Kto może kontrolować pracowników na zwolnieniach lekarskich

Posłuchaj

Kto może kontrolować pracowników na zwolnieniach lekarskich /Polskie Radio, Sylwia Zadrożna/

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Kontrola zwolnień lekarskich może zostać przeprowadzona na wniosek:

– pracodawcy (płatnika składek),

– lekarza orzecznika ZUS,

– wydziału zasiłków ZUS, wypłacającego zasiłek chorobowy bądź innej instytucji właściwej dla danego państwa zobowiązanej do wypłaty świadczeń.

Kiedy kontroluje ZUS

Obowiązek kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich spoczywa na pracodawcy, który zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. Pozostałych ubezpieczonych, w tym również prowadzących działalność na własny rachunek, kontroluje ZUS. Jest on bowiem w tych wypadkach płatnikiem zasiłku chorobowego. Kontroli dokonują upoważnieni pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

– Kontroler, odwiedzając nas weryfikuje czy nie pracujemy bądź nie spędzamy zwolnienia niezgodnie z zaleceniami lekarza. Zalecenia lekarza, które znajdują się zazwyczaj na zwolnieniach lekarskich, są dwojakiego rodzaju: albo chory może chodzić, albo chory musi leżeć. Pod tym kątem najczęściej jest weryfikowane to, jak dany pacjent spędza swój czas na zwolnieniu lekarskim – wyjaśnia Radosław Milczarski z Centrali ZUS.

Co można robić na zwolnieniu

Na zwolnieniu lekarskim nie wolno pracować, pojechać na urlop, albo na przykład remontować mieszkania. Warto dodać, że niektóre osoby są bardziej narażone na kontrolę niż inne.

– Najbardziej kontroli powinny obawiać się osoby, które już kiedyś miały cofnięte świadczenie z powodu nieprawidłowego korzystania ze zwolnienia, osoby które często korzystają z krótkotrwałych zwolnień, a biorą te zwolnienia od wielu różnych lekarzy bądź już kiedyś miały zmniejszony zasiłek z powodu zbyt późnego dostarczenia tego zwolnienia – dodaje ekspert ZUS.

Warto przypomnieć o konieczności terminowego dostarczania zaświadczenia, gdyż jego brak powoduje obniżanie o 25 proc. wysokości zasiłku chorobowego i opiekuńczego za okres od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego. Obniżenie to ma miejsce w przypadku niedopełnienia obowiązku dostarczenia płatnikowi zaświadczenia lekarskiego w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. Z tego tytułu w IV. kwartale 2013 r. obniżono wypłaty zasiłków o 1 547,8  tys. zł., a w okresie styczeń – grudzień 2013 r. o 7 680,0 tys. zł.

Kiedy kontroluje pracodawca

Z wnioskiem o kontrolę mogą też wystąpić sami pracodawcy.

Problem:

Właścicielka prowadzi małą firmę, zatrudnia 26 osób, produkuje kosmetyki naturalne, ma dużo zleceń, i rozwija się bardzo prężnie. Ale ostatnio 5 spośród tych osób jest na zwolnieniach lekarskich, jest to dużo i to destabilizuje całą produkcję. Czy pracodawca może sprawdzić, czy wszystkie te zwolnienia są uzasadnione?

Odpowiedź:

– Jeżeli wynagrodzenie za czas choroby wypłaca nam pracodawca, to on również ma prawo do przeprowadzenia takiej kontroli. Może też nas odwiedzić ktoś z naszej własnej firmy bądź inna osoba, posiadająca upoważnienie szefa – wyjaśnia ekspert ZUS.

Co podlega procedurze sprawdzania

Kontrole zwolnień lekarskich mogą też dotyczyć prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy.

– Podczas takiej kontroli będziemy wzywani do komisji lekarskiej, aby komisja zweryfikowała czy faktycznie cierpimy na dolegliwości wymienione w zwolnieniu lekarskim, i czy zostało ono wystawione zgodnie ze sztuką lekarską – wyjaśnia Radosław Milczarski.

Osoba wezwana na kontrolę ma obowiązek stawienia się na badania lub wykonania zleconych specjalistycznych badań. Na ich podstawie ZUS stwierdza zasadność i termin niezdolności do pracy. Kontrolowany ma również obowiązek udostępnienia dokumentacji medycznej przebiegu swojej choroby.

W przypadku odmowy poddania się kontroli przez ubezpieczonego, ZUS wydaje decyzję odmowną przyznania zasiłku chorobowego. Informację taką wysyła również do pracodawcy.

Konsekwencje nieprawidłowego korzystania ze zwolnienia

Jeżeli kontrola wykaże, że zwolnienie było wykorzystywane niezgodnie z jego celem lub w jego trakcie pracowaliśmy – to tracimy prawo do zasiłku za cały okres zwolnienia.

W wypadku kontroli dotyczącej prawidłowości orzekania może natomiast nastąpić skrócenie okresu pobierania zasiłku.

Informacje statystyczne

W okresie I – XII 2013 r. lekarze orzecznicy przeprowadzili 483,7 tys. badań osób  posiadających  zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy, w wyniku których wydano  62,9 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłku chorobowego.

Liczba dni ograniczonej – w efekcie badań – absencji z prawem do zasiłku chorobowego wyniosła 350,0 tys., a kwota wstrzymanych z tego tytułu zasiłków osiągnęła 21 195,3 tys. zł.

W  ramach  kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich pracownicy  ZUS w IV. kwartale 2013 r. skontrolowali 39,2 tys. ubezpieczonych pozbawiając prawa do zasiłku 1,6 tys. osób, co w efekcie spowodowało cofnięcie zasiłków w łącznej kwocie 1 707,5 tys. zł.

Więcej wiadomości na stronie zus.pl

Sylwia Zadrożna/mb

Podstawa prawna:

Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 60, poz. 636 z późn. zm.).