Wołodymyr Zełenski. Od komika do superbohatera i męża stanu

"Będziemy walczyć o nasz kraj i nasze dzieci"

26 lutego 2022 roku amerykański dziennik "The Washington Post" podał, że w Kijowie znajduje się 400-osobowa drużyna rosyjskich najemników zwana grupą Wagnera. Ta prywatna firma wojskowa należała do zaufanego współpracownika Władimira Putina - oligarchy Jewgienija Prigożyna. Jej głównym celem było zamordowanie prezydenta Zełenskiego i członków jego rządu, a następnie przygotowanie gruntu pod przejęcie władzy na Ukrainie przez Rosję.

Posłuchaj

- Prezydent Zełensk jest absolutnym numerem jeden rosyjskich służb, które chcą go za wszelką cenę zabić. Jest ważniejszym celem od jakiegokolwiek obiektu militarnego na terenie Ukrainy - mówił redaktor naczelny "Gazety Polskiej" Tomasz Sakiewicz. Audycja Michała Rachonia "Temat dnia/Gość PR24". (PR, 28.02.2022) 9:40

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Mimo zagrożenia Zełenski pozostał w Kijowie, odrzucając zaoferowaną mu przez Amerykanów pomoc w ewakuacji z kraju (jak podał portal CNN, na ofertę zareagował słowami: "potrzebuję amunicji, a nie podwózki"), czym zaskarbił sobie ogromną sympatię Ukraińców.

Gdy rosyjska propaganda zaczęła sugerować, że prezydent Ukrainy jednak wyjechał i wzywa swoich rodaków do złożenia broni, Zełenski zdementował plotki, publikując filmik o znamiennym tytule "Nie wierzcie w fałszywe informacje". Na nagraniu widać polityka (ubranego w wojskowy podkoszulek) pozującego na tle budynku prezydenckiego i uspokajającego Ukraińców słowami: "Nigdzie nie wyjechałem, jestem tutaj. Żadnej broni nie złożymy i będziemy walczyć o nasz kraj oraz nasze dzieci".

Przeczytaj również: Zełenski odrzucił propozycję ewakuacji. "Będziemy bronić naszego kraju"

Gwiazda ukraińskiego show-biznesu 

Obecnie ciężko uwierzyć, że cieszący się tak wielką popularnością prezydent Ukrainy z polityką związany jest zaledwie od kilku lat, a jego nazwisko było wcześniej kojarzone niemal wyłącznie z branżą rozrywkową. 

Wołodymyr Zełenski urodził się w 1978 roku w Krzywym Rogu w centralnej Ukrainie. Pochodzi z rodziny ukraińskich Żydów. 

Swoją pasję aktorską odkrył podczas studiów prawniczych. Wkrótce po ich ukończeniu został współorganizatorem kabaretowej grupy "Kwartał 95", w której występował i pisał skecze. Z czasem zaczął być zapraszany do licznych programów telewizyjnych - w 2006 roku wygrał nawet pierwszą edycję ukraińskiego "Tańca z gwiazdami". Pojawiał się również w filmach - zagrał chociażby w komedii romantycznej "Miłość w wielkim mieście 3" (2014) w reżyserii Mariusa Balchunasa. Wielką sławę przyniósł mu jednak występ w satyrycznym serialu "Sługa narodu" (2015), który zresztą sam stworzył i wyprodukował. Zełenski wcielił się wówczas w postać nauczyciela historii Wasyla Petrowycza Hołoborodkę, który przez przypadek zostaje prezydentem.

Kariera polityczna

Nic więc dziwnego, że gdy w grudniu 2017 roku członkowie "Kwartału 95" wystąpili o rejestrację partii politycznej "Sługa Narodu", a rok później Zełenski oficjalnie zapowiedział swój start w wyborach prezydenckich zaplanowanych na marzec 2019 roku, wiele osób było zaskoczonych. Jeszcze większe zdziwienie przyniósł jednak sam wynik wyborów – Zełenski uzyskał bowiem w drugiej turze ponad 73 procent głosów, deklasując tym samym swojego głównego przeciwnika, ówczesnego prezydenta Ukrainy Petra Poroszenkę.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w styczniu 2020 roku. Źródło: Forum

Wkrótce po zaprzysiężeniu Zełenski rozwiązał parlament. W przedterminowych wyborach z 21 lipca 2019 roku związana z nim partia "Sługa Narodu" uzyskała większość bezwzględną w parlamencie. 

Według wielu komentatorów ukraińskiej sceny politycznej zwycięstwo Zełenskiego było spowodowane przede wszystkim niechęcią Ukraińców do Poroszenki, którego rządy rozczarowały m.in. stagnacją procesu modernizacji państwa. Niektórzy eksperci przewidywali więc, że Zełenski - m.in. z powodu braku jasno sprecyzowanego programu politycznego - nie sprosta oczekiwaniom i okaże się słabym prezydentem, który szybko utraci poparcie społeczne.

Te spekulacje potwierdzały też wyniki sondaży. Badania przeprowadzone jeszcze w grudniu 2021 roku wskazywały bowiem, że gdyby wybory przeprowadzono ponownie, głowa ukraińskiego państwa nie mogłaby liczyć nawet na 50 procent głosów (Poroszenko natomiast w tym samym badaniu uzyskał prawie 51 procent poparcia).

"Zełenski z aktora stał się niepokornym wojennym przywódcą"

Sytuacja zmieniła się po ataku Rosji na Ukrainę, który nastąpił 24 lutego 2022 roku. Zełenski dzięki swojej nieustępliwości wobec agresora szybko zdobył uwielbienie rodaków i stał się ukraińskim bohaterem narodowym, symbolem walk o suwerenność i niepodległość kraju. Wielki wpływ miały na to liczne wystąpienia, w których apeluje do sumienia świata i podkreśla, że Ukraińcy nie poddadzą się bez walki:

"Jeżeli nas zaatakujecie, będziemy się bronić. Zobaczycie nasze twarze, a nie nasze plecy" - tymi słowami zwrócił się Zełenski do rosyjskich żołnierzy w swoim orędziu wygłoszonym w nocy z 23 na 24 lutego 2022 roku.  

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przemawia do swojego narodu poprzez nagrany za pomocą smartfona filmik. W sobotę 26 lutego 2022 roku rosyjskie wojska przypuściły szturm na stolicę Ukrainy, a na ulicach wybuchły walki. Prezydent Zełenski odrzucił wówczas amerykańską propozycję ewakuacji z kraju. Źródło: UPPO/EastNews

W sondażu przeprowadzonym przez grupę "Rating" w dniach 26-27 lutego 2022 roku swoje poparcie dla prezydenta zadeklarowało aż 91 procent uczestników ankiety (badanie zostało przeprowadzone na grupie 2000 osób z terytorium Ukrainy, z włączeniem Krymu i Donbasu). 

Działania Zełenskiego spotykają się z uznaniem nie tylko w kraju, lecz także za granicą. Wielkie wrażenie na światowej opinii publicznej wywołało emocjonalne nagranie prezydenta z 28 lutego 2022 roku, które opublikował na swojej stronie na portalu Facebook. W przemówieniu zaapelował do rosyjskich żołnierzy: "Zostawcie swój sprzęt i odejdźcie. Nie wierzcie swoim dowódcom i propagandystom. Po prostu ratujcie życie". 

Zagraniczne media regularnie chwalą patriotyczną, odważną i bezkompromisową postawę Zełenskiego. Amerykańska telewizja informacyjna CNN w ten sposób opisała głowę ukraińskiego państwa: "Wołodymyr Zełenski z aktora grającego prezydenta w telewizji stał się niepokornym wojennym przywódcą". Wsparcie dla Zełenskiego okazała również ukraińska ambasada w Wielkiej Brytanii, pisząc na portalu Twitter: "Ukraińcy są dumni ze swojego prezydenta".

Rok później i dwa lata później

Wołodymyr Zełenski nie wyjechał z kraju i nadal trwa na posterunku. Prezydent Ukrainy opuszczał wprawdzie swój kraj, ale tylko po to, aby spotkać się z światowymi przywódcami. Po raz pierwszy na taki ruch zdecydował się niemal dziesięć miesięcy od rozpoczęcia rosyjskiej agresji. 21 grudnia 2022 roku Wołodymyr Zełenski odwiedził Stany Zjednoczone, gdzie spotkał się z prezydentem Joe Bidenem i wygłosił przemowę przed połączonymi izbami Kongresu.

- Wasze pieniądze to nie dobroczynność, to inwestycja w globalne bezpieczeństwo i demokrację - przekonywał zgromadzonych. 

Wcześniej Zełenski wielokrotnie przemawiał do polityków i dyplomatów za pomocą połączenia wideo. W taki sposób wystąpił przed Parlamentem Europejskim kilka dni po wybuchu wojny i wygłosił orędzie podczas posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ w listopadzie 2022 roku. 

Zełenski nie ustaje w szukaniu wsparcia dla walczącej Ukrainy. Po wizycie w USA nastąpiły kolejne. 8 lutego 2023 roku Zełenski spotkał się w Londynie z premierem Rishi Sunakiem i przemawiał przed brytyjskim parlamentem. Tego samego dnia dotarł do Paryża, gdzie rozmawiał z prezydentem Manuelem Macronem i niemieckim kanclerzem Olafem Sholzem.

Kolejnym celem podróży była Bruksela. Zełenski po raz pierwszy wystąpił tam na żywo przed Parlamentem Europejskim. W czasie powrotu z zagranicznej podróży przywódca Ukrainy spotkał się w Polsce prezydentem Andrzejem Dudą. Podobnie uczynił, gdy wracał z grudniowej wizyty w Stanach Zjednoczonych. Zełenski wielokrotnie dziękował Polakom za wszelką pomoc, której udzielają Ukraińcom. Prezydent Ukrainy docenia wysiłek, jaki strona polska włożyła zarówno w przyjmowanie uciekającej przed wojną ludności cywilnej, jak i wsparcie militarne ukraińskiej armii.

Rok temu, w przeddzień rocznicy rosyjskiej agresji na Ukrainę, 23 lutego 2023 roku, Wołodymyr Zełenski wystąpił na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku. 

jb/jp/th