Marian Konieczny - twórca monumentalnych pomników

PZPR w życiorysie

O ile twórczość jego była dosłownie monumentalna, o tyle życiorys charakteryzował się się silnymi akcentami komunistycznymi i partyjnymi. Dość powiedzieć, że był honorowym członkiem Akademii Sztuk Pięknych ZSRR. W życiorysie ma też członkostwo w PZPR, z ramienia które był posłem na Sejm PRL. Był również członkiem Rady Krajowej PRON i przewodniczącym Krakowskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.

Nie możemy jednak pominąć niewątpliwego dorobku artystycznego, bo wiele jego pomników nadal można oglądać w różnych częściach świata. Dlatego też najlepiej prześledzić dorobek artystyczny, a nie polityczny. Bo choć dalecy jesteśmy od podziwiania postaci rzeźbionych na zamówienie partii - tu choćby pomnik Lenina w Nowej Hucie czy zdemontowany już pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej w Częstochowie - to Koniczny ma również w swoim dorobku dwa pomniki Jana Pawła II, Tadeusza Kościuszki, Jana Matejki czy Jana Zamoyskiego.

Nie zapominajmy również o pomnikach rozbudowanych figuralnie, pełnych rzeźbiarskich instalacji. Przykładami mogą być choćby "komunistyczny" pomnik Czynu Rewolucyjnego w Rzeszowie, historyczne Pomnik Grunwaldzki w Krakwie czy Pomnik Republika Tarnobrzeska. Równie monumentalny jest cały kompleks pomnikowy pod nazwą Pomnik Chwały i Męczeństwa w Algierze, upamiętniający algierską wojnę o niepodległość.

Warszawska Nike 

Najsłynniejszy chyba Pomnik Bohaterów Warszawy, potocznie określany mianem warszawskiej Nike, najpierw stał na plac Teatralnym w Warszawie na granitowym cokole. Jednak w początkach lat 90. zdecydowano o zmianie zabudowy tego miejsca i Konieczny został poproszony o zmianę lokalizacji monumentu. W 1997 roku umieszczono go w pobliżu Trasy W-Z, przy ulicy Nowy Przejazd.

REKLAMA

Autor pierwotnie chciał umieścić Nike lecącą wśród chmur na 20-metrowym cokole, a władze widzieli ją dość nisko, bo na wysokości 6,5 metra. Ostatecznie warszawska Nike szybuje na nowym cokole na wysokości 14 metrów. Dość powiedzieć, że w czasach PRL odbywały się przy tym pomniku, jeszcze w lokalizacji placu Teatralnego, liczne uroczystości i charakterze państwowym i komunistycznym.

Pomnik Lenina

Do innych dzieł Koniecznego, tych związanych z postaciami historycznymi, zaliczyć należy: pomnik Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, zdemontowany już pomnik Lenina w Nowej Hucie, zdemontowany pomnik Aleksandra Zawadzkiego w Dąbrowie Górniczej, pomnik Tadeusza Kościuszki w Filadelfii (USA), pomnik Wincentego Pstrowskiego w Zabrzu, którego nazwę zmieniono w 2018 roku na Pomnik Braci Górniczej, pomnik Leona Kruczkowskiego w Sosnowcu, pomnik Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, pomnik Wincentego Witosa w Warszawie, pomnik Grzegorza z Sanoka w Sanoku, replika warszawskiego pomnika Chopina w Hamamatsu (Japonia), pomnik Edwarda Mandella House’a w Warszawie, pomnik Bartosza Głowackiego w Janowiczkach pod Racławicami, pomnik Jana Matejki w Warszawie, pomnik Barbary Kwiatkowskiej-Lass na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, pomnik Jana Pawła II i księdza Eugeniusza Makulskiego przed Bazyliką w Licheniu, pomnik Jana Pawła II w Leżajsku, pomnik Jana Zamoyskiego w Zamościu przed dawnym pałacem Zamoyskich, ale też Fontanna Apolla na Rynku Starym w Poznaniu. Trzeba przyznać, że dorobek imponujący.

Marian Konieczny, profesor i rektor krakowskiego Akademii Sztuk Pięknych, a także dziekan tamtejszego Wydziału Rzeźby zmarł 25 lipca 2017 roku. Wspomnijmy dzisiaj tego znanego twórcę i może odwiedźmy miejsca z jego dziełami... przynajmniej na kartach Internetu.

PP

REKLAMA