Sacrum i profanum w myśli Mircei Eliadego
Wieczność religii, sacrum i profanum w nowoczesnym świecie. 22 kwietnia minęła 35. rocznica śmierci Mircei Eliadego, wybitnego rumuńskiego historyka religii, filozofa i pisarza. "Sacrum, mit, historia" to jego główne dzieło z zakresu religioznawstwa.
2021-04-25, 18:42
Eliade rozróżniał opozycję sacrum i profanum jako dwóch podstawowych pojęć dzielących życie człowieka na sferę świętą, związaną z religią, mitem, wiecznością oraz jej przeciwieństwo - codzienność, zwyczajność. Jest to podział uniwersalny dla wszystkich religii i wierzeń na świecie.
Powiązany Artykuł
Błogosławiony John Henry Newman. Dr Tomasz Teluk: do Boga doprowadził go rozum
- Według Eliadego elementem zawsze obecnym, rzeczywistym, realnym stałym jest nie profanum, ale sacrum. Profanum rozumiane jako ludzkie dzieje, nieporządek i zmienność jest de facto mniej rzeczywiste niż sacrum. O ile sacrum dla Eliadego jest bytem, to profanum staje się niebytem. Niemniej profanum (dzieje i historia) jest koniecznym warunkiem rozumienia sacrum. Wprowadzony przez Eliadego termin hierofania jest objawieniem się świętości. Wskazuje na miejsce uzewnętrznienia się sfery świętości w profanum - mówił w Polskim Radiu 24 Rafał Łętocha, religioznawca z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gość Polskiego Radia 24 tłumaczył, że Eliade zwracał uwagę na osobliwe powroty sacrum w społeczeństwach zachodnich, w których można jednocześnie zaobserwować przemiany religijności wskazujące na zmierzch religii. - Te powroty dostrzegane w literaturze i sztuce, kontrkulturze. Eliade pisał o ruchu hipisowskim jako przykładu powrotu sacrum. Te powroty dostrzegane są w mitologizacji rzeczywistości i innych dziedzinach życia. W jego dziełach pojawi się myśl, że historia religii jest historią dewaloryzacji i rewaloryzacji procesu objawiania się sacrum. Te same praktyki i przedmioty uznawane na przejaw świętości mogą nimi przestać być po pewnym czasie, zmienić funkcje lub stać martwymi strukturami. Przykładem tej dialektyki są spory w dziejach o obrazy religijne i ikony - powiedział Rafał Łętocha.
REKLAMA
Posłuchaj
Eliadego interesowało też chrześcijaństwo rumuńskich chłopów. Szukał dowodów na trwałość pogaństwa w wiejskich wspólnotach.
Więcej w nagraniu.
Audycja: "Życie z duszą czy bez"
Prowadzący: Filip Memches
REKLAMA
Gość: Rafał Łętocha (politolog i religioznawca, Uniwersytet Jagielloński)
Data emisji: 25.04.2021
Godzina: 19.05
PR24/tj
REKLAMA
REKLAMA