Wzrost zapotrzebowania na towary i usługi. Prognozy NBP dla krajowych przedsiębiorstw

Dodano, że w perspektywie rocznej przedsiębiorstwa oczekują wzrostu popytu, generowanego przez zwiększone zapotrzebowanie zagraniczne przy stabilizacji popytu krajowego.

"Przedsiębiorstwa oczekują w IV kw. niewielkiego wzrostu zapotrzebowania na towary i usługi - zarówno ze strony rynku krajowego, jak i zagranicznego. Prognozy popytu, w tym eksportu, cechują się - z perspektywy historycznej - niskim zróżnicowaniem przekrojowym. Pogorszenie kwartalnych prognoz popytu odnotowano jedynie w budownictwie oraz wśród producentów nietrwałych dóbr konsumpcyjnych" - podano w analizie.

Wzrost popytu

Jak wskazano, chociaż prognozy roczne popytu są wyraźnie zróżnicowane branżowo, to jego wzrost oczekiwany jest w zdecydowanej większości branż (z wyjątkiem energetyki). Najkorzystniejsze prognozy popytu występują w przedsiębiorstwach świadczących usługi nierynkowe.

"W przypadku eksportu wszystkie wyróżnione klasy przedsiębiorstw oczekują zbliżonej skali ożywienia popytu, przy jedynie nieznacznie niższych prognozach formułowanych przez producentów trwałych dóbr konsumpcyjnych oraz przedsiębiorstwa dostarczające usługi konsumenckie" - poinformowano w raporcie.

Według monitoringu, prognozowany w horyzoncie rocznym wzrost popytu ma być generowany przez ożywienie zapotrzebowania zagranicznego, przy stabilizacji popytu krajowego. Oznacza to, że perspektywy popytu są w znacznym stopniu zależne od kształtowania się koniunktury w otoczeniu gospodarczym Polski, w szczególności w krajach będących największymi importerami polskich produktów.

Wyniki Szybkiego Monitoringu NBP wskazują, że w drugim kwartale 2023 r. sytuacja ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstw niefinansowych (SPN) pogorszyła się. W szczególności, spadła płynność przedsiębiorstw, a wynik finansowy sektora choć nadal wysoki - był nieco niższy niż przed rokiem.

Jak poinformował bank centralny, w świetle opinii respondentów Szybkiego Monitoringu NBP w trzecim kwartale br. koniunktura w SPN pozostała osłabiona.

Klimat inwestycyjny

Według NBP, klimat inwestycyjny w SPN jest zróżnicowany: słabym nastrojom w średnich przedsiębiorstwach towarzyszy optymizm w grupie największych firm. Największe podmioty formułują optymistyczne plany dotyczące nowych inwestycji (zarówno na najbliższy kwartał jak i na rok), a także planują wyraźny wzrost nakładów w kolejnym kwartale.

"Pozytywny klimat inwestycyjny utrzymuje się także m.in. w krajowych przedsiębiorstwach prywatnych i u nieeksporterów, a w przekroju branżowym: w budownictwie oraz w przemyśle. Perspektywy inwestycyjne poprawiały się zdecydowanie także w firmach wytwarzających dobra konsumpcyjne, przy szczególnie wyraźnej zmianie wśród producentów dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku" - dodano.

Bank centralny zwrócił uwagę, że przedsiębiorstwa oczekują, że w czwartym kwartale br. trudności z przenoszeniem wzrostu kosztów produkcji na ceny oferowanych produktów i usług mogą nieco się zmniejszyć. Niższy niż w poprzednim badaniu jest bowiem udział podmiotów prognozujących duże trudności w tym obszarze (46 proc. wobec 52 proc. w poprzednim kwartale). Spadek ten może częściowo wynikać z malejącej presji kosztowej, a także lekkiej poprawy uwarunkowań popytowych.

"Wzrost możliwości transmisji kosztów na ceny odnotowano w niemal wszystkich analizowanych sekcjach, poza hotelarstwem i gastronomią, w których - podobnie jak w przemyśle i transporcie - udział podmiotów oczekujących dużych trudności z przerzucaniem wzrostu kosztów na odbiorców jest relatywnie wysoki. Mniejsze trudności w tym zakresie oczekiwane są natomiast w pozostałych sekcjach usługowych, w tym w szczególności w administrowaniu i działalności wspierającej" - wskazano w raporcie.

Opłacalność eksportu

W raporcie wskazano, że wobec deprecjacji złotego w trzecim kwartale 2023 r. opłacalność cenowa polskiego eksportu wzrosła i ukształtowała się na relatywnie wysokim poziomie. Mimo to zwiększył się zarówno odsetek eksporterów deklarujących brak opłacalności sprzedaży eksportowej, jak i wskazywany przez nich udział nieopłacalnego eksportu w przychodach z tego tytułu.

Bank centralny poinformował, że w drugim kwartale 2023 r. inwestycje przedsiębiorstw objętych sprawozdaniem F-01 GUS wyraźnie wzrosły. Był to jednak efekt ożywienia aktywności inwestycyjnej wąskiej grupy największych podmiotów, przy słabnącym wzroście nakładów większości firm. W świetle wyników SM NBP takie zróżnicowanie występuje także w ocenach perspektyw działalności inwestycyjnej: duże przedsiębiorstwa formułują wyraźnie bardziej optymistyczne plany w tym obszarze - szczególnie odnośnie do nowych projektów inwestycyjnych - niż mniejsze podmioty.

"Napływające informacje wskazują na kontynuację procesu dezinflacji w SPN. W II kw. po raz kolejny wyraźnie spadła bowiem dynamika cen zaopatrzenia, co - w warunkach pogłębiającej się w opinii przedsiębiorstw nadpodaży towarów i usług na wielu rynkach zbytu - przekładało się na wolniejszy wzrost cen produkcji sektora. Oceny formułowane przez przedsiębiorstwa sugerują, że dynamika cen ich produktów będzie się obniżać także w II półroczu br., ale skala jej dostosowania może być mniejsza niż w pierwszej połowie roku" - podano w raporcie.

Badania SM NBP prowadzone są nieprzerwanie od końca 1997 r. Ostatnie badanie SM NBP odbyło się w czerwcu 2023 r. W badaniu SM NBP wzięły udział 2642 podmioty wybrane z terenu całego kraju. Były to przedsiębiorstwa z sektora niefinansowego reprezentujące wszystkie sekcje PKD poza rolnictwem, leśnictwem i rybołówstwem, oba sektory własności, przedsiębiorstwa z sektora MSP oraz duże jednostki.

• Ekonomiści spodziewają się kolejnej obniżki stóp procentowych. W środę decyzja Rady Polityki Pieniężnej
• "Tarcza Finansowa uratowała ponad trzy miliony miejsc pracy". Prezes PFR odpowiada na zarzuty opozycji

PolskieRadio24.pl/ IAR/ PAP