Warszawa na drodze do neutralności klimatycznej. Ambitne plany. Podjęto już szereg inicjatyw

Zieleń odgrywa ogromną rolę w działaniach mitygacyjnych i adaptacyjnych do zmian klimatu. Dlatego jest jednym z aktualnych priorytetów stołecznego ratusza. Warszawa chce być prawdziwą stolicą zieleni i duży nacisk kładzie na nasadzenia w przestrzeni miejskiej. Jednym z przykładów jest projekt Nowe Centrum Warszawy, w ramach którego w wielu miejscach w sercu miasta zamiast betonu pojawią się drzewa, krzewy i inna roślinność.

Zazielenianie stolicy to także nowe parki i lasy. Tylko w latach 2019-2021 obszar lasów miejskich zwiększył się o 100 ha. A to nie wszystko - w najbliższych latach pojawią się też nowe parki, np. nad Południową Obwodnicą Warszawy, a część tych już istniejących zostanie uzupełniona o nową zieleń. W stolicy już teraz rośnie 9 milionów drzew, a tylko w zeszłym roku posadzono ich ponad 210 tysięcy. Dzięki kolejnym działaniom ta liczba jeszcze się zwiększy.

Zielony transport

Miasto inwestuje w to, aby warszawska komunikacja miejska była jak najbardziej przyjazna środowisku. Autobusy spalinowe są sukcesywnie zastępowane przez pojazdy nisko- i zeroemisyjne - hybrydy, gazowce i elektryki (do 2030 r. liczba autobusów o napędzie konwencjonalnym zmniejszy się o połowę). Dzięki licznej flocie takich pojazdów Warszawa już teraz jest jednym z europejskich liderów w dziedzinie eksploatacji zeroemisyjnych autobusów.

Inwestycje nie omijają również innych środków miejskiego transportu. Kupowane są nowe wagony metra, tramwaje i tabor dla Szybkiej Kolei Miejskiej. Tworzone i planowane są nowe trasy dla miejskiej komunikacji - to nie tylko trwająca rozbudowa II linii metra i planowana III nitka, ale też oddane we wrześniu tory tramwajowe na Winnicę czy podpisana kilka dni temu umowa na linię na ul. Kasprzaka.

REKLAMA

Kolejne inicjatywy na rzecz ekologicznego transportu to np. zazielenianie torowisk tramwajowych. W stolicy jest już ponad 25 km zielonych torów, które nie tylko obniżają poziom dźwięków wydawanych przez tramwaje, ale też filtrują spaliny, wchłaniają wilgoć i obniżają temperaturę. Bardziej ekologiczne stają się też przystanki, na których montowane są ogniwa fotowoltaiczne do poboru energii słonecznej i przekształcania ją w elektryczną.

Komunikacja miejska w Warszawie jest uprzywilejowana - na ponad 60 proc. skrzyżowań, przez które przejeżdżają obecnie tramwaje, jest już "zielona fala". Rośnie też sieć buspasów dla komunikacji miejskiej (obecnie 68,5 km wydzielonych pasów). W ostatnich latach znacznie zwiększyła się także długość tras dla rowerzystów - powstały długie, spójne korytarze rowerowe, łączące kilka dzielnic. Rozwija się też sieć tras dla jednośladów w centrum.

Poprawa jakości powietrza

Jednym z ważniejszych działań na rzecz poprawy jakości powietrza w Warszawie jest likwidacja przestarzałych pieców na paliwo stałe lub olej opałowy. Stolica stopniowo pozbywa się kopciuchów. Tylko w latach 2018-2020 udało się usunąć 1200 z 2000 zatruwających powietrze pieców w lokalach komunalnych. Miasto chce też, aby kopciuchów w prywatnych lokalach pozbywali się mieszkańcy - dlatego kilka lat temu uruchomiony został program dotacji.

W tym roku wysokość dofinansowania takiego zadania może sięgnąć do 90 proc., a w przyszłym 70 proc. Od początku funkcjonowania warszawskiego programu dotacyjnego łączna wysokość dofinansowania na likwidację kopciuchów wyniosła ponad 29 mln zł, z czego tylko w latach 2019-2020 wypłacone środki przekroczyły łącznie 20 mln zł.

REKLAMA

O tym, czy powietrze w stolicy jest zanieczyszczone, jej mieszkańcy mogą dowiedzieć się z warszawskiego systemu monitoringu jakości powietrza. Dotychczas system opierał się na danych pozyskanych ze stacji Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ). W 2020 r. w Warszawie powstały dwie nowe stacje referencyjne, które wkrótce zostaną uzupełnione o 165 dodatkowych czujników rozmieszczonych we wszystkich dzielnicach stolicy i kilkunastu gminach ościennych. 

Zielona Wizja Warszawy (Green City and Climate Action Plan)

To pierwszy tego typu projekt w Polsce, dzięki któremu powstanie długoterminowy plan zrównoważonego rozwoju i osiągnięcia neutralności klimatycznej przez miasto. Rozwój produkcji energii ze źródeł odnawialnych, poprawa efektywności energetycznej budynków, uprzywilejowanie komunikacji zbiorowej, zazielenianie miasta - to tylko niektóre elementy powstającej koncepcji.

Ekologiczne budownictwo i efektywność energetyczna

Sektor budownictwa i energetyki odpowiada aż za około 83 proc. emisji CO2. W niechlubnym zestawieniu największych emitentów dominują budynki mieszkalne, dlatego Warszawa chce wprowadzić jednolity zielony standard, który będzie obowiązywał w miejskich nieruchomościach. Warszawski Standard Zielonego Budynku będzie zbiorem zasad, wymagań i wytycznych, obowiązujących w nowych i modernizowanych obiektach w zakresie: efektywności energetycznej; zaopatrzenia w ciepło i chłód; gospodarowania wodą i odpadami w budynku; wprowadzania elementów błękitno-zielonej infrastruktury. W przyszłym miesiącu propozycje standardu zostaną skonsultowane z mieszkańcami.

Warszawski Standard Zielonego Budynku jest kolejną inicjatywą stolicy na rzecz ekologicznego budownictwa. W pierwszej połowie września Warszawa dołączyła do projektu "Inżynierowie Nowej Generacji", w ramach którego grupa studentów z Politechniki Warszawskiej opracuje plan dekarbonizacji budownictwa w stolicy do 2050 r.

REKLAMA

Ważnym ekologicznym elementem sektora budownictwa w Warszawie są także inwestycje w odnawialne źródła energii. To nie tylko montaż paneli fotowoltaicznych na miejskich budynkach, ale także dotacje dla mieszkańców na fotowoltaikę, pompy ciepła, kolektory słoneczne i mikroturbiny wiatrowe. W trakcie realizacji jest też budowa nowej spalarni, która będzie produkować energię elektryczną, w części zaliczanej jako energia odnawialna.

Aby zwiększyć efektywność energetyczną, Warszawa podłącza miejskie budynki do sieci ciepłowniczej. W latach 2010-2020 centralne ogrzewanie i ciepłą wodę podłączono do 285 budynków komunalnych z ponad 5,2 tys. mieszkań. Obecnie realizowany jest też pilotażowy projekt modernizacji energetycznej 50 miejskich budynków w formule ESCO (Energy Saving Company).

Współpraca na rzecz klimatu

Warszawa wsłuchuje się w głosy innych oraz razem z nimi szuka rozwiązań i realizuje inicjatywy, które pomogą ograniczać skutki zmian klimatycznych. Dlatego w 2020 r. w stolicy zorganizowano Warszawski Panel Klimatyczny, w ramach którego 90 losowo wybranych mieszkańców stolicy przy pomocy ekspertów przygotowało rekomendacje dla miasta w obszarze zwiększenia efektywności energetycznej oraz zwiększenia udziału OZE w bilansie energetycznym. Część z tych rekomendacji już jest realizowana (m.in. opracowanie standardu zielonego budynku czy inwestycje w OZE w budynkach miejskich).

Kolejnym przykładem jest platforma Partnerstwo dla Klimatu, w ramach której Warszawa z ponad 50 firmami i organizacjami szuka rozwiązań dla najbardziej palących wyzwań stolicy związanych ze zmianą klimatu i ochroną środowiska.

REKLAMA

Edukacja

Równie ważna, jak podejmowanie już teraz konkretnych działań na rzecz poprawy jakości powietrza, jest edukacja od najmłodszych lat. Dlatego na początku tego roku miasto przygotowało i przekazało warszawskim szkołom ponadpodstawowym i najstarszym klasom szkół podstawowych materiały dotyczące zanieczyszczeń powietrza i zmiany klimatu. Opracowane scenariusze lekcji mają ułatwić uczniom zrozumienie ważnych obecnie problemów cywilizacyjnych, wskazać kierunki niezbędnych zmian i zmotywować do działania.

• Metro ogrzeje Warszawę. Na nowej technologii skorzystają mieszkańcy

PR24/M.St.Warszawa/IAR/mib/wmkor