się 15 marca 1512 roku.
1695 - Urodził się Andrzej Załuski, kanclerz wielki koronny, biskup krakowski, jeden z prekursorów oświecenia w Polsce. Mecenas nauk, przeprowadził reformę Akademii Krakowskiej, wspierał Collegium Nobilium, wraz z bratem był fundatorem Biblioteki Załuskich, którą w 1747 roku udostępniono publiczności. Zmarł 16 grudnia 1758 roku.
1762 - Urodził się Franciszek Ksawery Dmochowski, działacz polityczny, publicysta, poeta, tłumacz; współpracownik Kuźnicy Kołłątajowskiej, działacz stronnictwa jakobinów w powstaniu 1794 roku. Był autorem prac "O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 Maja 1793", "Pamiętnik Warszawski", wydawcą zbiorowych edycji dzieł Ignacego Krasickiego i Franciszka Karpińskiego. Zmarł 20 czerwca 1808 roku.
1789 - Podczas trwania Sejmu Czteroletniego w Warszawie odbyła się tzw. "czarna procesja", nazwana tak od koloru ubiorów jej uczestników. Przedstawiciele 141 miast koronnych, pod przewodnictwem prezydenta Warszawy Jana Dekerta, wystąpili do króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z petycją o przywrócenie i rozszerzenie przywilejów miejskich. Postulaty zostały częściowo uwzględnione przez Sejm Czteroletni i włączone do Konstytucji 3 Maja.
1804 - Napoleon Bonaparte został koronowany na cesarza Francuzów. Abdykował w 1814 roku na rzecz syna.
1805 - Bitwa wojsk Napoleona z wojskami austro-rosyjskimi Franciszka II i Aleksandra I pod Austerlitz, zwana "bitwą trzech cesarzy". Wojska francuskie odniosły zwycięstwo, a koalicja antyfrancuska rozpadła się.
1814 - Zmarł Donatien de Sade, markiz, francuski pisarz skandalista. Od jego nazwiska pochodzi nazwa sadyzmu, jednego z zaburzeń seksualnych. Jego powieści zawierają psychologiczną analizę przeżyć erotycznych o patologicznym charakterze: "Zbrodnie miłości", "Niedole cnoty", "Sto dwadzieścia dni Sodomy".
1815 - Zmarł Jan Potocki, podróżnik, archeolog, historyk, etnograf. Był zwolennikiem obozu reform i posłem na Sejm Czteroletni. Odbył liczne podróże, w tym do Egiptu, Maroka, Hiszpanii i na Kaukaz. Jest autorem powieści "Rękopis znaleziony w Saragossie", którą zekranizował Wojciech Hass. Ulica jego imienia znajduje się na warszawskiej Pradze-Południe. Urodził się 8 marca 1761 roku.
1848 - Wstąpienie na tron austro-węgierski Franciszka Józefa I. Panował 68 lat do 1916 roku.
1859 - Zginął John Brown, jeden z głównych przedstawicieli abolicjonizmu amerykańskiego. W 1859 roku na czele uzbrojonego oddziału usiłował wywołać powstanie niewolników na Południu Stanów Zjednoczonych. Został schwytany i skazany na śmierć. Egzekucja Johna Browna zaogniła konflikt północnych i południowych stanów USA w sprawie niewolnictwa. Cyprian Kamil Norwid poświęcił mu wiersz "Do obywatela Johna Browna". Urodził się 9 maja 1800 roku.
1859 - Urodził się Georges Seurat, francuski malarz, przedstawiciel neoimpresjonizmu, twórca pointylizmu, metody malowania polegającej na nakładaniu obok siebie drobnych plamek o czystych, nasyconych barwach, które zlewając się, dają optyczny efekt nieuchwytności światła. Twórca obrazów "Niedzielne popołudnie na Grande Jatte", "Cyrk", "Modelki", "Pudrująca się kobieta". Zmarł 29 marca 1891 roku.
1861 - Urodził się Franciszek Stefczyk, działacz spółdzielczości, ekonomista, nauczyciel; w 1890 r. założył pierwszą na ziemiach polskich wiejską spółdzielnię oszczędnościowo-pożyczkową; wkrótce ta forma oszczędności zyskała dużą popularność, ograniczając znaczenie lichwy w życiu wsi galicyjskiej tzw. kasy Stefczyka; autor prac o spółdzielczości. Zmarł 30 czerwca 1924 roku.150. rocznica
1872 - Zmarł Wincenty Pol, poeta, geograf, etnograf, profesor pierwszej w Polsce katedry geografii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Autor zbiorów poezji narodowo-patriotycznych "Pieśni Janusza", "Śpiew z mogiły", poematów "Mohort", "Wit Stwosz". Był uczestnikiem powstania listopadowego. Urodził się 20 kwietnia 1807 roku.
1877 - Premiera opery "Samson i Dalila" Camille'a Saint-Saensa w Weimarze.
1887 - Urodził się Henryk Baron, działacz socjalistyczny, bojowiec, członek OB PPS. Stracony przez Rosjan na stokach Cytadeli Warszawskiej, 9 maja 1907 roku.
1901 - W Stanach Zjednoczonych King Camp Gillette opatentował maszynkę do golenia o wymiennych ostrzach. 110. rocznica
1908 - Urodziła się Helena Bechlerowa, pisarka i tłumaczka literatury rosyjskiej, autorka utworów dla dzieci "O kotku, który szukał czarnego mleka", "Dom pod kasztanami", "Poziomkowy kraj", "W konwaliowej gospodzie", "Zima z białym niedźwiedziem". Zmarła 18 września 1995 roku.
1908 - Urodził się Sylwester Czosnowski, kompozytor, dyrygent i pedagog. Komponował utwory orkiestrowe: poematy symfoniczne, suity baletowe, utwory kameralne, muzykę baletową - "Balet żołnierski", muzykę do komedii muzycznych oraz wielu ilustracje muzycznych do przedstawień. Zmarł 4 stycznia 1970 roku.
1909 - Urodziła się Marion Dönhoff, niemiecka dziennikarka, współwydawca tygodnika "Die Zeit". Działaczka na rzecz pojednania Niemiec z krajami Europy wschodniej. W 1988 roku założyła fundację wspierającą porozumienie między Niemcami i sąsiednimi krajami poprzez stypendia, dotacje oraz nagrodę im. Marion Gräfin Dönhoff. Autorka ponad 20 książek, np. "Dzieciństwo w Prusach Wschodnich". Zmarła 11 marca 2002 roku.
1918 - Zmarł Edmond Rostand, francuski dramaturg i poeta, autor "Cyrano de Bergerac" i "Księżniczki zza morza". Urodził się 1 kwietnia 1868 roku.
1918 - Zmarł Michał Kruszka, działacz polonijny, publicysta, pierwszy senator amerykański polskiego pochodzenia, wydawca "Kuriera Polskiego", najstarszego dziennika polskiego w Ameryce. Urodził się 28 września 1860 roku.
1921 - Sejm uchwalił ustawy o organizacji i zakresie działania izb lekarskich. Zostały reaktywowane ustawą Sejmu z 17 maja 1989 roku. 90. rocznica
1923 - Urodziła się Maria Callas, amerykańska śpiewaczka operowa, pochodzenia greckiego, obdarzona uniwersalnym sopranem i zdolnościami aktorskimi, primadonna mediolańskiej La Scali i nowojorskiej Metropolitan Opera, nazywana "primadonną stulecia. Największe jej kreacje to rola Elwiry w "Purytanach", Leonory w "Trubadurze", Normy w "Normie" Belliniego, Violetty w "Traviacie", Amelii w "Balu maskowym" Verdiego. Zmarła 18 września 1977 roku.
1923 - Urodził się Aleksander Jakowlew, rosyjski dyplomata, ekonomista i działacz komunistyczny, intelektualista, pomysłodawca "pieriestrojki" i inicjator polityki "głasnosti", doradca Michaiła Gorbaczowa. Zmarł 18 października 2005 roku.
1924 - Urodził się Sjoman Vilgot, szwedzki reżyser i scenarzysta filmowy, współpracownik Ingmara Bergmana. Był czołowym nonkonformistą kina szwedzkiego lat 60., podejmował problematykę socjalną, a zwłaszcza obyczajową, w niekonwencjonalnym ujęciu: "491", "Moja siostra, moja miłość", "Jestem ciekawa w kolorze żółtym", "Kochanka", "Tabu". Zmarł 9 kwietnia 2006 roku.
1930 - Urodził się Gary Becker, amerykański ekonomista, przedstawiciel chicagowskiej szkoły ekonomii, rozwinął teorię kapitału ludzkiego. Autor zbioru esejów "Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich". Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w 1992 roku. 80. rocznica
1933 - Urodził się Włodzimierz Plaskota, muzyk, kompozytor, kabareciarz, szef muzyczny magazynu Polskiego Radia "Studio 202" oraz kabaretu "Elita", dyrektor kabaretu "Dymek z papierosa" Wojciecha Dzieduszyckiego, autor blisko tysiąca piosenek oraz spektakli teatralnych. Zmarł 25 czerwca 2005 roku.
1935 - Zmarł James Henry Breasted, amerykański archeolog, historyk i egiptolog. Jako pierwszy Amerykanin został mianowany profesorem egiptologii i historii orientalnej, wykładowca uniwersytetu w Chicago. W 1907 roku wydał pracę "Ancient Records of Egypt", która zawierała zbiór tłumaczeń wszystkich znanych mu inskrypcji hieroglificznych.
1938 - Wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski przedstawił w Sejmie założenia 15-letniego programu gospodarczego, którego jednym z celów było zatarcie różnic pomiędzy tzw. Polską A i B.
1941 - Zmarł Edward Rydz-Śmigły, marszałek Polski od 1936 roku, jeden z organizatorów i dowódców Polskiej Organizacji Wojskowej. Został pochowany pod przybranym nazwiskiem Adama Zawiszy. Urodził się 11 marca 1886 roku. 70. rocznica
1942 - Na uniwersytecie w Chicago ukończono, pod kierunkiem włoskiego fizyka Enrico Fermiego, budowę pierwszego reaktora jądrowego i dokonano udanej próby rozszczepienia jądra atomowego. 65. rocznica
1946 - Urodziła się Joanna Sobieska, aktorka związana z warszawskimi teatrami Narodowym i Polskim; grała w filmach m.in.: "Tylko Beatrycze", "Obrazki z życia", "Dzień ostatni, dzień pierwszy", "Poprzez piąty wymiar"; w latach 70. i 80. często występowała w widowiskach telewizyjnych. 65. rocznica
1946 - Stany Zjednoczone i Wielka Brytania podpisały w Nowym Jorku porozumienie o utworzeniu amerykańsko-brytyjskiej strefy okupacyjnej w Niemczech, tzw. Bizonii. Porozumienie weszło w życie 1 stycznia 1947 roku. 65. rocznica
1946 - Urodził się Gianni Versace, jeden z najwybitniejszych i najbardziej znanych prekursorów i kreatorów mody, założyciel firmy Versace w Mediolanie. Zginął w zamachu 15 lipca 1997 roku. 65. rocznica
1947 - Zmarł Stanisław Łempicki, historyk literatury polskiej, redaktor naczelny "Pamiętnika Literackiego", znakomity znawca kultury renesansu. Jeden z przedstawicieli filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej, autor licznych prac naukowych - " Renesans i humanizm w Polsce", "Mecenat kulturalny w Polsce". Urodził się 25 maja 1886 roku.
1949 - Zmarł Albert Ammons, pianista, bluesman, współtwórca stylu boogie woogie. Wraz z Petem Johnsonem i Meade Lux Lewisem stworzyli trio, które grało w prestiżowych salach koncertowych, jak Carnegie Hall. Urodził się 23 września 1907 roku w Chicago.
1955 - Firma Hill and Range wydała pierwszy śpiewnik zawierający przeboje Elvisa Presleya.
1957 - Zmarł Manfred Joshua Sakel, polski neurofizjolog i psychiatra, wykładowca uniwersytetów w Wiedniu i Berlinie. Był zwolennikiem aktywnego leczenia chorób psychicznych, wprowadził szok poinsulinowy, jako remedium przeciw schizofrenii. Urodził się 6 czerwca 1900 roku.
1960 - W Polsce utworzono Komitet do spraw Radia i Telewizji.
1966 - Zmarł Witold Orłowski, lekarz, profesor Uniwersytetu w Kazaniu, Uniwersytetu Jagiellońskiego, II Kliniki Wewnętrznej w Warszawie, pionier fizjopatologii i biochemii w tej klinice, twórca największej w Polsce szkoły internistycznej; autor przeszło 200 prac naukowych, podręczników, w tym ośmiu tomów "Nauki o chorobach wewnętrznych. Urodził się 24 stycznia 1874 roku. 45. Rocznica
1969 - Zmarł Kliment Woroszyłow, radziecki dowódca wojskowy, marszałek Związku Radzieckiego, polityk, przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR. Brał udział w podjęciu decyzji o rozstrzelaniu 25 700 osób spośród grupy polskich wojskowych i cywilów znajdujących się w więzieniach NKWD. Bułat Okudżawa, poświęcił mu jedną ze swoich ironicznych piosenek "Woroszyłow, nasz czerwony komendant".
1971 - Pięć księstw leżących nad Zatoką Perską proklamowało powstanie Federacji Emiratów Arabskich. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe. 40. rocznica
1971 - Radziecka sonda kosmiczna Mars 3 wylądowała na Marsie, skąd przekazała telewizyjny obraz planety na Ziemię. 40. rocznica
1973 - Urodziła się Monica Seles, amerykańska tenisistka pochodzenia serbskiego, zwyciężczyni 9 turniejów wielkoszlemowych, medalistka olimpijska, zdobywczyni Pucharu Federacji.
1975 - W Laosie została proklamowana republika. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe.
1978 - Urodziła się Nelly Furtado, kanadyjska piosenkarka i kompozytorka pochodzenia portugalskiego.
1980 - Zmarł Romain Gary, właśc. Romain Kacew, francuski pisarz, scenarzysta i reżyser filmowy, dyplomata. Autor powieści psychologicznych i jednej, poświęconej polskiemu ruchowi oporu. Do najbardziej znanych jego utworów należy "Obietnica poranka". Urodził się 8 maja 1914 roku.
1981 - Urodziła się Britney Spears, amerykańska wokalistka muzyki pop i dance, tancerka, aktorka i projektantka mody; najlepiej sprzedająca się artystka muzyczna na świecie oraz najmłodsza artystka w historii muzyki, która osiągnęła próg ponad 100 milionów płyt na całym świecie. 30. rocznica
1984 - Zmarł Marian Eile, pseud. Bracia Rojek, dziennikarz, satyryk i scenograf, jeden z założycieli i wieloletni redaktor naczelny krakowskiego tygodnika "Przekrój". Prowadził między innymi rubrykę "Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika". Urodził się 1 stycznia 1910 roku.
1985 - Szczyt EWG w Luksemburgu ustalił zasady reformy tej organizacji polegające na zwiększeniu roli Parlamentu Europejskiego.
1988 - W Bangladeszu cyklon spowodował śmierć tysięcy ludzi i pozbawił dachu nad głową 5 milionów osób.
1989 - W Nowej Hucie zdemontowano pomnik Włodzimierza Lenina.
1990 - Pierwsze od 1933 roku parlamentarne wybory w zjednoczonych Niemczech. Zwyciężyła koalicja CDU-CSU, która wraz z FDP utworzyła rząd na czele z kanclerzem Helmutem Kohlem.
1991 - Zmarł George Stigler, amerykański ekonomista, profesor uniwersytetów w Nowym Jorku i Chicago, twórca tzw. chicagowskiej szkoły w ekonomii; w pracy badawczej zajmował się rynkiem pracy i wyborem publicznym; w 1982 r. uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie ekonomii za wkład w badania nad funkcjonowaniem rynków, ich organizacją i strukturą, a także nad przyczynami i skutkami regulowania rynków przez państwo. 20. rocznica
1993 - Pablo Escobar, jeden z szefów kolumbijskiej mafii narkotykowej został zastrzelony przez policję w Medellin.
1994 - Ukraina podpisała układ START 1.
1998 - Historyczne centrum Lwowa zostało wpisane na listę obiektów Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.
1998 - Zmarł Mikio Oda, japoński trójskoczek, pierwszy sportowiec, który zdobył dla Japonii złoty medal olimpijski w 1928 roku. Urodził się 30 marca 1905 roku.
1998 - Zmarł Roy Burrowes, amerykański trębacz jazzowy, jeden z ostatnich sławnych muzyków ze złotej ery jazzu, grywał z Dukem Ellingtonem i Ellą Fitzgerald. Urodził się 26 lutego 1926 roku.
2004 - Zmarł Stefan Morawski, filozof kultury i sztuki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiej Akademii Nauk, redaktor naczelny pisma "Studia estetyczne". Urodził się 20 października 1921 roku.
2004 - Zmarła Alicia Markova, właśc. Lilian Alicia Marks, tancerka brytyjska, występowała w zespołach: Siergieja Diagilewa, Rambert Ballet, Vic-Wells Ballet i American Ballet Theatre. Jej największe role: w "Giselle" A. Adama, "Ognisty ptak" I. Strawińskiego, "Jezioro łabędzie" P. Czajkowskiego. Od 1962 roku poświęciła się pracy pedagogicznej.
2007 - Zmarł Władysław Pawelec, skrzypek, kompozytor muzyki rozrywkowej, kierownik orkiestr, uczestnik powstania warszawskiego i więzień obozów koncentracyjnych, po wojnie - współorganizator Filharmonii Szczecińskiej, autor muzyki do ponad 200. utworów, w tym przeboju lat 50. - "Mexicana". Urodził się 10 sierpnia 1906 roku.
2009 - Zmarł Andrzej Jastrzębiec-Kozłowski, poeta, autor tekstów piosenek "Masz u mnie plus", "Całuj gorąco", "Wierniejsza od marzeń". Wydał tomiki poezji "Niewyrażenia", "Niepokój zbiorowy", "Nieprzemilczenia".
2009 - Zmarł Jerzy Lileyko, historyk sztuki, profesor Katolickiego Uniwersytetu w Lublinie, współtwórca koncepcji urządzenia wnętrz Zamku Królewskiego w Warszawie oraz Muzeum Sejmu Polskiego. Badacz dziejów mecenatu polskich królów Sejmu Polskiego i sztuki dawnej Warszawy, autor prac "Zamek Warszawski", "Regalia polskie", "Życie codzienne w Warszawie za Wazów".
