Sławomir Mrożek nie żyje. Janusz Majcherek: on uważnie wszystkiemu się przypatrywał

- Ostatni występ publiczny Sławomira Mrożka, jego pojawienie się w Warszawie, wiązało się z prapremierą „Karnawału” w Teatrze Polskim. Miałem możność towarzyszyć tym próbom i obserwować jak Mrożek, mimo choroby, żywo interesował się premierą, być może przeczuwając, że będzie to jego ostatnia premiera. W końcu pojawił się na próbie generalnej i następnego dnia na premierze. Był nią przejęty, przeżywał ją. Wtedy pomyślałem sobie, że wisi w powietrzu niewypowiedziane przeczucie - kto wie, czy to nie ostatnia okazja, by go widzieć, by cieszyć się jego sztuką, w jego obecności.
Dla mnie był najważniejszym, powojennym autorem teatralnym. Towarzyszył nam jako autor sceniczny, czekaliśmy na każdą kolejną jego sztukę. Napisał ich niemal 50. +Karnawał+ okazał się ostatnią, zresztą jedną z najtrudniejszych do zinterpretowania – wspominał Sławomira Mrożka Janusz Majcherek.

>>>Spór o "Dzienniki" Mrożka - dyskusja z udziałem Janusza Majcherka, Tadeusza Nauczka i Macieja Englerta>>>

Do znanych dramatów Mrożka należą też: "Miłość na Krymie" i "Wdowy". Jest także autorem książki "Varia. Życie i inne okoliczności" oraz satyrycznych opowiadań i humoresek takich, jak: "Słoń" i "Wesele w Atomicach".

REKLAMA

Twórczość Mrożka jest utrzymana w konwencji groteski, ukazuje świat zniekształcony, a niekiedy nawet absurdalny. Bohaterowie jego dramatów są niewolnikami wyobrażeń, gestów i stereotypów myślenia. Dzieła pisarza zawierają autorską refleksję nad stosunkiem jednostki do zbiorowości, historii i wartości uniwersalnych.

 

>>>Dzień Mrożka w radiowej Jedynce>>>

REKLAMA

Od 1963 roku pisarz mieszkał i tworzył poza Polską - we Włoszech, w Paryżu, USA, Niemczech. W 1968 roku na łamach prasy francuskiej opublikował list protestujący przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji i wystąpił o azyl polityczny. Był już wówczas autorem "Tanga"- sztuki, która opublikowana w 1964 roku, przyniosła mu międzynarodową sławę. W 1981 roku potępił stan wojenny i na jakiś czas zerwał kontakty z krajem. W 1989 roku kupił rancho w Meksyku i tam zamieszkał. W 1997 roku wrócił do Polski. Nie ukrywał jednak, że czuł sie tu obco. W 2008 roku wyemigrował ponownie do Francji i osiadł w Nicei. Wyjeżdżając, powiedział, że na zawsze opuszcza kraj.

>>>RADIA WOLNOŚCI - Radiofonizacja fragmentów "Policji" - utworu Sławomira Mrożka>>>

>>>Z okazji wydania trzeciego tomu "Dziennika" Sławomira Mrożka przez Wydawnictwo Literackie w Krakowie odbyło się spotkanie poświęcone autorowi>>>

Sławomir Mrożek urodził się 29 czerwca w 1930 roku w Borzęcinie. Debiutował w 1950 roku na łamach "Przekroju" reportażem "Młode miasto". Tam publikował także cykl humorystycznych rysunków "Przez okulary Sławomira Mrożka". Popularność zyskał początkowo dzięki opowiadaniom. Swoje głośne dramaty napisał w większości poza krajem, po 1963 roku.

REKLAMA

>>>Sławomir Mrożek o swojej ostatniej sztuce>>>

REKLAMA

Od lat 60. twórczość Mrożka należy do repertuaru teatrów na całym świecie. Stał się klasykiem dramatu współczesnego, a festiwale jego twórczości odbyły się w Amsterdamie (1988), Krakowie (1990) i Sztokholmie (1991). Niekwestionowaną pozycję twórczości Mrożka potwierdził także fakt, iż od 1991 roku zaczęły się ukazywać jego dzieła zebrane w Niemczech i we Francji, a od 1994 również w Polsce.

>>>RADIA WOLNOŚCI - Teatr polski w RFN. Wspomnienia Anatola Kobylińskiego - o pracy nad przygotowaniem sztuki teatralnej Sławomira Mrożka pt. "Indyk", w reżyserii Aleksandra Berlina>>>

Pisarz tropił i podważał absurdy życia w kraju realnego socjalizmu , ale też zbanalizowane, najczęściej postromantyczne stereotypy kształtujące świadomość Polaków. W języku potocznym na stałe zagościła fraza "jak z Mrożka", określająca szczególnie bezsensowne, wynaturzone aspekty codzienności. Przykłady i cytaty zaczerpnięte z jego utworów są wykorzystywane w dyskusjach.

REKLAMA

W 2006 roku po ciężkim udarze mózgu, Sławomir Mrożek wydał autobiografię "Baltazar", opowieść o latach swojej młodości w Krakowie. Począwszy od 2010 roku ukazywały sie kolejne tomy jego "Dzienników", które - jak sam mówił - "były pisane krwią i żółcią, tęsknotą i złością, niespokojnymi nocami i podczas szczęśliwych dni".

>>>Mrożek w słuchowisku Jedynki. Osobiście!>>>

REKLAMA

Pisarz był laureatem wielu prestiżowych wyróżnień. W 2004 roku otrzymał "Złote Berło", nagrodę Fundacji Kultury Polskiej. Rok wcześniej Mrożek został uhonorowany Orderem Kawalera Legii Honorowej - jednym z najwyższych francuskich odznaczeń państwowych. We wrześniu 2010 w Warszawie, na Festiwalu "Mrożek na XXI wiek" inaugurują cym obchody 80. rocznicę urodzin pisarza, odebrał Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

W ubiegłym roku (2012) Sławomir Mrożek został doktorem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a także odznaczony Orderem Ecce Homo - polskim odznaczeniem kościelnym, przeznaczonym dla tych, którzy swą działalnością dowodzą prawdziwości słów: "Człowiek to brzmi dumnie".

REKLAMA

Zachęcamy do wysłuchania archiwalnych wypowiedzi Sławomira Mrożka.

pp/IAR/PAP