"Ludobójstwo w imię obłędnej ideologii". Jan Józef Kasprzyk o rzezi wołyńskiej

80 lat temu, 11 i 12 lipca 1943 r., UPA dokonała skoordynowanego ataku na polskich mieszkańców 150 miejscowości na Wołyniu. Była to kulminacja trwającej już od początku 1943 r. fali zbrodni na Polakach, w której wyniku na Wołyniu i w Galicji Wschodniej zginęło ok. 100 tys. osób. 11 lipca 2023 roku na Skwerze Wołyńskim przy pomniku ofiar ludobójstwa w Warszawie odbyły się uroczystości z udziałem m.in. premiera Mateusza Morawieckiego, marszałek Sejmu Elżbiety Witek. 

Zdaniem gościa Polskiego Radia 24 słowa, które dzisiaj padły były niezwykle ważne, bo usłyszał je specjalny gość, przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Rusłan Stefanczuk. - To przełomowy moment, bo w uroczystościach warszawskich, w rocznicę Krwawej Niedzieli brał udział wysoki przedstawiciel państwa ukraińskiego. Dzisiejszy apel polskich władz był usłyszany i zapadł w serce przewodniczącemu parlamentu Ukrainy. Ukraina aspiruje do grona państw europejskich, co oczywiście wspieramy. Jednak jednym z fundamentów narodów europejskich, tożsamości, przeszłości i przyszłości jest kwestia godnego pochówku. Polskie ofiary Rzezi Wołynia nie doczekały się tego do tej pory. Mam nadzieję, że już niedługo nastąpią ekshumacje i godne upamiętnienia mordów. Jestem przekonany, że strona ukraińska otworzy się nasze apele w tej sprawie. To, co charakteryzuje uczestników cywilizacji łacińskiej jest kwestia godnego pochówku zmarłych - powiedział Jan Józef Kasprzyk. 

Obłędna ideologia

Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych zauważył, że temat Wołynia jest trudny dla strony ukraińskiej. - Trzeba zmierzyć się z przeszłością swojego narodu. Jej elementem jest działanie ukraińskich nacjonalistów, które doprowadziło do ludobójstwa ponad 100 tys. obywateli II RP. Zmierzenie się z przeszłością jest niezbędne dla budowania współczesności i przyszłości. Naród ukraiński, który doświadcza dziś ze strony Rosji tego, co nazywamy ludobójstwem, nabiera jeszcze większej wrażliwości i jeszcze bardziej powinien zrozumieć nasze starania wobec naszych przodków, którzy 80 lat temu zostali zamordowani w imię obłędnej ideologii. U podstaw zbrodni wołyńskiej leżała nacjonalistyczna ideologia, która dzieliła narody na lepsze i gorsze. Ukraińcy nacjonaliści uważali, że należy wymordować gorszą ludność, która nie miała prawa do zamieszkiwania Wołynia i Małopolski Wschodniej. Natomiast pozostałych należało zmusić do ucieczki. Obłęd i ideologia nacjonalistyczna leżały u podstaw zbrodni sprzed 80 lat - tłumaczył Jan Józef Kasprzyk.

Pojednanie

Dodał też, warunkiem pojednania są przeprosiny. - Słowo "przepraszam" poprzedza słowo "przebaczam". Mam nadzieję, że tak się stanie. Nie chodzi przy tym o zemstę, ale o pamięć i prawdę. Elementem stanięcia w prawdzie jest relacja przepraszam-przebaczam. Ona prowadzi do pojednania - podsumował szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Posłuchaj

Jan Józef Kasprzyk gościem Magdaleny Złotnickiej (Temat dnia/Gość PR24) 24:24

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Zbrodnia wołyńska jest jednym z najbardziej dramatycznych epizodów II wojny światowej. W przeciwieństwie do mordów dokonywanych przez okupantów niemieckich i sowieckich ludobójstwo na Wołyniu było często popełniane przez sąsiadów ofiar, których przodkowie przez wiele dziesięcioleci zamieszkiwali wraz z Polakami te same wsie i osady.

Rzeź wołyńska nie była jednak spontanicznym wybuchem nienawiści, ale skutkiem długotrwałego oddziaływania ideologii nacjonalizmu ukraińskiego, który za główny cel stawiał sobie stworzenie niepodległej, jednolitej etnicznie Ukrainy przez wymordowanie i wypędzenie Polaków oraz przedstawicieli innych narodowości. Plan ten próbowano realizować już we wrześniu 1939 r., gdy doszło do pierwszych mordów na Polakach i ataków na polskie dwory.

• Prof. Grzegorz Motyka: to była etniczna czystka na Polakach
• Sprawiedliwi Ukraińcy. Ratowali Polaków w czasie rzezi wołyńskiej

Więcej w nagraniu. 

***

Audycja: Temat dnia/Gość PR24
Prowadzący: Magdalena Złotnicka
Gość: Jan Józef Kasprzyk (szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych)
Data emisji: 11.07.2023
Godzina emisji: 15.33

PR24/jt