Renta strukturalna
Renta strukturalna jest to comiesięczne świadczenie pieniężne wypłacane rolnikom, którzy postanowili przekazać gospodarstwo rolne na zasadach określonych w ustawie.
2017-06-01, 07:35
Posłuchaj
Mechanizm ten miał zachęcić rolników w wieku przedemerytalnym do przekazywania swoich gospodarstw następcom prawnym, dzieciom, wnukom lub innym rolnikom, w zamian za określone świadczenie pieniężne, wyjaśnia radca prawny Leszek Chmielewski z Kancelarii Radcy Prawnego Leszek Chmielewski.
Renty strukturalne zostały wprowadzone na mocy ustawy z 26 kwietnia 2001 roku, są one finansowane ze środków Unii Europejskiej, szczególnie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz częściowo z funduszy pochodzących z budżetu państwa. Wprowadzenie takiego mechanizmu wsparcia miało przede wszystkim poprawić strukturę agrarną polskiej wsi w momencie wejścia Polski do Unii. Chodziło głównie o to, aby zwiększyć areał istniejących gospodarstw, dokonać odmładzającej wymiany pokoleń, oraz zapewnić rolnikom, którzy chcieli zaprzestać działalności gospodarczej określone środki finansowe, jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Każdy rolnik, który chciał otrzymać rentę strukturalną musiał spełnić określone warunki, poczynając od wymaganego wieku. Dla kobiet było to odpowiednio: 55 lat i nie ukończenie 60 roku życia, a dla mężczyzn ukończenie sześćdziesiątego roku życia i nie ukończenie 65 lat. Dodatkowo tacy rolnicy musieli przez okres ponad 10 lat prowadzić gospodarstwo rolne, przy czym musiało to być ich główne bądź jedyne źródło utrzymania.
Były też inne warunki towarzyszące otrzymaniu renty strukturalnej. I tak przekazywane gospodarstwo powinno mieć powierzchnię co najmniej trzech hektarów, przy czym w niektórych województwach lub powiatach areał mógł być mniejszy. Wymagane było, aby rolnik zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, czyli przekazał gospodarstwo, pozostawiając dla siebie nie więcej niż pół hektara. Rolnik ubiegający się o rentę strukturalną nie mógł być ubezpieczony w ZUS-ie, nie mógł pobierać renty, ani emerytury z tej instytucji. Rolnik powinien być ubezpieczony w KRUS przez okres co najmniej dziesięciu lat przed złożeniem wniosku o otrzymanie renty strukturalnej.
REKLAMA
Przekazanie gospodarstwa rolnego musiało być dokonane na rzecz innego gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej 15 hektarów.
W rozporządzeniu regulowano to, uwzględniając pewne różnice dla poszczególnych województw i powiatów, gdzie gospodarstwa były bardziej rozdrobnione.
Programy unijne przewidywały zróżnicowanie co do wyznaczenia wysokości renty strukturalnej, jednak od roku 2007 wypracowano pod tym względem jednolity mechanizm, zgodnie z którym renta wynosiła 150 procent najniższej emerytury. Przy czym jeśli gospodarstwo rolne prowadzone było przez oboje małżonków, taka renta strukturalna była powiększana o kolejne 100 procent. Mechanizm funkcjonuje również dzisiaj. W roku 2016 renta strukturalna wynosiła około 1323 złotych, a od 1.03. 2017 roku wynosi 1500 złotych.
Dały znać o sobie pewne problemy związane z podniesieniem wieku emerytalnego. Ponieważ rolnik mógł otrzymywać rentę strukturalną do 65 roku życia, a wiek emerytalny wydłużono do 67 roku, powstała luka w możliwości zapewnienia zagwarantowanych płatności. Tę sytuację łagodził KRUS przyznając takiemu rolnikowi na jego wniosek tak zwaną emeryturę okresową, w wysokości najniższego świadczenia emerytalnego.
REKLAMA
Program rent strukturalnych zostanie wygaszony około 2020 roku. Obecnie korzysta z niego około 51 tysięcy rolników. Na realizację programu od roku 2001 wydatkowano już około 10 mld złotych. W sumie przeznaczono nań 14 mld złotych. Program jest wygaszany, ponieważ generuje duże koszty. Okazały się one zbyt wysokie dla Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dlatego Unia Europejska wycofuje się z finansowania mechanizmu rent strukturalnych przewidując wprowadzenie w przyszłości innych rozwiązań. W przypadku Polski renty były też sporym obciążeniem dla Skarbu Państwa, ponieważ jedna piąta środków musiała pochodzić z tego właśnie źródła.
Dariusz Kwiatkowski
REKLAMA