Eksperci: inflacja spada, ale wciąż trzeba kontrolować schładzanie gospodarki i sytuację na rynku pracy

Goście audycji odnieśli się do szacunkowych danych GUS na temat inflacji za marzec. Według nich ceny rok do roku wzrosły o 16,2 proc. natomiast wobec lutego o 1,1 proc. Ceny żywności wzrosły miesiąc do miesiąca o 2 proc., ceny paliw spadły o 1,8 proc. Spadały też ceny nośników energii choć nadal się one o 1/4 wyższe niż przed rokiem.

Ekonomiści analizowali skutki obniżania się inflacji, ale jednocześnie możliwe przyczyny utrzymywania się jej na wysokim poziomie, omawiali czynniki jakie mogą na to wpływać oraz pojęcie dezinflacji.

Wzrasta udział żywności w zakupach

Prof. Elżbieta Mączyńska stwierdziła, że z pewnością inflacja rośnie już wolniej, ale równocześnie zmienia się tzw. koszyk inflacyjny, czyli ten, na podstawie którego GUS liczy wskaźnik inflacji. Tutaj bowiem mamy pewne wyjaśnienie spadku inflacji.

- W obecnym koszyku inflacyjnym żywność i napoje bezalkoholowe stanowią 27,01 proc., a w 2022 r. było to 26,59 proc. To oznacza, że wzrasta udział żywności w naszych zakupach i jest on nierówny zależnie od typu gospodarstwa domowego. W tych, które prowadzą działalność na własny rachunek, jest to tylko 22 proc. a na przykład u emerytów przekracza 30 proc. - analizowała prof. Mączyńska.

Dr Artur Bartoszewicz zgodził się, że zmienia się koszyk będący podstawą analizy inflacji. Ważne jest też to, że pierwszy raz mamy do czynienia z porównaniem rok do roku odrzucającym istotny moment bazowy, tj. początek wojny na Ukrainie w ubiegłym roku i impuls inflacyjny, który wówczas nastąpił. Trzeba więc zwrócić uwagę, że dzisiejsze wzrosty na tamtym tle wyglądają troszkę lepiej.

- Bardzo ważne jest, także dla naszych oczekiwań co do wzrostu cen, że dynamika wzrostu inflacji jest mniejsza. Jednak odczekałbym z uznaniem, że ten trend się ustabilizuje i uznaniem, że szczyty inflacji zostały osiągnięte, bo cały czas są czynniki ryzyka i niepewności w gospodarce światowej, w kwestii żywności. Perturbacje w tym obszarze prawdopodobnie są jeszcze przed nami - mówił dr Bartoszewicz.

"Nie możemy podchodzić do tego spokojnie"

Prof. Mączyńska odniosła się do zapowiedzi, że obecny rok upłynie nam pod kątem dezinflacji. Stwierdziła, że dane GUS potwierdzają, że inflacja się zmniejsza. Prognozy wskazują, że na koniec roku będzie ona jednocyfrowa.

Dodała jednak, że nie możemy podchodzić do tego spokojnie, bo cały czas są czynniki wpływające na wzrost cen. Na razie dotyczyły warzyw, owoców, co jest oczywiste na przednówku, ale już są zapowiedzi OPEC o ograniczeniu wydobycia ropy wpłynie na podwyżkę jej cen. Te zaś będą wpływały na wzrost ceny w zasadzie wszystkich innych produktów.

Zwróciła też uwagą na wskaźnik Okuna nazywany wskaźnikiem nędzy, a stanowiący sumę bezrobocia i inflacji. Trzeba więc ważyć pomiędzy tymi elementami. U nas, jak zaznaczyła ekonomistka, zdecydowana walka z inflacją mogłaby wpłynąć na niego negatywnie.

Zgodnie z prawem Okuna na każde 2 proc. spadku realnego PKB w stosunku do PKB potencjalnego stopa bezrobocia wzrasta o 1 punkt procentowy.

Dr Bartoszewicz odniósł się także do relacji między inflacją a sytuacją gospodarczą odkreślając, że w tym wypadku znaczenie mają działania NBP, które - w jego opinii - nie są obecnie działaniami antyinflacyjnymi.

Ekspert wskazał też na konieczność ochrony najbiedniejszej części społeczeństwa, która na inflacji cierpi szczególnie. Jest wspierana dodatkowymi świadczeniami, co wzmacnia konsumpcję, a więc pozytywnie wpływa na gospodarkę.

- Trzeba jednak zastanowić się na ile dziś inflację kształtują czynniki nie związane z popytem, ale podażowe. Trzeba bowiem zwrócić uwagę na schładzanie gospodarki, by nie doprowadzić do jej zatrzymania - argumentował dr Bartoszewicz.

Pole do działania dla UOKiK

Goście audycji odnieśli się też do zachowań przedsiębiorców, którzy korzystają na ogólnej akceptacji dla rosnących cen, z zawirowań związanych z następstwami wojny na Ukrainie i windują swoje marże zwyczajnie na tych niepewnych okolicznościach zarabiając.

Prof. Mączyńska podkreślała, że GUS powinien wziąć pod uwagę zmiany np. gramatury chleba, aby utrzymać jego cenę.

Dr Bartoszewicz z kolei w skazał na pośredników, którzy zarabiają na tanim zbożu, bo przecież ceny chleba mimo to nie spadają. Jego zdaniem to jest pole do działania dla UOKiK.

- Zawsze nieetycznie można było na wojnie zarobić - stwierdził dr Bartoszewicz.

Posłuchaj

Rządy Pieniądza. Gośćmi audycji byli: prof. Elżbieta Mączyńska, wykładowca SGH i honorowa prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego oraz dr Artur Bartoszewicz z SGH (PR24, Anna Grabowska) 22:52

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

PR24.pl, Anna Grabowska, DoS