Reklama

"Poczytnik". Prof. Patryk Pleskot o ucieczkach na Zachód polskich ambasadorów w 1981 r.

Zdzisław Rurarz i Romuald Spasowski to polscy ambasadorowie, którzy tuż po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce w 1981 r. poprosili o azyl polityczny na Zachodzie. O historiach stojących za tymi ucieczkami opowiadał w Polskim Radiu 24 autor książki "Rurarz, Spasowski żywoty równoległe. Wokół ucieczek ambasadorów PRL w grudniu 1981 r.", prof. Patryk Pleskot, historyk (Instytut Pamięci Narodowej).

2024-01-08, 12:35

"Poczytnik". Prof. Patryk Pleskot o ucieczkach na Zachód polskich ambasadorów w 1981 r. — Okładka książki “Rurarz, Spasowski żywoty równoległe. Wokół ucieczek ambasadorów PRL w grudniu 1981 r.”. Foto: ipn.gov / materiałypromocyjne

Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce miało przynajmniej dwie konsekwencje w sferze dyplomatycznej, których nie spodziewała się ekipa gen. Wojciecha Jaruzelskiego. 19 grudnia 1981 r. o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych poprosił Romuald Spasowski, ambasador PRL w Waszyngtonie.

Cztery dni później na podobny krok zdecydował się polski przedstawiciel w Tokio Zdzisław Rurarz, który został szybko przewieziony do USA. Obie ucieczki wywarły wielkie wrażenie na polskiej i światowej opinii publicznej.

Dlaczego dyplomaci zdecydowali się na tak radykalne posunięcie? Dlaczego postanowili zerwać z systemem, któremu służyli przez kilkadziesiąt lat? Czy kluczowe okazały się nakaz sumienia i niezgoda na siłowe zdławienie „Solidarności”? Czy w grę wchodziły bardziej prozaiczne względy osobiste? A może istotną rolę odegrały zachodnie (i nie tylko) służby specjalne? Książka jest próbą odpowiedzi na te pytania.