Niemcy sprzedali skradzione w Polsce dzieło Kandinskiego. Piotr Gliński: poniosą bardzo poważne konsekwencje

Skradziona w 1984 roku ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie akwarela Wassilego Kandinskiego "Kompozycja" została sprzedana przez niemiecki dom aukcyjny. Polscy dyplomaci poinformowali wcześniej dom aukcyjny Grisebach o pochodzeniu dzieła, a mimo to Niemcy nie wstrzymali całego procesu. Obraz sprzedano za 310 tys. euro, przy cenie wywoławczej 100 tys. euro.

"Zachowali się jak zwykły paser"

Gość Polskiego Radia 24 podkreślił, że niemiecki dom aukcyjny miał pełną wiedzę na temat pochodzenia dzieła Kandinskiego. - Dlatego tak ostro określiłem to na Twitterze, że zachował się jak zwykły paser. Ten sam dom "oddał" Polsce kilka lat temu "Murzynkę" Anny Bilińskiej, obraz, który był polską stratą wojenną. Wtedy nasze ostrzeżenie zadziałało. Tym razem wybrali opcję siłową i nieetyczną, wiedzieli doskonale, że sprzedają dzieło kradzione. Natomiast zrobiono to zgodnie z prawem niemieckim, które w tym wypadku jest rozbieżne z poczuciem przyzwoitości i etyki. 30-letnie przedawnienie w tym wypadku jest demoralizujące - ocenił Piotr Gliński.

Wicepremier tłumaczył, że "wszystkie wcześniejsze kradzieże i straty wojenne można interpretować w świetle tego prawa jako przedawnione". - To nie pokrywa się z naturalnym poczuciem przyzwoitości. Prawo nie może niszczyć moralności. Tego typu decyzje niszczą też rynek sztuki, który musi się opierać na zaufaniu i uczciwości - powiedział minister. Wyjaśnił też, że w umowie koalicyjnej niemieckiego rządu zapowiedziana jest nowelizacja tego prawa. 

Piotr Gliński zapewnił ponadto, że Polska podejmie działania prawne ws. dzieła Kandinskiego. - Na ogół istnieje dobra wola w tego typu sprawach. W przypadku niemieckiego domu aukcyjnego mieliśmy jednak starcie czołowe. Myślę, że poniosą bardzo poważne konsekwencje. Już widać poruszenie wśród niemieckiej opinii publicznej. To był strzał samobójczy. Niemcy nie tylko przegrali na mundialu, ale także w tej kwestii, bo zachowali się nagannie - mówił gość PR24.

- Posiadamy zespół wyspecjalizowanych prawników. Oficjalnie zawiadomiliśmy również Interpol. Młyny są uruchomione. Domowi aukcyjnemu Grisebach nie będzie łatwo się wymigać, mimo że prawo niemieckie mówi o przedawnieniu. Istnieje również unijna dyrektywa o skradzionych dziełach sztuki, która mówi o łamaniu wartości europejskich w takich przypadkach. Podobno dla Niemców prawo europejskie jest nadrzędne wobec prawa krajowego - dodał wicepremier i minister kultury.

Posłuchaj

Gliński: w sprawie dzieła Kandinskiego niemiecki dom aukcyjny poszedł na czołowe stracie (Temat dnia/Gość PR24) 11:52

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Akwarela Kandinskiego

Na odwrocie akwareli widnieje pieczęć Muzeum Narodowego w Warszawie. Niemiecki dom aukcyjny Grisebach, opisując historię obrazu na swojej stronie internetowej, przyznał, że znajdował się on w polskich zbiorach publicznych. MKiDN zwróciło się do domu aukcyjnego o wycofanie akwareli z aukcji, co umożliwiłoby dokładne oględziny obrazu oraz dalsze działanie w sprawie. Przesłana została również szczegółowa dokumentacja dotycząca skradzionej akwareli, która potwierdza jej proweniencję.

"Kompozycja" to jedno z dzieł Wassilego Kandinskiego, które skupia wszystkie elementy wyróżniające abstrakcyjną twórczość malarza w latach dwudziestych. Pełna żywych kolorów kompozycja na różowym tle składa się z geometrycznych kształtów: wektorów, kół, półkoli i trójkątów, które przecina falista linia narysowana na środku arkusza. Kandinsky podarował akwarelę brunszwickiemu kolekcjonerowi Otto Ralfsowi z okazji jego urodzin 1 kwietnia 1928 roku.

• Wassily Kandinsky. Malarstwo, które można usłyszeć
• "Pierwsza akwarela abstrakcyjna". Kandinsky antydatowany

Więcej w nagraniu.

***

Audycja: Temat dnia/Gość PR24

Prowadząca: Agata Woźniak

Gość: Piotr Gliński (minister kultury i dziedzictwa narodowego)

Data emisji: 2.12.2022

Godzina: 14.17

PR24/jt/kor