Dzięki nowelizacji Kodeksu Postępowania Administracyjnego prowadzenie biznesu jest łatwiejsze

Posłuchaj

O nowelizacji Kodeksu Postępowania Administracyjnego mówiła w radiowej Jedynce Luiza Modzelewska, zastępca dyrektora Departamentu Doskonalenia Regulacji Gospodarczych (Elżbieta Szczerbak, Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Ustawa jest częścią pakietu „100 zmian dla firm”, który ma za zadanie ułatwić prowadzenie biznesu w Polsce i jest odpowiedzią na trwające często miesiącami lub latami sprawy w urzędach, mówi Luiza Modzelewska, zastępca dyrektora Departamentu Doskonalenia Regulacji Gospodarczych.

- Nowelizacja Kodeksu zmierzała do zmian w trzech obszarach. Pierwszy z nich to problem, który chyba najbardziej dotyka nie tylko przedsiębiorców, tylko nas wszystkich, to przewlekłość procedur administracyjnych. Postępowania administracyjne potrafią trwać miesiącami, żeby nie powiedzieć latami, co w realiach działalności gospodarczej może mieć bardzo negatywne skutki, co wstrzymuje inwestycje, decyzje biznesowe. Staraliśmy się więc zaproponować rozwiązania, które trochę przyspieszą te procedury, przede wszystkim przez likwidację mało efektywnych etapów tej procedury – wyjaśnia rozmówczyni Naczelnej Redakcji Gospodarczej Polskiego Radia.

Szybka ścieżka zaskarżenia decyzji urzędu

W sytuacji, gdy urząd wyda decyzję kasatoryjną, obywatel będzie miał do dyspozycji m.in. szybką ścieżkę zaskarżenia takiej decyzji w postaci sprzeciwu do sądu administracyjnego. To ważne, ponieważ takie decyzje mogą znacznie opóźnić rozpoznanie sprawy.

- Chodzi oczywiście o taką decyzję, w której organ drugiej instancji nie załatwia tej sprawy, tylko przekazuje ją do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji i cała procedura niejako rozpoczyna się od początku. Chodzi o to, żeby takich decyzji było jak najmniej. Jeżeli do organu drugiej instancji trafia odwołanie, to co do zasady organ drugiej instancji powinien sprawę załatwić, zamiast przekazywać ją do ponownego rozpoznania. Jeżeli organ nie wykona swojego podstawowego obowiązku, tylko wyda decyzję kasatoryjną, to obywatel od 1 czerwca może korzystać z przyspieszonej ścieżki jej zaskarżenia. W ciągu 30 dni Wojewódzki Sąd Administracyjny powinien rozpoznać sprzeciw. Ogranicza się w tym rozpoznaniu sprzeciwu tylko do tego, czy były podstawy do tego, żeby tę sprawą „żonglować”. Jeżeli WSA uzna, że tych postaw nie było, to tę decyzję uchyla i sprawa musi być załatwiona przez organ drugiej instancji. Już zaczynają docierać do nas informacje, że takie wyroki zapadają na korzyść obywateli – podkreśla ekspertka.

Wykorzystanie mediacji

Dzięki nowelizacji Kodeksu Postępowania Administracyjnego, w relacjach państwo - obywatel będzie więcej partnerstwa np. poprzez wykorzystanie mediacji, dodaje Luiza Modzelewska.

- Podstawowym rozwiązaniem, które tutaj zaproponowaliśmy, jest mediacja, która może się odbywać zarówno pomiędzy stronami postępowania – bo to czasem tam tkwi problem, to strony mają pomiędzy sobą spór, który nie pozwala załatwić sprawy – ale mediacja może również toczyć się z działem samego organu i wtedy służy ona przede wszystkim dokładnemu wyjaśnieniu całej sprawy i ewentualnie przyjęciu ustaleń co do sposobu załatwienia tej sprawy przez organ – tłumaczy rozmówczyni Naczelnej Redakcji Gospodarczej Polskiego Radia.

Kary administracyjne adekwatne do przewinienia

Co ważne, ustawa cywilizuje także kary administracyjne, tak by były adekwatne do przewinienia.

- Kary administracyjne w przepisach pojawiają się bardzo często. Dotychczas nie było żadnej jednolitej, ramowej procedury dotyczącej tych kar. Inny problem jest taki, że te kary dość często były formułowane w sposób sztywny – za określone zachowanie była przewidziana kara określona kwotą i nie było żadnej możliwości, nawet gdyby organ chciał uwzględnić jakieś szczególne okoliczności, obniżenia tej kary czy odstąpienia od jej nałożenia. Wszystko to prowadziło do tego, że kara była nieadekwatna do tego, co się wydarzyło. Dlatego ta ramowa regulacja w Kodeksie Postępowania Administracyjnego dotycząca kar określa przesłanki dyrektywy wymiaru kary, jeżeli ona jest określona widełkowo, co powinno zachęcać też do widełkowego regulowania kar administracyjnych. Po drugie określa przesłanki odstąpienia od kary, jeżeli zachodzą takie okoliczności jak np. niewielki stopień naruszenia prawa i niezwłoczne naprawienie skutków przez strony, odstąpienie od tego naruszenia prawa. W takiej sytuacji organ powinien w ogóle od nałożenia kary odstąpić, po prostu pouczyć o tym, jakie są przepisy prawa i tą sankcją nie obciążać obywateli. Zasady odstępowania od nałożenia kar w tej regulacji ogólnej się znajdują, ale też takie kwestie jak przedawnienie kar administracyjnych, bo ono też nie wszędzie było regulowane. Został wprowadzony pięcioletni termin przedawnienia i nałożenia, i egzekucji takiej kary administracyjnej – mówi Luiza Modzelewska.

Pakiet wierzycielski

To najważniejsza od lat reforma postępowań administracyjnych, ale to nie jedyne zmiany ułatwiające prowadzenie biznesu. Kolejne ułatwienia wprowadził tzw. Pakiet wierzycielski, czyli ustawa, która daje firmom narzędzia do lepszego badania wiarygodności płatniczej kontrahentów, pozwoli szybciej odzyskiwać długi oraz ułatwi przeciwdziałanie powstawaniu zatorów płatniczych.

- Wiele firm boryka się z zatorami płatniczymi. Pakiet wierzycielski, który w części od 1 czerwca wszedł już w życie, ma za zadanie zapobiegać negatywnym skutkom tego rodzaju. Pakiet wierzycielski też dotyczy trzech obszarów, które związane są z poszczególnymi etapami życia długu. Pierwszy obszar to prewencja, czyli możliwość dowiedzenia się o kondycji finansowej potencjalnego kontrahenta, żeby uniknąć niespłaconego długu, a później spirali zadłużenia, która przez to się nakręca. Drugi obszar dotyczy postępowań sądowych. Chodzi o zwiększenie liczby spraw, które są w prostszej procedurze, w uproszczonym postępowaniu rozpatrywane. Dotychczas limit kwot, których można było tam dochodzić, wynosił 10 tys. zł. Od 1 czerwca to jest 20 tys. zł. Trzeci obszar to drobniejsze zmiany dotyczące zabezpieczenia i egzekucji. Najciekawszym rozwiązaniem jest możliwość uzyskania od naszego dłużnika informacji o wyprowadzonym majątku. Dziś mamy narzędzia prawne do tego, żeby zaspokoić się z czegoś, co dłużnik wyprowadził, ale nie mamy narzędzi, żeby się o tym dowiedzieć, jakie to czynności były dokonane przez dłużnika. Pakiet wierzycielski wprowadza więc rozwiązanie, zgodnie z którym w wykazie majątku, które już dzisiaj dłużnik może złożyć w postępowanie egzekucyjnym, będzie dodatkowa informacja o tych czynnościach, które doprowadziły do pokrzywdzenia wierzycieli – wyjaśnia ekspertka.

Większość nowych regulacji weszła w życie 1 czerwca tego roku. Przepisy natomiast dotyczące Rejestru Należności Publicznoprawnych, które również zawiera pakiet wierzycielski, wejdą w życie od 1 stycznia 2018 r.

Elżbieta Szczerbak, awi