Czy reaktory typu SMR pomogą Europie złamać dyktat Moskwy? Tak uważają analitycy firmy doradczej Kearney

Międzynarodowa firma doradcza Kearney przeanalizowała potencjał technologii SMR (Small Modular Reactors), jej znaczenia dla transformacji energetycznej, przedstawiła płynące z niej korzyści oraz możliwe zagrożenia we wdrażaniu.

- Do największych zalet technologii SMR względem tradycyjnych elektrowni jądrowych należą: krótszy time-to-market dzięki prostszej konstrukcji, możliwość budowy stosunkowo blisko skupisk ludzkich, a co za tym idzie ograniczenie wymagań transmisyjnych, niższe koszty inwestycji oraz większe bezpieczeństwo - podkreślił Dawid Krzysiak z Kearney. W jego opinii  modułowa konstrukcję SMR, bo czas budowy takiej jednostki jest znacznie krótszy. Okres samych prac konstrukcyjnych trwa półtora roku, w porównaniu do 5 lat standardowej elektrowni.

Reaktory typu SMR są bardziej efektywne kosztowo w porównaniu z ich konwencjonalnymi odpowiednikami. Koszt LCOE (ang. Levelized Cost of Electricity – miara opłacalności źródeł energii) dla SMR wynosi 36 dol. za MWh, względem 92 dol. za MWh w standardowych elektrowniach o dużej skali.  Na efektywność kosztową SMR składają się przede wszystkim: pięciokrotnie mniejszy koszt reaktorów oraz dwukrotnie mniejszy koszt konstrukcji i prac inżynieryjnych, osiągane dzięki modułowej konstrukcji. Wydajność tego typu reaktora szacuje się na ok. 300 MWe, co jest w stanie zaspokoić roczne potrzeby energetyczne ponad 100-tysięcznego miasta.

Nie wymagają dużo wody do chłodzenia

Reaktory SMR nie wymagają dużych ilości wody chłodzącej, co istotnie zwiększa liczbę potencjalnych lokalizacji. SMR mogą też powstawać bliżej miast lub terenów uprzemysłowionych. Większe bezpieczeństwo tego typu instalacji wynika między innymi z możliwości umiejscowienia reaktorów pod ziemią lub pod wodą, niższych wymagań inwentaryzacji elementów radioaktywnych oraz mniejszej zależności od systemów bezpieczeństwa ze względu na mniejszą moc.

To koncepcja z lat 50.XX wieku

- Do tej pory reaktory typu SMR były wykorzystywane niekomercyjnie, głównie do celów militarnych. Reaktory tego typu stosowane są od połowy lat 50. XX w. jako napęd m.in. w okrętach podwodnych, a od lat 60. ubiegłego stulecia jako źródło energii np. w amerykańskich stacjach radarowych i arktycznych - podkreśla analiza Kearney.

Pierwsza jednostka SMR do użytku komercyjnego - CNP-300 - zaczęła działać w 1991 roku w Chinach. Jej konstrukcja została oparta na budowie reaktora stosowanego w okrętach podwodnych. Obecnie, za sprawą mniej restrykcyjnych przepisów, komercyjne SMR są obecne w Chinach, Indiach i Rosji.

"Europa i Ameryka na razie pozostają w tyle, ale prowadzone przez nie programy pilotażowe mają doprowadzić do wdrożenia technologii SMR do roku 2030" - przypomniał Kearney. Zdaniem ekspertów firmy doradczej "kluczowe dla rozwoju tego sektora w Europie są między innymi sprecyzowane i spójne regulacje pomiędzy poszczególnymi państwami".

Nowe spojrzenie UE na atom?

"W lipcu 2022 Unia Europejska decyzją Parlamentu Europejskiego zakwalifikowała energetykę jądrową jako +zieloną energię+ wolną od emisji CO2. Również polski premier (Mateusz Morawiecki - PAP) zadeklarował, że energia atomowa będzie u nas traktowana jako uzupełnienie OZE" - akcentują w swojej analizie eksperci z Kearney.

Zwrócono uwagę w analizie, że w 2020 r. niemal jedna czwarta surowców energetycznych importowanych do UE pochodziła z Rosji. Dlatego inwestycja w technologię SMR może stanowić dobrą odpowiedź na obecne oraz nadchodzące wyzwania. Atom może jednocześnie znacząco ograniczyć ślad węglowy europejskich gospodarek.

Reaktory SMR nad Wisłą

Do 2029 r. w Polsce planowane jest uruchomienie dwóch elektrowni atomowych wyposażonych w reaktory typu SMR. Na początku lipca br. wniosek o ocenę technologii SMR do Państwowej Agencji Atomistyki złożyła spółka Orlen Synthos Green Energy. Postępy na drodze do inwestycji w SMR poczyniły także: KGHM, ZA PAK, Unimot, Ciech.

PR24/PAP/sw