Odblokowanie funduszy z Krajowego Planu Odbudowy. Przypominamy, na co Polska ma wydać te środki

Wypłata pieniędzy z KPO jest uzależniona od spełniania reform zapisanych w tzw. kamieniach milowych. Trzy z tych kamieni dotyczą wymiaru sprawiedliwości. Jest pewne, że Bruksela zaakceptuje pierwszy wniosek Polski o wypłatę kwoty przekraczającej 6,3 miliarda euro z KPO.

Niemniej jednak konieczne jest finalizowanie procedur, a decyzję muszą podjąć unijni komisarze, co ma nastąpić w przyszłym tygodniu. Z uwagi na obecność sesji Parlamentu Europejskiego w Strasburgu, posiedzenie Komisji zostało zaplanowane na wtorek. Następnie decyzję Komisji muszą jeszcze zatwierdzić państwa członkowskie UE.

To oznacza, że środki finansowe mogą zostać wypłacone między marcem a kwietniem - zgodnie z terminem, który od kilku miesięcy jest komunikowany przez polskie władze. Dyplomaci zarówno polscy, jak i unijni już kilka miesięcy temu sugerowali, że odblokowanie KPO, co dla Polski oznacza kwotę prawie 60 miliardów euro, skutkować będzie również automatycznym odblokowaniem unijnych funduszy spójności, których suma wynosi około 76 miliardów euro.

Obszary wsparcia

Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility - RRF) jest odpowiedzią Komisji Europejskiej na pandemię COVID-19. Wsparcie w ramach RRF ma charakter dodatkowy w stosunku do wsparcia udzielanego w ramach innych funduszy i programów unijnych i musi być z nim spójne oraz skoordynowane. Warunkiem koniecznym umożliwiającym otrzymanie przez Polskę środków finansowych z RRF było przygotowanie Krajowego Planu Odbudowy (KPO) i przyjęcie go przez Radę UE.

REKLAMA

Wsparcie w ramach KPO koncentruje się na interwencjach, które przyczyniać się będą do pobudzenia gospodarki, inwestycji, wzrostu gospodarczego oraz zatrudnienia. W KPO zaplanowano realizację reform i inwestycji w tych obszarach, które są najbardziej istotne z punktu widzenia konieczności odbudowy gospodarki po pandemii spowodowanej COVID-19, ale także w tych, które tworzą trwałe podwaliny pod budowę zdrowej gospodarki odpornej na kolejne wstrząsy. W związku z tym środki dostępne dla Polski w formie grantów rozdysponowano pomiędzy pięć komponentów KPO:

1. Odporność i konkurencyjność gospodarki
2. Zielona energia i zmniejszanie energochłonności
3. Transformacja cyfrowa
4. Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia
5. Zielona, inteligentna mobilność

Wokół tych pięciu komponentów koncentruje się wsparcie na rzecz przedsiębiorców, instytucji publicznych oraz innych podmiotów społeczno-gospodarczych. W każdym komponencie ujęto także działania na rzecz spójności terytorialnej - w zależności od zidentyfikowanych problemów - adresowane do obszarów wiejskich, miast, czy też obszarów szczególnie poszkodowanych w wyniku pandemii, gdzie występuje kumulacja problemów społeczno-gospodarczych.

Adresatami proponowanych działań w ramach KPO są: obywatele, przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa, samorządy terytorialne, instytucje publiczne oraz podmioty spoza systemu administracji publicznej (np. podmioty społeczne, stowarzyszenia, organizacje pozarządowe).

Całe KPO objęte jest zasadą "do no significant harm" (DNSH) - nie wyrządzania znaczącej szkody środowisku.

REKLAMA

Zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym RRF większość środków należy przeznaczyć na działania w obszarze związanym z realizacją celów klimatycznych (minimum 37%) oraz na transformację cyfrową (minimum 20%).

Do KPO mogą być włączone reformy i inwestycje, które rozpoczęły się 1 lutego 2020 r., jednak ich realizacja musi się zakończyć w sierpniu 2026 r. (płatności mogą być dokonywane do końca 2026 r.). Podstawą rozliczania się z KE i przekazywania środków (w cyklu co pół roku) jest realizacja tzw. kamieni milowych i wskaźników (rozlicza się faktycznie osiągnięte cele).

W ramach unijnego Funduszu Odbudowy z budżetu polityki spójności na lata 2021-2027 Polska ma do dyspozycji ok. 76 mld euro. W KPO, który ma wspomóc gospodarkę po pandemii, nasz kraj wnioskuje o 23,9 mld euro w ramach grantów i o 11,5 mld euro z części pożyczkowej.

• Przewodnicząca Komisji Europejskiej z wizytą w Polsce. Zabierze głos ws. KPO

PR24/IAR/PAP/KE/mib