"Nasza cierpliwość się skończyła". UOKiK będzie pilnować cen

Najważniejsze informacje w skrócie: 

• Urząd Konkurencji i Konsumentó poinformował, że przedsiębiorcy podający nieprawidłowo najniższą cenę z ostatnich 30 dni mogą się spodziewać kar finansowych. Nie wszystkie firmy w Polsce robią to, jak powinny - podał prezes UOKiK
• Połowa Polaków ma problem w sklepach i e-sklepach ze znalezieniem informacji o najniższej cenie z ostatnich 30 dni. Są one podawane nieczytelnie. Osobnym zagadnieniem są tu promocje na tzw. "wielosztuki"
• Informacja o najniższej cenie z ostatnich 30 dni musi być podawana zgodnie z dyrektywą Omnibus Unii Europejskiej. Ma to chronić konsumentów przed fałszywymi promocjami. 

Firmy powinny spodziewać się kar finansowych

Od ponad 2 lat obowiązują przepisy unijnej dyrektywy Omnibus, która nakłada obowiązek podawania najniższej ceny z ostatnich 30 dni w przypadku promocji w sprzedaży detalicznej. Od początku 2023 roku każdy przedsiębiorca urządzający promocję na sprzedawane przez siebie towary czy usługi musi ujawnić najniższą cenę z ostatniego miesiąca przed promocją. 

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny poinformował, że firmy łamiące przepisy dyrektywy Omnibus muszą liczyć się z karami finansowymi, a UOKiK prowadzi cały czas intensywny monitoring. Dotychczas stosunek UOKiK do naruszeń przepisów dyrektywy był łagodny, ale to podejście odeszło już do historii. 

- Nasza cierpliwość, jeżeli chodzi o przedsiębiorców w procesie dostosowania się, już się skończyła - powiedział.

Prezes Chróstny zwrócił uwagę, że wciąż nie wszyscy przedsiębiorcy przyzwyczaili się do obowiązku podawania najniższej ceny z ostatnich 30 dni. Zaznaczył, że jest to pewien proces zmiany nawyków po stronie biznesu, jednak od wdrożenia przepisów dyrektywy w Polsce minęło 2,5 roku.

Obowiązek podawania najniższej ceny z ostatnich 30 dni ma chronić konsumentów przed stosowanymi przez przedsiębiorstwa mechanizmami "fałszywych promocji". Często zdarzało się, że sklepy podnosiły sztucznie ceny dzień przed promocją lub wyprzedażą, by w promocji chwalić się większą zniżką.

Dobrze było to widać w czasie tzw. "Black Friday" w sklepach z elektroniką - np. telewizory, które normalnie kosztowały 5099 zł, dzień-dwa przed terminem "Black Friday" drożały do 8999 zł, by w czasie promocji stanieć np. do 4999 zł. Promocja wyglądała dzięki temu na znacznie bardziej atrakcyjną niż w rzeczywistości. 

Nieczytelne ceny 

Jak wynika z badań UOKiK - 85 proc. Polaków wie, czym jest najniższa cena z ostatnich 30 dni i prawie tyle samo porównuje ją z ceną bieżącą. Jednocześnie połowa Polaków miewa problem ze znalezieniem informacji o najniższej cenie z ostatnich 30 dni, co jego zdaniem pokazuje, że pod kątem czytelności i transparentności informowania o promocjach biznes wciąż ma bardzo wiele do zrobienia.

Prezes UOKiK ocenił też, że przepis nakazujący podawanie najniższej ceny z ostatnich 30 dni jest „ogromną wartością dodaną z punktu widzenia rynku i konsumentów”, a dzięki dyrektywie bardzo wiele na rynku zmieniło się na lepsze. Dodał, że przez długi czas konsumenci byli wprowadzani w błąd porównywaniem ceny promocyjnej do regularnej, która często miała charakter wyłącznie teoretyczny.

- Jesteśmy 2,5 roku od wprowadzenia Omnibusa i po 35 latach gospodarki wolnorynkowej w Polsce. Przedsiębiorcy przyzwyczaili się, że Polacy uwielbiają promocje. Niestety, zbyt często sprzedawcy wykorzystują ten fakt przeciwko nam, konsumentom - powiedział prezes UOKiK.

Przypomniał też, że - zgodnie z zapisami dyrektywy Omnibus - cena promocyjna i najniższa z ostatnich 30 dni powinna być zapisywana tą samą czcionką, a jej wielkość i barwa nie może wprowadzać konsumenta w błąd. Jak wskazał, ceny powinny być zawsze czytelne dla konsumenta.

Uwaga zwrócona na "wielosztuki"

- Prowadzimy również postępowania, które dotyczą wielopaków i wielosztuk. Weryfikujemy, jak w takich przypadkach ceny są komunikowane przez sieci handlowe, w tym te największe działające w Polsce. Staraliśmy się jak najlepiej przedstawić zagadnienie wielosztuk w naszych wytycznych objaśniających przepisy - przekazał Chróstny.

Przypomniał też przedsiębiorcom, że powinni się oni dostosować do tych przepisów tak, aby dla konsumentów te informacje w ramach promocji były jasne, zrozumiałe i niebudzące wątpliwości.

Nie tylko najniższe ceny z 30 dni są pod lupą - Inspekcja Handlowa i UOKiK przyjrzą się cenom w przeliczeniu na kilogram czy litr. Prezes Chróstny zwrócił uwagę, że kierowana przez niego IH otrzymała polecenie weryfikowania "porównywalności cen produktów". W efekcie ma się intensywnie przyglądać, czy przedsiębiorcy odpowiednio pozwalają porównać ceny za kg czy litr. 

Temu vs Omnibus - tu zarzuty już są

W tym roku UOKiK postawił firmie Temu zarzuty prezentowania cen promocyjnych w sposób sprzeczny z prawem. Jak informował Urząd w maju, klienci platformy nie zawsze mogą wiedzieć, jak duża jest promocja – albo nie mają podanego punktu odniesienia, albo kwota będąca punktem odniesienia może nie być zgodna z prawdą. Wyjaśniał, że ceny promocyjne niektórych produktów zmieniały się kilkukrotnie w ciągu kilku dni, ale podana najniższa oferta z ostatnich 30 dni pozostała bez zmian, mimo że była już nieaktualna.

Czytaj także: 

• Biedronka oskarżona przez UOKiK o zmowę. "Niedopuszczalne w wymiarze ludzkim"
• Toksyczna biżuteria w sklepach. Uwaga: normy przekroczone o 40 000%
• "Zwodnicze promocje" na Temu. UOKiK stawia zarzuty

Źródło: PAP/Andrzej Mandel