Od barteru do walut wirtualnych. Historia pieniądza w pigułce

Pieniądze - w różnej formie, kształcie lub postaci - są częścią historii ludzkości od co najmniej 3 000 lat. Historycy są zgodni, że wcześniej prawdopodobnie stosowano system barterowy.

Barter to bezpośrednia wymiana towarów i usług; na przykład, rolnik może wymienić buszel pszenicy na parę butów od szewca. Jednak realizacja takich umów wymaga czasu. Na przestrzeni wieków, rozwinął się rodzaj waluty - obejmujący łatwo wymienialne przedmioty, takie jak skóry zwierząt, sól i broń. Te towary służyły jako środek wymiany (mimo że wartość każdego z tych przedmiotów w wielu przypadkach nadal podlegała negocjacjom). Ten system handlu rozprzestrzenił się na cały świat i w niektórych częściach globu przetrwał do dziś.

Jednym z największych osiągnięć wprowadzenia pieniądza było zwiększenie szybkości, z jaką można było prowadzić interesy, czy to zabijając mamuty, czy budując pomniki.

Około 770 r. p.n.e. Chińczycy zrezygnowali z używania rzeczywistych przedmiotów użytkowych - takich jak narzędzia i broń - jako środka wymiany na rzecz miniaturowych, odlanych z brązu replik tych samych przedmiotów. Ze względu na niepraktyczność - nikt nie chciałby sięgać do kieszeni i wbijać sobie ręki w ostrą strzałę - te maleńkie sztylety, łopaty i motyki zostały ostatecznie porzucone na rzecz przedmiotów w kształcie koła. Tak wynaleziono poprzednika naszych monet.

Powiązany Artykuł

Nie tylko bańka tulipanowa. Historia największych gorączek spekulacyjnych

Chociaż Chiny były pierwszym krajem, w którym używano przedmiotów, które współcześnie moglibyśmy uznać za monety, pierwszym regionem świata, w którym powstał zakład przemysłowy do produkcji monet, które mogły być używane jako waluta, była Europa. Ściślej rzecz biorąc region zwany Lidią (obecnie zachodnia Turcja). Dziś tego typu obiekty nazywane są mennicami, a proces tworzenia waluty w ten sposób określany jest mianem bicia.

W 600 r. p.n.e. król Lidii Alyattes wybił pierwszą oficjalną walutę. Monety były wykonane z elektrum, czyli naturalnie występującej mieszaniny srebra i złota, a na monetach wybijano obrazki pełniące rolę nominałów. Na ulicach Sardis, około 600 roku p.n.e., za gliniany słój można było kupić dwie sowy i węża. Lidyjska waluta pomogła krajowi rozwinąć zarówno wewnętrzny, jak i zewnętrzny system handlowy, dzięki czemu stał się jednym z najbogatszych imperiów w Azji Mniejszej.

Około 700 r. p.n.e. Chińczycy przeszli od monet do pieniądza papierowego. Gdy Marco Polo - wenecki kupiec, odkrywca i pisarz, który w latach 1271-1295 podróżował po Azji Jedwabnym Szlakiem - odwiedził około 1271 r. Chiny, tamtejszy cesarz miał już sporą wiedzę na temat podaży pieniądza i nominałów.

Część Europy aż do XVI wieku nadal używała metalowych monet jako jedynej formy waluty. Pomagały w tym wyprawy kolonialne; zdobywanie nowych terytoriów w drodze podbojów dostarczało nowych źródeł metali szlachetnych i pozwalało na bicie większej ilości monet. W końcu jednak banki zaczęły używać papierowych banknotów, które deponenci i kredytobiorcy mogli nosić przy sobie zamiast metalowych monet. Banknoty te można było w każdej chwili zanieść do banku i wymienić na monety - zazwyczaj srebrne lub złote. Papierowe pieniądze można było wykorzystywać do kupowania towarów i usług. Pieniądz taki był emitowany przez banki i instytucje prywatne.

Pierwsza papierowa waluta wyemitowana przez rząd europejski została wypuszczona do obiegu przez rządy kolonialne w Ameryce Północnej. Ponieważ transporty między Europą a koloniami w Ameryce Północnej trwały tak długo, kolonistom często w miarę rozwoju działalności brakowało gotówki. Zamiast powrócić do systemu barterowego, rządy kolonialne wydały dokumenty IOUs, które stały się walutą. Pierwszy przypadek miał miejsce w Kanadzie (wówczas kolonii francuskiej). W 1685 r. żołnierzom wydano karty do gry z nominałem i podpisem gubernatora, by mogli używać ich jako gotówki zamiast francuskich monet.

Pojawienie się wojen walutowych

Przejście w Europie na pieniądz papierowy zwiększyło skalę handlu międzynarodowego. Banki i klasy rządzące zaczęły kupować waluty od innych narodów, tworząc w ten sposób pierwszy rynek finansowy. Stabilność danej monarchii lub rządu wpływała na wartość waluty danego kraju, a tym samym na zdolność tego kraju do prowadzenia handlu na coraz bardziej międzynarodowym rynku.

Powiązany Artykuł

Światowe mocarstwa biją się o Arktykę. Pod lodem czeka ropa, gaz ziemny i minerały

Rywalizacja między krajami często prowadziła do wojen walutowych, w których konkurujące ze sobą kraje próbowały zmienić wartość waluty konkurenta, podnosząc ją i sprawiając, że towary przeciwnika stawały się zbyt drogie, obniżając ją i zmniejszając siłę nabywczą przeciwnika (oraz zdolność do zapłacenia za wojnę) lub całkowicie eliminując walutę.

Płatności mobilne

XXI wiek dał początek dwóm nowym formom waluty: płatnościom mobilnym i walucie wirtualnej. Płatności mobilne to pieniądze wydawane za produkt lub usługę za pośrednictwem przenośnego urządzenia elektronicznego, takiego jak telefon komórkowy, smartfon lub tablet. Technologia płatności mobilnych może być również wykorzystywana do wysyłania pieniędzy do przyjaciół lub członków rodziny. Coraz częściej usługi takie jak Apple Pay i Google Pay walczą o to, by sprzedawcy detaliczni akceptowali ich platformy do płatności w punktach sprzedaży.

Wirtualna waluta

Bitcoin, wypuszczony w 2009 roku przez osobę o pseudonimie Satoshi Nakamoto, szybko stał się standardem dla wirtualnych walut. Waluty te nie mają postaci fizycznej. Ich atrakcyjność polega na tym, że oferuje obietnicę niższych opłat transakcyjnych niż tradycyjne mechanizmy płatności online. Wirtualne waluty są obsługiwane przez zdecentralizowany organ, w przeciwieństwie do walut emitowanych przez banki centralne.

PolskieRadio24.pl/ Investopedia/ Forbes/ Fed/ mib