Wiemy, o ile mniej zarabiają kobiety. Są dane o luce płacowej w Polsce

Dane GUS o medianie zarobków pozwalają dokładnie zobaczyć, jak duża jest luka płacowa w Polsce. Choć są branże, w których kobiety częściej zarabiają więcej, to luka płacowa jest niezaprzeczalna. Ale są też okoliczności, w których zarabiają więcej.

Andrzej Mandel

2024-09-04, 14:51

Wiemy, o ile mniej zarabiają kobiety. Są dane o luce płacowej w Polsce — Kobiety do pięćdziesiątki zarabiają znacznie gorzej od mężczyzn. Foto: shutterstock/fizkes

Dane o medianie zarobków Główny Urząd Statystyczny będzie teraz publikować co miesiąc, choć z opóźnieniem, a nie jak dotychczas - co dwa lata. Mediana pozwala znacznie lepiej zobaczyć ile naprawdę zarabiają Polacy, bo oznacza, że dokładnie połowa Polaków zarabia mniej, a połowa więcej niż wynosi ten wskaźnik. Jest ona wskaźnikiem dzielącym zarabiających na równe połowy - czyli mediana określa, że połowa z nas zarabia dokładnie tyle lub mniej (albo więcej). W marcu 2024 wyniosła 76,1 procent średniego wynagrodzenia czyli 6549,22 zł brutto. Ale najciekawsze informacje są głębiej w tabelach z danymi.

Tyle naprawdę zarabiamy. Mamy najnowsze dane

Kobiety zarabiają gorzej

Najbardziej interesująca jest kwestia luki płacowej (pay gap) między płciami. Co do zasady mężczyźni w Polsce zarabiają więcej niż kobiety. Są od tego jednak interesujące wyjątki, które widać w medianie wynagrodzeń, ale niekoniecznie w średniej (choć tu też jest wyjątek!).

Ogólnie rzecz ujmując - średnia wynagrodzenia mężczyzn w marcu wynosiła 8885,9 zł, a kobiet 8311,91 zł. Mediana - 6770,08 i 6357,44 zł. Średnio kobieta zarabia więc ok. 93,5 procent tego co mężczyzna, a mediana kobiecych zarobków wynosi 94 procent mediany męskich. Oznacza to, że Polacy zarabiają średnio 106,9 procent tego co Polki, a mediana ich wynagrodzeń wynosi 106,5 proc. mediany polskich kobiet. Eurostat liczy lukę płacową posługując się korzystniejszym dla mężczyzn liczeniem jej od męskich zarobków, więc w Polsce mamy ją średnio na poziomie 6,5 procent, a w medianie na poziomie 6 procent.

REKLAMA

Różnicę w zarobkach obu płci widać wyraźnie w każdej grupie wiekowej. Ale uwaga, nie w każdej ta różnica jest na niekorzyść kobiet. Upraszczając sprawę - im młodsza kobieta, tym gorzej zarabia w porównaniu do rówieśników. Widać to zarówno w średniej, jak i w medianie wynagrodzeń.

Mediana zarobków kobiet między 25 a 34 rokiem życia wynosiła 6117 zł (średnia 7572,69). Mediana wynagrodzeń ich rówieśników wynosiła 6689,4 zł (średnia 8185,05). Warto tu spostrzec, że średni wiek, w którym Polki rodzą pierwsze dziecko to obecnie 29 lat. Również w przedziałach wiekowych 35-44 i 45-54 kobiety zarabiają gorzej od mężczyzn - 6508,49 do 7306,29 mediany (8553,91 do 9604,53 średniej) w młodszej grupie i 6551,7 do 7087,27 (8763,11 do 9689,18) w starszej.

Od 55. roku życia sytuacja się jednak zmienia. To mężczyźni zarabiają znacznie gorzej niż kobiety w grupie 55-64, a wśród pracujących emerytów mają owszem, wyższą średnią, ale niższą medianę zarobków. I tak mediana zarobków kobiet w wieku 55-64 wyniosła 6842 do 6350 zł u mężczyzn. Średnie wynagrodzenia w tej grupie wiekowej wyniosły 8738,52 dla kobiet i 8351,94 dla mężczyzn. Czyli w tej grupie wiekowej zarobki mężczyzn to raptem 95,6 proc. zarobków kobiet. Wśród pracowników powyżej 65 roku życia średnie zarobki pań wynosiły 8659,85, panów 8912,17 zł, ale mediana była już na korzyść kobiet - 6601,6 do 6047,26.

Najsłabiej płaci gastronomia i hotele, ale mediana w tej branży to pełna równość

Ciekawe rzeczy wynikają ze szczegółowego spojrzenia w medianę zarobków w podziale na branże. Może zaskoczyć fakt, że mediany wynagrodzeń kobiet są wyższe od median zarobków mężczyzn w takich sektorach gospodarki, jak rolnictwo (5496,37 zł kobiety, 5332,68 mężczyźni), czy budownictwo (5766,12 zł kobiety, 4350 zł mężczyźni). Co więcej, w budownictwie kobiety w ogóle zarabiają średnio więcej niż mężczyźni - o ile średnie wynagrodzenie w budownictwie wynosiło 6649,01, o tyle mężczyźni średnio dostawali w marcu 2024 6483,17 zł brutto, a kobiety 7781,07!

REKLAMA

Gastronomia i zakwaterowanie, czyli branża HoReCa (hotele, restauracje, kawiarnie) wdrożyła pełną równość pod względem mediany wynagrodzeń. Wynosiła ona 4300 zł brutto niezależnie od płci. Pod względem średniej luka płacowa jest już widoczna - 5446,8 zł brutto zarabiały kobiety, a 5990,7 zł brutto mężczyźni. Ta branża płaci najmniej ze wszystkich. Przynajmniej oficjalnie.

Najwyższe średnie zarobki i największa luka płacowa jest w dwóch branżach - finansowo-ubezpieczeniowej i informacji i komunikacji. Kobiety w finansach zarabiały średnio 11671,66 (mediana 8036), podczas gdy mężczyźni 18726,72 (11551,6). W branży informacyjno-komunikacyjnej średnio panie zarabiały 12594,08 (mediana 9100), a panowie 16477,98 (12000) zł.

Z danych GUS jasno wynika, że luka płacowa w Polsce ma się dobrze (z nielicznymi wyjątkami) i równe wynagrodzenie za tę samą pracę nadal nie jest normą. To co może pocieszyć, to że zgodnie z danymi Eurostatu Polska ma jedną z niższych luk płacowych w Europie - średnia europejska to 13 procent.