Działania OBWE wobec agresji Rosji. Rau: skupiamy się na niwelowaniu negatywnych konsekwencji wojny

Szef polskiej dyplomacji, który w 2022 r. jest przewodniczącym OBWE, otworzył w czeskiej stolicy sesję 30. Forum Ekonomiczno-Środowiskowego tej organizacji.

Podkreślił, że stanowi to punkt kulminacyjny szeregu działań i konferencji OBWE, z których jedna odbyła się w Łodzi. Zauważył, że pierwotnie OBWE miała skupić się na walce ze środowiskowymi i gospodarczymi skutkami pandemii COVID-19. Jednak – jak zauważył minister Rau - w ostatnich miesiącach nie tylko zdrowotne czy finansowe trudności stanowiły wyzwanie dla OBWE, ale też zagrożenie dla pokojowej koegzystencji krajów wywołane przez rosyjską, niczym nieusprawiedliwioną agresją na Ukrainę.

Katastrofa humanitarna

Rau podkreślił, że wywołana przez Rosję wojna spowodowała katastrofę humanitarną, a w wyniku działań wojennych i zniszczeń wielu obywateli Ukrainy musiało porzucić swe domy. Mówił, że podczas wizyty w Kijowie, którą odbył razem z sekretarz generalną OBWE Helgą Schmid, zobaczył na własne oczy ogrom zniszczeń i ludzkich tragedii.

Podkreślił, że rosyjska agresja na Ukrainę niesie za sobą również ogromne szkody ekonomiczne i środowiskowe dla kolejnych pokoleń. Minister zapewnił, że OBWE może i zamierza odgrywać rolę w odbudowie Ukrainy i w działaniach na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i stabilizacji we wszystkich krajach organizacji. Stwierdził, że polskie przewodnictwo jest zaangażowane w użycie wszystkich instrumentów, by przywrócić pokój i stabilność w Europie.

REKLAMA

- Teraz skupiamy się na tym, jak zniwelować negatywne konsekwencje wojny dla naszych gospodarek i środowiska. Wierzę, że szybciej niż później przyjdzie czas, że będziemy mogli ponownie użyć naszego potencjału, by zabezpieczyć nam lepszą przyszłość – powiedział szef polskiego MSZ.

Rau podkreślał, że wojna wywarła znaczący wpływ nie tylko na kraje regionu, ale też na bezpieczeństwo żywnościowe na całym świecie oraz na sytuację na rynku energii, szczególnie w Europie.

Wskazywał, że nasze wysiłki muszą być obecnie skupione na pomocy Ukrainie, która walczy o swoją wolność i integralność terytorialną, a zarazem broni podstawowych wartości europejskich. Szef MSZ Czech Jan Lipavsky podkreślał, że atak rosyjski na Ukrainę dewastuje społeczeństwo, infrastrukturę i gospodarkę Ukrainy, zaś dla świata niesie głód, drastyczne podwyżki cen energii, a nawet niebezpieczeństwo katastrofy nuklearnej. Czeski minister mówił, że nie można kontynuować polityki "business as usual" jak długo trwa rosyjska agresja; wskazywał, że musi być ona powstrzymana.

Lipavsky akcentował też konieczność egzekwowania prawa międzynarodowego i osądzenia oraz ukarania popełnionych przez Rosję zbrodni wojennych. Podkreślał, że istotnym problemem jest także naruszanie praw człowieka na Białorusi. Mówił też o zmianach klimatycznych i konieczności dostosowania do nich gospodarek krajów OBWE.

REKLAMA

Rosja sieje spustoszenie w energetyce

Sekretarz generalna OBWE Schmid podkreślała, że Rosja dokonuje wyborów, które godzą w nasze wspólne bezpieczeństwo i wywierają wielki wpływ na życie ludzi. Mówiła w tym kontekście o widmie głodu w krajach afrykańskich i Bliskiego Wschodu, ale też o problemie bezpieczeństwa energetycznego w wielu krajach Europy w związku z niepewnością dostaw surowców energetycznych. Zachęcała rządy i przedstawicieli poszczególnych branż do działań na rzecz uczynienia sektora energetycznego bardziej odpornym na wahania spowodowane polityką Rosji. Apelowała też o wzmocnienie krajowych inwestycji w zieloną energię oraz o redukcję ilości odpadów.

Wiceminister energetyki Ukrainy Jarosław Demczenkow, który był gościem Forum, mówił o tym, że Rosja próbuje nie tylko podporządkować sobie jego kraj, ale też zdestabilizować sytuację w Europie, co – jak ocenił – ma negatywny wpływ także na gospodarki państw, których rządy dotąd "flirtowały" z Rosją i próbowały robić z nią interesy.

• Zagrożenie ze strony Rosji. Szef NATO: konieczna silna obecność Sojuszu w regionie Arktyki
• Zełenski po rozmowie z szefem NATO: Ukraina potrzebuje nowoczesnych systemów rakietowych

Wskazywał, że Rosja walczy też z neutralnością klimatyczną w Europie. Zaznaczył, że jedyny sposób, by się temu przeciwstawić to solidarna współpraca państw – polityczna i gospodarcza oraz w dziedzinie odnawialnych źródeł energii. Demczenkow podkreślał, że celem władz Ukrainy nie jest tylko odbudowa krajowej gospodarki takiej, jaką była przed wojną, ale dostosowanie jej do zmian klimatycznych i na rynku energii.

REKLAMA

W czwartek po sesji w Pradze minister Rau spotkał się z ambasadorem USA przy OBWE Michaelem Carpenterem, a także z sekretarz generalną OBWE Helgą Schmid.

***

Prezydencja Polski w OBWE potrwa do końca 2022 roku. OBWE skupia 57 państw, w których mieszka ponad miliard ludzi. Oprócz krajów europejskich, do OBWE należą USA, Kanada, Mongolia oraz położone w Azji Centralnej państwa powstałe po rozpadzie ZSRR: Uzbekistan, Kazachstan, Tadżykistan, Kirgistan i Turkmenistan.

as