Będzie proces w sprawie organizacji lotu polskiej delegacji do Smoleńska

Posłuchaj

Sąd nie zgodził się na umorzenie, ponieważ na pierwszym posiedzeniu nie może ocenić aktu oskarżenia i przesądzać o winie lub niewinności oskarżonych - mówił sędzia Hubert Gąsior (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Postanowienie jest prawomocne. Proces ruszy 31 marca.

Obrona chciała umorzenia postępowania z braku znamion przestępstwa - jak w 2014 roku uznała Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga, która prawomocnie umorzyła śledztwo w sprawie.

Oskarżyciele prywatni byli przeciwni umorzeniu. Oskarżycielami prywatnymi (jest ich w sumie 11) są bliscy m.in. Anny Walentynowicz, Bożeny Mamontowicz-Łojek, Janusza Kochanowskiego, Sławomira Skrzypka i Zbigniewa Wassermanna.

Oskarżeni to: Tomasz Arabski (były szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i odwołany niedawno ambasador w Hiszpanii), dwoje urzędników kancelarii premiera - Monika B. i Mirosław K. oraz dwoje pracowników ambasady RP w Moskwie - Justyna G. i Grzegorz C.

Uzasadniając odmowę umorzenia sprawy, sąd wskazał, że merytoryczna ocena dowodów możliwa jest tylko podczas procesu.

- Na posiedzeniu, podczas wstępnej kontroli aktu oskarżenia, sąd nie może oceniać dowodów pod względem merytorycznym, to znaczy uznać, że przesądzają one o zasadności oskarżenia lub uznać, iż są one niewiarygodne i odrzucić je jako podstawę rozstrzygnięcia - powiedział sędzia Hubert Gąsior.

Dodał, że umorzenie przed rozpoczęciem procesu byłoby możliwe, gdyby brak było jakichkolwiek dowodów w sprawie, ale nie może być wynikiem oceny tych dowodów. Wskazał, że nie wszystkie zeznania świadków złożone w śledztwie są zgodne, a sąd nie może przed rozprawą uznać jednych z tych zeznań za wiarygodne, a innych za niewiarygodne.


x-news.pl, TVN24

Małgorzata Wassermann powiedziała, że jest to jedyna decyzja, jaka mogła zapaść przy tak obszernym materiale dowodowym. Podkreśliła, że postanowienie sądu w żaden sposób nie przesądza ani o winie, ani o niewinności osób, które są oskarżone.

Minister obrony narodowej Antoni Macierewicz stwierdził, że decyzja sądu w sprawie organizacji lotu polskiej delegacji do Smoleńska, jest "naturalna i oczywista". Ocenił, że odmowa rozpatrzenia takiego aktu oskarżenia byłaby rzeczą niebywałą. 

- Jeśli są jakieś wątpliwości, muszą zostać wyjaśnione - oznajmił nowy szef Platformy Obywatelskiej Grzegorz Schetyna. Schetyna ma nadzieję, że prowadzone przez Wojskową Prokuraturę postępowanie pomoże w szybkim rozstrzygnięciu tej kwestii.


x-news.pl, TVN24

Prywatny akt oskarżenia

Prywatny akt oskarżenia pod koniec 2014 roku złożył ówczesny pełnomocnik części rodzin ofiar katastrofy, mec. Piotr Pszczółkowski (w grudniu 2015 roku został on wybrany przez Sejm na sędziego Trybunału Konstytucyjnego - zastąpili go inni adwokaci).

Podstawą aktu oskarżenia jest art. 231 par. 1 Kodeksu karnego, który przewiduje do trzech lat więzienia za niedopełnienie obowiązków funkcjonariusza publicznego.

Akt oskarżenia wniesiono po tym, gdy praska prokuratura umorzyła śledztwo w sprawie organizacji lotów do Smoleńska. Jeśli prokuratura prawomocnie umarza śledztwo w sprawie przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego, osoby pokrzywdzone mogą wnieść do sądu tzw. subsydiarny akt oskarżenia.

Taka sprawa toczy się jak każdy normalny proces karny, z tą różnicą, że oskarżycielem jest pokrzywdzony, a nie prokurator - gdyż sprawa toczy się z oskarżenia prywatnego, a nie publicznego.

W maju 2015 roku Sąd Apelacyjny (SA) w Warszawie uwzględnił wniosek Sądu Rejonowego (SR) dla Warszawy-Śródmieścia, do którego wpłynął akt oskarżenia, by sprawę przekazać do Sądu Okręgowego (SO).

SR powołał się na "szczególną wagę sprawy oraz jej zawiłość". Akta umorzonego śledztwa liczą 233 tomy, w tym 36 akt niejawnych.

Co stwierdziła prokuratura?

Prokuratura oceniła, że choć były nieprawidłowości przy organizacji lotów, to nie wystarczają one do postawienia zarzutów. W śledztwie stwierdzono "poważne naruszenie" przepisów, m.in. Instrukcji HEAD z 2009 roku przez urzędników Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (KPRM) w sprawie dysponowania wojskowym specjalnym transportem lotniczym.

"Nie miały one bezpośredniego związku z przygotowaniem wizyt z 7 i 10 kwietnia 2010 roku, natomiast dotyczyły szeregu czynności podejmowanych w okresie poprzedzającym katastrofę" - napisano w ujawnionym uzasadnieniu umorzenia.

Polegały one m.in. na: niewywiązywaniu się z obowiązku ustalania limitów dysponowania wojskowym transportem lotniczym na potrzeby osób uprawnionych, nierzetelnego prowadzenia ewidencji czy bezpodstawnej odmowy skorzystania z wojskowego specjalnego transportu lotniczego przez podmiot do tego uprawniony.

"Brak wiedzy urzędników w zakresie przepisów, będących przedmiotem ich codziennej pracy, musi zostać oceniony negatywnie. Dotyczy to przede wszystkim osób odpowiedzialnych za zapewnienie wojskowego specjalnego transportu lotniczego, tj. zastępcy dyrektora biura dyrektora generalnego Moniki B. i radcy szefa KPRM w biurze dyrektora generalnego Mirosława K." - napisała prokuratura.

Według niej odpowiedzialność spoczywa na tych funkcjonariuszach, nad którymi obowiązek nadzoru ciążył - "na szefie KPRM Tomaszu Arabskim, który - jak wykazano - scedował na te osoby nałożone na niego obowiązki".

Według uzasadnienia, w działaniu ambasady RP w Moskwie "występowały liczne nieprawidłowości, sprowadzające się z jednej strony do zbyt późnego i niestarannego przekazywania informacji, albo wręcz nieprzekazywania informacji, pomiędzy zaangażowanymi w przygotowania instytucjami i podmiotami, w tym rosyjskimi, a z drugiej do braku właściwej i natychmiastowej reakcji na nieudzielanie informacji przez stronę rosyjską".

"Jaskrawym tego przykładem jest zwłoka pracowników Ministerstwa Spraw Zagranicznych w notyfikowaniu stronie rosyjskiej wizyty prezydenta Lecha Kaczyńskiego, czy też olbrzymia opieszałość w uzyskaniu przez pracowników ambasady RP w Moskwie zgód dyplomatycznych na przelot samolotów specjalnych w dniach 7 i 10 kwietnia 2010 roku" - dodano.

***

W katastrofie 10 kwietnia 2010 roku zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński, jego małżonka i wielu wysokich rangą urzędników państwowych i dowódców wojskowych.

Zobacz serwis specjalny poświęcony katastrofie smoleńskiej>>>

Polskie śledztwo prowadzi Wojskowa Prokuratura Okręgowa w Warszawie, która postawiła zarzuty dwóm kontrolerom lotów ze Smoleńska (dotychczas nie zdołała im ich przedstawić) oraz dwóm oficerom z rozwiązanego po katastrofie 36. pułku lotniczego.

Własne śledztwo prowadzi strona rosyjska, która wiele razy podkreślała, że przed jego zakończeniem nie zwróci Polsce wraku Tu-154 i jego "czarnych skrzynek".

PAP, IAR, kk