Podsumowanie działalności banków centralnych w 2021 roku. Droga od zagrożenia deflacją do inflacji
2021-12-21, 13:45
Rada Polityki Pieniężnej (RPP) ogłosiła w grudniu trzecią z rzędu podwyżkę stóp procentowych. Główna stawka NBP wzrosła o 0,5 pkt proc. do poziomu 1,75 proc. Banki centralne regionu Europy Środkowo-Wschodniej też walczą z rosnącą inflacją podnosząc stopy. Narodowy Bank Czech podniósł główną stopę procentową do 2,75 proc., a Węgierski Bank Narodowy do 2,10 proc.
Na posiedzeniu 4 listopada Rada Bankowa Narodowego Banku Czech podwyższyła dwutygodniową stopę repo o 125 punktów bazowych do 2,75 proc. Równocześnie podniosła stopę dyskontową do 1,75 proc., a stopę lombardową do 3,75 proc. Za tą decyzją głosowało 5 członków, a 2 członków opowiedziało się za pozostawieniem stóp bez zmian.
Decyzja przyjęta przez Radę Banku jest podbudowana nową prognozą makroekonomiczną. Zgodnie z nią, na przełomie bieżącego i 2022 roku nastąpi gwałtowny wzrost rynkowych stóp procentowych. Jest to reakcja na obecną wyjątkowo silną presję cenową w gospodarce krajowej i zagranicznej. Podwyżka stóp ograniczy przenoszenie się tych presji na ceny w dłuższej perspektywie, zapewniając powrót inflacji do celu 2 proc. w horyzoncie polityki pieniężnej. Reakcja Narodowego Banku Czeskiego powinna pomóc zakotwiczyć oczekiwania inflacyjne na poziomie celu.
Argumentacja banków centralnych
Gospodarka światowa nadal zmaga się ze skutkami pandemii koronawirusa. Wzrost gospodarczy w krajach będących głównymi partnerami handlowymi Republiki Czeskiej i Węgier, który był dynamiczny w okresie letnim, uległ spowolnieniu w pozostałej części bieżącego roku. Jest to spowodowane głównie utrzymującym się przeciążeniem globalnych łańcuchów produkcji i dostaw oraz związanymi z tym problemami z dostawami materiałów i komponentów.
Silny popyt w strefie euro napotyka te ograniczenia. Powoduje to znaczny wzrost presji cenowej, zwłaszcza w przemyśle. Presja ta jest nasilana przez rosnące ceny ropy naftowej i innych surowców energetycznych. Wraz z wysokim wzrostem cen producentów znajduje to odzwierciedlenie w przyspieszającej inflacji cen konsumpcyjnych.
Na ostatnim posiedzeniu Europejski Bank Centralny ogłosił, że od IV kwartału 2021 r. ograniczy zakupy aktywów w ramach swojego pandemicznego programu. Niemniej jednak perspektywy dla zagranicznych stóp procentowych pozostają negatywne w całym horyzoncie czasowym. Można oczekiwać, że przeciążenie globalnych łańcuchów produkcyjnych ustąpi około połowy 2022 roku. Znajdzie to odzwierciedlenie w rosnącym wzroście gospodarczym i spadającej presji cenowej.
Prognoza cen ropy Brent przesunęła się na przestrzeni ostatniego kwartału wyraźnie w górę ze względu na zmniejszenie produkcji ropy i silny wzrost popytu na nią. Banki centralne oczekują, że wzrost cen ropy osiągnie swój szczyt na początku przyszłego roku.
Makroekonomia w regionie
W miesiącach letnich regionalna gospodarka kontynuowała rozpoczętą wiosną drogę ożywienia, ponieważ korzystna sytuacja związana z pandemią pozwoliła na niemal nieograniczone funkcjonowanie handlu i usług. Zgodnie z założeniami prognozy banku centralnego obserwowane obecnie częściowe zaostrzenie środków przeciwepidemicznych nie będzie miało wymiernych skutków gospodarczych.
Posłuchaj
Ożywieniu wzrostu gospodarczego będzie nadal sprzyjać rosnąca konsumpcja gospodarstw domowych, korzystająca m.in. z wydatkowania wymuszonych oszczędności i szybkiego wzrostu płac na przegrzewającym się ponownie rynku pracy. Silny popyt zewnętrzny i niedobory siły roboczej pobudzą aktywność inwestycyjną przedsiębiorstw.
Stopy procentowe w Czechach. Lewa skala: w ciągu ostatniego roku. Prawa skala: ostatnie 21 lat Wzrosną również inwestycje rządowe. Jednak do połowy 2022 r. wyniki czeskiej gospodarki będą spowalniane przez ujemny wkład eksportu netto. Ten ostatni ucierpi z powodu ciągłego przeciążenia światowych łańcuchów produkcji i dostaw, od których silnie uzależniona jest zorientowana na eksport i przemysł gospodarka czeska. Zgodnie z prognozą, PKB w Czechach wzrośnie w tym roku ogółem o około 2 proc., a w kolejnych dwóch latach znacznie nabierze tempa. Krajowa aktywność gospodarcza powróci do poziomu sprzed pandemii pod koniec 2022 r.
Inflacja w regionie
Inflacja zasadnicza jeszcze bardziej wzrośnie pod koniec bieżącego roku, a w okresie zimowym zbliży się do 7 proc., przy czym do wzrostu przyczynią się wszystkie jej składniki. Szybszy wzrost cen będzie wynikał z dalszego wzrostu inflacji bazowej, odzwierciedlającego znaczną presję cenową w krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz silną inflację cen producentów w kraju i za granicą.
Towarzyszyć temu będą rosnące ceny żywności w związku ze wzrostem cen surowców rolnych na rynkach światowych. Utrzyma się również wysoka inflacja cen paliw. Ceny administrowane znacznie wzrosną na początku 2022 r. ze względu na wzrost cen energii elektrycznej i gazu ziemnego dla gospodarstw domowych.
Stopy procentowe na Węgrzech. Lewa skala: w ciągu ostatniego roku. Prawa skala: ostatnie 21 lat Wzmocnienie krajowej presji inflacyjnej będzie odzwierciedlać szybszy wzrost płac w kolejnych kwartałach. Ogólna presja inflacyjna zacznie jednak słabnąć w ciągu przyszłego roku, zwłaszcza w miarę słabnięcia wzrostu cen importu. Sprzyjać temu będzie umacniające się korona i forint. Inflacja będzie stopniowo spadać w ciągu przyszłego roku, do czego przyczyni się wcześniejsza znaczna podwyżka stóp procentowych.
Niepewność
Rada Banku oceniła, że niepewności i ryzyka związane z nową prognozą są znaczące, ale nie podważają ogólnego przesłania prognozy. Czas trwania zakłóceń w globalnej produkcji i łańcuchach dostaw stanowi główne ryzyko inflacyjne dla prognozy. Dłuższe zakłócenia mogą wywołać dodatkową presję cenową w gospodarce światowej i krajowej, a słabsza korona również może mieć wpływ na inflację. Kurs walutowy może sam w sobie stanowić dodatkowe zagrożenie dla inflacji, biorąc pod uwagę jego ostatnie zmiany. Większe oczekiwania inflacyjne mogą stanowić ryzyko w tym samym kierunku.
Rada Narodowego Banku Czech postanowiła podnieść stopy procentowe o 1,25 punktu procentowego. Ta zdecydowana podwyżka stóp procentowych ma na celu powrót inflacji w pobliże celu w horyzoncie polityki pieniężnej, tj. 12-18 miesięcy naprzód, oraz wsparcie zakotwiczenia oczekiwań inflacyjnych przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Oczekiwania te w ostatnim czasie zostały skonfrontowane ze znacznie podwyższoną inflacją i Narodowy Bank Czech nie zamierza dopuścić do ich dalszego znaczącego rozchwiania w stosunku do celu 2 proc. Rada Banku jest gotowa do dalszego podnoszenia stóp procentowych zgodnie z jesienną prognozą.
PR1/PolskieRadio24.pl/ MNB/ CNB/ mib/B.Prośniewski