Finanse publiczne. Projekt rządowej nowelizacji wprowadza m.in. "klauzulę obronną"

Projekt dostosowuje polskie prawo do unijnych przepisów dotyczących wymagań dla ram budżetowych państw członkowskich. Wskazano, że z Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) wynikają zobowiązania państw członkowskich dotyczące polityki budżetowej. Chodzi w szczególności o przestrzeganie wartości referencyjnych dla deficytu i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych.

Nowy mechanizm korekty

Wyjaśniono, że obowiązek ten będzie realizowany poprzez wprowadzenie nowego mechanizmu korygującego nadmierną nierównowagę finansów publicznych, oznaczającą przekroczenie wartości referencyjnej dla deficytu (3 proc. PKB) lub długu (60 proc. PKB) według metodyki UE. Nowy mechanizm korekty zastąpi dotychczasowy w stabilizującej regule wydatkowej (SRW). "W efekcie SRW będzie mieć rolę wykonawczą dla reguły nadmiernego deficytu – poprzez mechanizm korekty zapewniać będzie konsolidację finansów publicznych na poziomie spójnym z wymogami reguł UE" - wskazano.

W nowym mechanizmie korygującym wartość dostosowania fiskalnego będzie miała bezpośredni wpływ na wysokość korekty. "Mechanizm będzie aktywowany, jeśli w roku n lub n-1 najbardziej aktualna prognoza Komisji Europejskiej wskazywać będzie na przekroczenie wartości referencyjnej dla wyniku sektora instytucji rządowych i samorządowych (3 proc. PKB) lub długu publicznego według przepisów UE (60 proc. PKB)" - poinformowano.

Szczególne potraktowanie wydatków obronnych

Ponadto, po nowelizacji w ustawie o finansach publicznych szczególnie traktowane będą wydatki obronne. W SRW wprowadzona zostanie "klauzula obronna", która będzie odzwierciedlać rozbieżności między przedpłatami na zakup sprzętu wojskowego (które są rejestrowane jako wydatek w obliczanej metodą kasową SRW), a dostawami sprzętu (wydatek i wpływ na wynik sektora instytucji rządowych i samorządowych według metodyki UE w momencie dostawy).

Urealniony zostanie punkt startowy w SRW, co - jak podano - zapewni spójność z podejściem stosowanym w regułach UE. W związku z pandemią COVID-19 oraz wojną w Ukrainie, Komisja Europejska zaproponowała stosowanie ogólnej klauzuli wyjścia od reguł unijnych w latach 2020-2023. Rozwiązanie to dawało państwom członkowskim zwiększoną swobodę w podejściu do reguł fiskalnych.

Standard reguł fiskalnych UE

Rok 2024 będzie pierwszym rokiem stosowania standardowych reguł fiskalnych w UE, dla których punktem odniesienia (startowym) będzie poziom wydatków w 2023 r. - przekazano.

• Rząd ma się zająć projektem noweli o konsolidacji finansów publicznych. Istotna kwestia zbrojeń
• "Fundamenty gospodarki są stabilne". Minister Rzeczkowska prognozuje wzrost polskiego PKB

PAP/IAR/PR24/akg