Krajowy Plan Odbudowy do korekty? Opóźnienia w inwestycjach z KPO opóźnią napływ funduszy unijnych

Dlatego, jego zdaniem, niezbędna jest rewizja KPO, która - jak oszacował - może objąć nawet połowę planowanych przedsięwzięć.

Z analizy przeprowadzonej przez CRIDO wynika, że wiele projektów zapisanych w KPO w ogóle nie zostało rozpoczętych, co oznacza, że nie ma szans na ich ukończenie do 31 sierpnia 2026 roku.

- W takiej sytuacji Polska nie otrzyma refinansowania UE, ponieważ warunkiem wypłaty środków jest zakończenie i zamknięcie inwestycji - powiedział Łukasz Kościjańczuk.

Z danych jakie CRIDO uzyskało z resortów odpowiedzialnych za poszczególne programy i przedsięwzięcia, z 56 inwestycji ujętych w KPO ok. 43 jest zagrożonych albo niezrealizowaniem w całości, albo wykreśleniem z planu. - Straciliśmy dwa lata - podsumował ekspert firmy doradczej.

Pieniądze z KPO. Co dalej z inwestycjami? 

KPO dla Polski przewiduje 56 inwestycji i 55 reform, których celem jest wzmocnienie polskiej gospodarki po pandemii Covid-19. W ramach tej puli Polska ma otrzymać 59,8 mld euro (268 mld zł), w tym 25,27 mld euro (113,28 mld zł) w postaci dotacji i 34,54 mld euro (154,81 mld zł) w formie preferencyjnych pożyczek.

Według Kościejańczuka lepiej realizowane są przedsięwzięcia z części dotacyjnej, z których część prefinansuje Polski Fundusz Rozwoju (PFR).

- W najlepszym stadium zaawansowania jest tzw. Komponent A (odpowiedzialność i konkurencyjność gospodarki), w ramach którego realizowana jest m.in. reforma zagospodarowania przestrzennego czy inwestycje służące skracaniu łańcucha dostaw żywności i rozwojowi przetwórstwa spożywczego - tłumaczy Łukasz Kościjańczuk.

Na szczęście mocno zaawansowane są przedsięwzięcia związane z robotyzacją przedsiębiorstw oraz z obiegiem zamkniętym. Ponadto niemal gotowe do rozliczenia są programy takie jak "Maluch Plus" oraz "Czyste powietrze". Te ostatnie - jak zaznaczył - to programy realizujące politykę rządu, które zostały wpisane do KPO.

Pieniądze z KPO. Gdzie jest największy problem?

Najgorzej - zdaniem eksperta - jest z inwestycjami w komponencie D (Zdrowie), gdzie zagrożonych jest 98 proc. zaplanowanych przedsięwzięć.

- Ich łączna wartość to 19,3 mld zł, z czego uruchomiono te za niespełna 300 mln zł - powiedział Łukasz Kościjańczuk.

Wśród tych nierozpoczętych jest m.in. budowa i modernizacja centrów specjalistycznej opieki medycznej (przewidziano 9,5 mld zł), transformacja cyfrowa służby zdrowia (4,5 mld zł), rozwój szpitali powiatowych (700 mln zł) czy rozwój sektora leków i produktów medycznych (600 mln zł).

Pieniądze z KPO. Rewizja planów jest niezbędna?

Według Łukasza Kościjańczuka, niezbędna jest rewizja KPO, która - jak oszacował - może objąć nawet połowę przedsięwzięć. Dodał, że proces przygotowania i akceptacji rewizji przez Brukselę może potrwać nawet kilka miesięcy.

Obecnie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnych prowadzi audyt programów w ramach KPO i przygotowuje jego rewizję. Jak zapowiedziała szefowa resortu Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz pod koniec lutego ma ona zostać przedstawiona premierowi Donaldowi Tuskowi, a po jego akceptacji, KE.

- To będzie pakiet, w którym będzie jasno określone z jakim pakietem wchodzimy, co modyfikujemy, jakie inwestycje powinny być nieco zmienione, żeby były sensowniejsze (...), żeby się zmieścić do 2026 r., a jakie nie mają sensu - wyjaśniła Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Pieniądze z KPO. Przełomowa decyzja Komisji Europejskiej?

W piątek 23 lutego br. szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen na wspólnej konferencji z premierem Donaldem Tuskiem w Warszawie poinformowała, że w przyszłym tygodniu zapadną dwie decyzje ws. funduszy europejskich dla Polski. Uwolnią środki dla Polski z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) oraz na realizację polityki spójności.

W ramach polityki spójności na lata 2021-2027, Polska otrzyma ponad 340 mld zł (76 mld euro). W połowie stycznia 2024 roku Polska wysłała do KE wniosek w sprawie spełnienia warunku dotyczącego stosowania Karty Praw Podstawowych, którego spełnienie umożliwia refundacje wydatków w ramach wszystkich celów i programów objętych Umową Partnerstwa.

PR24/PAP/sw