20 państw Unii za powołaniem Prokuratury Europejskiej

Powołanie Prokuratury Europejskiej zajmującej się ściganiem przestępstw na szkodę interesów finansowych UE zapisano w Traktacie z Lizbony z 2009 r. Silna Prokuratura Europejska miała specjalizować się w zwalczaniu takich przestępstw, jak korupcja, nadużycia w wykorzystywaniu funduszy UE lub oszustwa związane z podatkiem VAT w całej UE. 

Debata od 2013 roku

Projekt rozporządzenia w tej sprawie Komisja Europejska przedstawiła w 2013 r. Długo jednak rządy państw unijnych nie były w stanie się porozumieć. Dopiero w czwartek w Luksemburgu polityczne porozumienie w tej sprawie zawarli ministrowie sprawiedliwości z 20 krajów członkowskich: Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Czech, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Niemiec, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Włoch.

Unijna Prokuratura Europejska będzie mogła prowadzić szybkie dochodzenia we wszystkich uczestniczących w porozumieniu państwach UE. Ma funkcjonować na dwóch szczeblach – unijnym oraz na poziomie państw członkowskich, gdzie tworzyć ją będą delegowani prokuratorzy europejscy, którzy nadal sprawować będą również urząd prokuratorów krajowych.

Uprawnienia ws. finansowych

Prokuratura ma prowadzić dochodzenia w sprawach przestępstw przeciwko budżetowi UE i oszust związanych z podatkiem VAT, w tym nadużyć z udziałem środków unijnych na kwotę ponad 10 tys. euro i transgranicznych oszustw związanych z VAT na kwotę ponad 10 mln euro.

Czwartkową decyzję "20" powitała z zadowoleniem Komisja Europejska. - Ciężko pracowaliśmy, aby przekonać do tego pomysłu jak największą liczbę państw członkowskich i bardzo się cieszę, że mamy teraz 20 członków założycieli Prokuratury Europejskiej. Jest to duży sukces i taki stan rzeczy gwarantuje, że Prokuratura Europejska będzie skuteczna od samego początku - powiedziała komisarz UE ds. sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia Vera Jourova.

Sprzeciw Polski

Stworzeniu Prokuratury Europejskiej w takiej formie od początku przeciwna była Polska. Zastrzeżenia polskich władz dotyczą m.in. proponowanych uprawnień Prokuratury dotyczących zwalczania oszustw związanych z VAT. Mimo to polski wiceminister sprawiedliwości Łukasz Piebiak podkreśla, że "Polska nie kwestionuje samej idei powołania Prokuratury Europejskiej i jej celu".

Aby rozporządzenie o Prokuraturze Europejskiej mogło zostać ostatecznie przyjęte, zgodę musi wyrazić teraz Parlament Europejski. Pozostałe państwa członkowskie mogą w dowolnym momencie po przyjęciu rozporządzenia przyłączyć się do 20 państw założycieli.

Szacuje się, że co roku budżety państw w całej Europie tracą co najmniej 50 mld euro dochodów z podatku VAT z powodu transgranicznych oszustw. Ponadto w 2015 r. państwa członkowskie wykryły i zgłosiły Komisji nieprawidłowości związane z nadużyciami finansowymi na kwotę około 638 mln euro. 

dcz